Batı Afrika ülkelerinden Nijerya’da temiz suya ulaşmakta güçlük çeken halk, göletlerden topladıkları yosun tutmuş çamurlu suları Türkiye’de “şap taşı” olarak bilinen taşla temizleyerek içiyor.
Yaklaşık 200 milyon nüfuslu Nijerya’nın büyük bir kısmında su şebekesi bulunmuyor. Yılın neredeyse yarısını kurak geçiren bölgelerde yaşayan halk ciddi su sıkıntısı çekiyor.
Nijeryalı ev hanımları su ihtiyaçlarını göletlerde biriken çamurlu ve yosunlu sularla karşılıyor. Burada biriken suları yosunlarından temizleyen kadınlar, suyu çamurdan arındırmak için şap taşı olarak da bilinen alum taşı kullanıyor.
Temizlenen suları soğutmak için topraktan yapılmış kovalarda saklayan Nijeryalılar, bu suları hem tüketiyor hem de içme suyu olarak kullanıyor.
ÖNCE TAŞLA TEMİZLİYORLAR SONRA OCAKTA KAYNATIYORLAR
Günlük su ihtiyacını karşılayabilmek için her gün göletlerden su toplayan Zuwaira Süleyman, başka su kaynakları olmadığı için içme suyu ihtiyacını dere ve göletlerden karşılamaya çalıştıklarını söyledi.
Yaşadıkları bölgede temiz su olmadığını belirten Süleyman, “Göletlerden topladığımız su temiz değil ve bu nedenle suyu kovalarla eve getirdikten sonra alum taşı ile temizliyoruz.” dedi.
Süleyman, suların her gün göletlerden toplanarak evlere taşındığını ve orada temizlendiğini belirterek “Gölet sularının alum taşı ile temizlenmesi çok zahmetli bir iş, bu nedenle suları azar azar temizliyoruz. Ancak taşla temizlemek yetmiyor ve bir de suyu ocakta kaynatıyoruz.” ifadelerini kullandı.
Su temizliğinde alum taşı kullanımının dedelerinden kalan bir gelenek olduğunu anlatan Süleyman, alum taşını zaman zaman su kuyularının içine de attıklarını, böylece sudaki çamurun aşağı çöktüğünü dile getirdi.
“BAŞKA ÇAREMİZ YOK”
Su temizliğinde yıllardır alum taşı kullandığını belirten Süleyman Mai Unguwa, “Yosun tutmuş ve çamurlu gölet sularını temizleyerek içmekten başka çaremiz yok.” diye konuştu.
Çiftçilikle uğraşan Unguwa, “Burada elektrik dışında en çok sıkıntı yaşadığımız konu temiz suya erişim. Yağmur mevsiminde evlerimizde suları toplamaya çalışıyoruz ama kurak mevsimde göletlerdeki yosun tutmuş çamurlu suları kullanıyoruz.” dedi.
Göletlerden çıkarılan suları içmenin tehlikeli olduğuna dikkat çeken Unguwa, bu nedenle zaman zaman tifo, ishal ve kaşıntı gibi sağlık sorunları yaşadıklarını sözlerine ekledi.
DOĞAL TIPTAN TEMİZLİĞE BİRÇOK ALANDA KULLANILIYOR
Latince “Alumen” isminden gelen ve Türkçede “şap taşı” ya da “kan taşı” olarak bilinen taş, dünyada yüzyıllardır doğal tıptan temizliğe birçok alanda kullanılıyor.
Sivilce ve deri çatlağı gibi bazı cilt problemlerine iyi gelen alum taşının, ter önleyici özelliğiyle de biliniyor. Alum taşı Türkiye’de berberler tarafından tıraş sonrası kanamayı durdurmak için tercih ediliyor.
Tarihinin 2 bin yıl öncesine dayandığı tahmin edilen alum taşı, dericilik ve kumaş boyama gibi bazı sanayi alanlarında kullanılıyor ve Türkiye’de Kütahya ve İzmir’de çıkartılıyor.