Kazakistan’ın başkenti Astana’da Türkiye ve Rusya öncülüğünde düzenlenen Suriye konulu toplantının ikinci gününde taraflar çalışmalarına devam ediyor.

 

Astana’da Suriye askeri muhalefeti, Esed rejimi, Türkiye, Rusya, İran ve ABD heyetlerinin katıldı toplantının ikinci gün çalışmaları TSİ 07.30 sularında başladı.

 

Ana gündem maddesi ateşkesin güçlendirilmesi

 

Toplantının dünkü ilk bölümünde tüm katılımcılar aynı masa etrafında sunumlarını yüzyüze yaparak beklentilerini ifade etmişti.

 

Ardından muhalifler ve rejim arasındaki görüşmeler dolaylı devam etmişti.

 

Astana görüşmelerinin ana gündem maddesini, Türkiye ve Rusya’nın garantörlüğünde 30 Aralık’ta ilan edilen ateşkesin güçlendirilmesi, yoğun ihlallerin önüne geçilmesi oluşturuyor.

 

Türkiye muhaliflerin, Rusya ise rejim güçlerinin garantörlüğünü üstlenmişti. Ancak Esed ordusu ve İran destekli yabancı gruplar ateşkesi yüzlerce kez ihlal etmiş, muhalifler de saldırılara yer yer mukabele etmişti.

 

Dün toplantının başladığı saatlerde rejim güçleri hava saldırısı düzenledi

 

Dün de toplantının başladığı saatlerde rejim güçleri Şam, Dera, Hama, Halep ve Lazkiye’de muhaliflerin kontrolündeki bölgelere kara ve hava saldırıları düzenledi.

 

Muhalifler dünkü görüşmelerde, Türkiye, Rusya ve Birleşmiş Milletler heyetlerine taleplerini sunmuştu.

 

Söz konusu istekler, Beşşar Esed’e bağlı ordunun ve rejim yanlısı yabancı terörist grupların ateşkes ihlallerinin durdurulması, abluka altındaki bölgelere insani yardım ulaştırılması, İran askerleri ve Tahran’ın desteklediği milislerin ülkeyi terk etmesi ve 13 bin kadın siyasi mahkumların serbest bırakılmasını içeriyor.

 

Muhalifler talepleri arasında ayrıca, yalnızca rejimin değil, rejim yanlısı yabancı grupların da Rusya’nın garantörlüğüne girmesi, ateşkesin uygulanacağı coğrafi sınırların tespit edilmesi, ihlal kabul edilecek hallerin netleştirilmesi, ihlallere nasıl karşılık verileceği, hava saldırılarına karşı ne tür yaptırımlar uygulanacağının belirlenmesi de yer alıyor.

 

Rejimin mesajı

 

Rejimin Birleşmiş Milletler Temsilcisi Beşar el-Caferi, dün toplantının ilk sunumlarının yapıldığı oturumda kullandığı bazı ifadelerle Esed yönetiminin ateşkese dair tutumunu göstermişti.

 

Caferi, beklentilerinin çatışmaların belli bir süre için durması, bu süre içinde de ateşkese imza atan grupların terör örgütlerinden ayırt edilmesi olduğunu kaydetmişti.

 

Toplantının önemi

 

Astana toplantısı, Suriye’de 6 yıllık iç savaşta askeri muhalefet, rejim, İran ve Rusya’nın ilk kez uluslararası bir toplantıda bir araya gelmesi açısından önem taşıyor.

 

Daha önce siyasi muhalefetin katıldığı uluslararası görüşmelere, Suriye askeri muhalefetinin geniş bir katılım sağlaması da dikkatleri çekti.

 

Ankara’da Türk yetkililerin askeri muhalefetle haftalardır süren toplantılarında gruplar arasında ortak tutum alma konusunda görüş birlikteliği sağlanmıştı. Diğer taraftan, Astana’ya gelmeyen bazı askeri gruplar da ateşkes sürecine uyarak, sahada yapıcı bir tutum izlemeye devam ediyor. Muhalif gruplar, Esed ordusu ve rejim yanlısı yabancı terörist grupların yoğun saldırılarına karşı yer yer meşru müdafa çerçevesinde mukabelelerde bulunuyor.

 

Türkiye, Astana toplantısı öncesinde askeri gruplar ile Rus yetkilileri birçok kez buluşturarak yüzyüze görüşmeler yapmasını sağladı. Bu görüşmelerde, Suriye’deki çatışmaların durdurulması amacıyla taraflar arasında diyalog köprüsü inşa edilmiş oldu.