Anayasa Mahkemesinin, MİT’in görev ve faaliyeti kapsamında olduğunu belirttiği veya belgelendirdiği eylemlerle ilgili cumhuriyet savcılarının soruşturma yapma ve kamu davası açma yetkisini kaldıran düzenlemeyi Anayasa’ya uygun bulmasına ilişkin gerekçeleri, MİT tırlarının durdurulmasına ilişkin soruşturmaları da destekleyen bir karar olarak görülüyor.

CHP, Devlet İstihbarat Hizmetleri ve Milli İstihbarat Teşkilatı Kanununda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun’un bazı maddelerinin iptali ve yürürlüğünün durdurulması istemiyle Anayasa Mahkemesine başvurmuştu. 

Davayı 30 Aralık 2015 tarihinde esastan inceleyen Anayasa Mahkemesi, Kanun’un 6. maddesinde yer alan, “Türk vatandaşları hariç olmak üzere, tutuklu veya hükümlü bulunanlar, milli güvenliğin veya ülke menfaatlerinin gerektirdiği hallerde Dışişleri Bakanının talebi üzerine, Adalet Bakanının teklifi ve Başbakanın onayı ile başka bir ülkeye iade edilebilir veya başka bir ülkede tutuklu ve hükümlü bulunanlar ile takas edilebilir” şeklindeki düzenlemeyi iptal etmiş, diğer hükümlerin iptal istemini ise reddetmişti. 

Yüksek Mahkemenin gerekçeli kararı, dün Resmi Gazetede yayımlandı. 

Cumhuriyet savcısının soruşturma yapma yetkisi 

Anayasa Mahkemesinin, özellikle MİT Kanunu’na eklenen, “MİT Müsteşarlığının, konunun görev ve faaliyetlerine ilişkin olduğunu belirtmesi veya belgelendirmesi halinde adli yönden başkaca bir işlem yapılmayacağı ve herhangi bir koruma tedbirinin uygulanmayacağı” şeklindeki düzenlemenin iptal istemini reddetmesi, MİT tırları soruşturması kapsamında değerlendirildi.

Bu düzenlemenin Anayasaya uygun bulunması, MİT tırlarının durdurulmasına ilişkin soruşturmaları da destekleyen bir karar olarak görülüyor.

Yüksek Mahkemenin gerekçeleri 

Anayasa Mahkemesinin, bu düzenlemenin iptal isteminin reddine ilişkin gerekçesinde, çağdaş hukuk sistemlerinde, ceza yargılaması alanında, yaş, görev, unvan gibi kişilerin belli vasıfları dikkate alınarak bazı kişiler yönünden genel soruşturma ve kovuşturma usullerinden ayrı özel soruşturma ve kovuşturma usulleri belirlenebildiği belirtildi. Gerekçede, “Bu tür kuralların getiriliş amacının ise bazı kişiler yönünden ayrıcalıklı/imtiyazlı bir sınıf oluşturmak değil, genel olarak daha adil bir yargılama yapılmasını sağlamaktır” denildi.

Kanun koyucunun takdir yetkisi 

Gerekçede, kanun koyucunun, izlediği ceza politikası uyarınca kanunlarla belirlenen görevlerini en iyi şekilde ve etkin olarak yerine getirmesini sağlamak, milli güvenliğe ilişkin gizli kalması gereken görev ve faaliyetlerin açığa çıkmasını ve görülen hizmetin kesintiye uğramasını önlemek üzere MİT mensupları yönünden görevin niteliğinden kaynaklanan farklı bir soruşturma usulü benimsemesinin, takdir yetkisi kapsamında kaldığı belirtildi.