Adalet Bakanı Bekir Bozdağ, “AİHM tarafından 2012 yılında 117, 2013 yılında 118, 2014 yılında 94, 2015 yılında 79 ihlal kararı verildi. İhlal kararları adil yargılanma hakkı, işkence ve kötü muamele yasağı, yaşam hakkı, ifade özgürlüğü, toplantı ve gösteri hakkı, özgürlük ve güvenlik hakkı, özel hayata saygı hakkı, etkin soruşturma hakkına ilişkin maddeler kapsamında verildi.” ifadesini kullandı.

CHP İstanbul Milletvekili Sezgin Tanrıkulu’nun verdiği yazılı soru önergesini yanıtlayan Bozdağ, Türkiye aleyhine Avrupa İnsan Hakları Mahkemesine (AİHM) yapılan başvurulara ilişkin, ilgili kurum ve kuruluşlardan bilgi, belge ve görüşlerini istemek, savunmaları hazırlamak ve gerektiğinde oturumlara temsilci göndermek ve diğer görevleri yerine getirmek üzere Adalet Bakanlığı Uluslararası Hukuk ve Dış İlişkiler Genel Müdürlüğü bünyesinde İnsan Hakları Daire Başkanlığı kurulduğunu hatırlattı.

Bozdağ, Adalet Bakanlığı ile Dışişleri Bakanlığı arasında imzalanan 14 Kasım 2011 tarihli işbirliği protokolü gereğince, 1 Mart 2012 tarihinden geçerli olmak üzere, daha önce Dışişleri Bakanlığı tarafından gerçekleştirilen AİHM’ye yapılan başvurularda Hükümeti savunma ve AİHM’nin ihlal kararlarının icrası görevinin, dış politikayı ilgilendiren başvurular ve devlet başvuruları için öngörülen istisnalar saklı kalmak kaydıyla Adalet Bakanlığı tarafından üstlenildiğini vurguladı.

AİHM’nin Türkiye hakkında verdiği ihlal kararlarının yeni uygulamalara ilişkin olmayıp 1994 yılından bu yana yaşanmış olaylar ve yapılmış uygulamalara dayandığına işaret eden Bozdağ, herhangi bir uygulamanın AİHM’ye götürülebilmesi için iç hukuk yollarının tamamının tüketilmesi gerektiği ve AİHM’nin bir başvuru hakkında ortalama 5 yıl sonra karar verebildiği dikkate alındığında, bugün verilen bir ihlal kararının konusunu, yaklaşık 10 yıl önce ortaya konulan bir uygulamanın oluşturduğunu belirtti.

Bozdağ, “Yapılan yargı reformları da yürürlüğe girdikleri tarihten itibaren yürütülecek uygulamaları etkileyeceğinden, gelecekte yaşanacak hak ihlallerinin azalması, bugün yapılan bu çalışmaların başarısını ortaya koyacaktır.” ifadesini kullandı.

Bakan Bozdağ, AİHM’ye hangi yılda kaç başvuru yapıldığının, ancak AİHM tarafından yapılacak istatistiki çalışma sonucunda öğrenilebileceğini, AİHM’ye yapılan başvurulara ilişkin bakanlık verilerinin ise başvuruların karara bağlandığı yıla göre hazırlandığına değindi. Bozdağ, buna göre, AİHM tarafından 2012 yılında 117, 2013 yılında 118, 2014 yılında 94, 2015 yılında 79 ihlal kararı verildiğini ve ihlal kararlarının adil yargılanma hakkı, işkence ve kötü muamele yasağı, yaşam hakkı, ifade özgürlüğü, toplantı ve gösteri hakkı, özgürlük ve güvenlik hakkı, özel hayata saygı hakkı, etkin soruşturma hakkına ilişkin maddeler kapsamında verildiğini belirtti.

Ödenen tazminatlar

Bakanlığın, AİHM kararları gereği tazminat ödemelerine 1 Haziran 2012 tarihinde başladığına işaret eden Bozdağ, şunları kaydetti:

“AİHM tarafından verilen tazminat kararı, dostane çözüm ve tek taraflı deklarasyon sonucu yapılan ödemeler dahil olmak üzere başvuranlara, 1 Haziran ve 31 Aralık 2012 tarihleri arasında 1 milyon 707 bin 60 Avro, 2013 yılında 3 milyon 963 bin 11 Avro, 2014 yılında 4 milyon 801 bin 306 Avro, 2015 yılında 1 milyon 503 bin 154 Avro tazminat ödendiği bakanlığımız kayıtlarından anlaşılmıştır.”