İran ve BM Güvenlik Konseyi’nin 5 daimi üyesi ile Almanya’dan oluşan P5+1 ülkeleri arasında yıllardır süren nükleer müzakerelerin anlaşmayla sonuçlanmasının yankıları sürüyor.

ABD bölge ülkeleriyle temaslara girişip anlaşma için destek toplamaya çalışırken, Temsilciler Meclisi Dışişleri Komitesi’nin son oturumunda da İran ile varılan anlaşma ayrıntılı bir şekilde masaya yatırıldı. CIA eski direktörü Michael Halden, anlaşmadan endişe duyduğunu belirtirken, Cumhuriyetçilerin başkan adayları, sorumsuzluk ve tehlikeli olarak niteledikleri anlaşmayı sert bir şekilde eleştirdi.

ALTERNATİF SUNSUNLAR

Dışişleri Bakanı John Kerry ise, anlaşmaya okumadan karşı çıkanlara tepki gösterdi.CNN kanalına konuşan Kerry, ‘Ne yazık ki bazı insanlar daha anlaşmayı okumadan  direkt ‘Ben buna karşı çıkacağım’ diyor. Maddelerini bilmeden, karşı çıkıyorlar” diyen Kerry, sürekli alternatiften bahsetmelerine rağmen herhangi bir öneride bulunmadıklarını vurguladı. 

ŞİİLERİN ZAFERİ

Bu arada Independent gazetesinin deneyimli Orta Doğu muhabiri Robert Fisk nükleer anlaşmayı ‘Şiilerin zaferi’ olarak nitelendirdi. Fisk yazısında, ‘Amerikalılar Orta Doğu’nun mezhep savaşında Şiilerin tarafını tuttu’ yorumunu yaptı. Fisk yazısında, ‘Washington, Körfez’in yıpranmış prenslerinden ve onların bağnaz öğretilerinden, (ABD silahlarına para vermedikleri sürece) sinir bozucu zenginliklerinden ve Yemen’deki berbat iç savaşlarından bıktı. Şimdi gözdesi Şii İran. İran Obama yönetimini, Sünni Vahabi IŞİD’i yok etmek istiyorsa, ki bunu Tahran da istiyor, Esad rejimini desteklemesi için ikna etmeye çalışacak’ifadelerine yer verdi. 

ABD BASINI DA BAŞ KALDIRDI

ABD medyası da İran ile nükleer müzakerelerde varılan anlaşmanın detaylarıyla ilgili çeşitli itirazlarını ifade etti. Anlaşmanın şu ana kadar ortaya konan siyasi restleşme ve üstü kapalı askeri tehditlerin elde edemediği kazanımları sağladığını dile getiren The New York Times, bunun yakın dönem diplomasi tarihinin en fazla sonuca gebe anlaşmalarından biri olma potansiyeli olduğunu belirtti.

Washington Post gazetesi de, ‘Obama’nın karmaşık ve masraflı İran anlaşması’ başlıklı başyazısında, tarihi nitelikteki anlaşmanın gelecek 15 yıl içinde İran’ı nükleer silah sahibi olmaktan alıkoyacak olmasına rağmen, Orta doğu’da istenmeyen sonuçlar yaratabileceğini belirtti. 

İRAN’DA BAYRAM SEVİNCİ

Viyana’da nükleer enerji programı görüşmelerinde anlaşma sağlanması, İran’da bayram havası yarattı. 

İranlılar başta başkent Tahran olmak üzere ülke genelinde sokaklara çıkarak, anlaşmayı kutladı. Ulusal bayraklarıyla sokakları dolduran İranlıların kutlamaları, renkli görüntülere sahne oldu. Genç yaşlı, çocuk, kadın, erkek binlerce İranlı başkent sokaklarını bayram yerine çevirdi. 

Anlaşma haberinin ardından İranlıların şimdi en büyük umudu, yaptırımlarını kalkmasıyla günlük hayatın yeniden normal haline dönmesi.