Ay takviminin dokuzuncu ayı olan Ramazan’da oruç tutmak, şafak vaktinden gün batımına kadar, yeme, içme ve cinsi münasebetten kaçınmayı gerektiren bir ibadettir. Oruç, farklı versiyonlarıyla, bütün dinlerde tarih boyunca var olan yaygın bir ibadet şeklidir.
Bir ibadet olarak, temel amacı Allah’a bağlılığın ve teslimiyetin ifadesi olan orucun insani sonuçları ise, irade eğitimi ve ruhsal arınmadır. Açlığı bizzat yaşayarak yoksul ve fakirlerin hallerine mutalli olma ve onlara yardım duygusunu geliştirme gibi ikincil amaçlarından/ sonuçlarından söz etmek de mümkündür. Kur’an’ı Kerim’de oruçla ilgili ayetler Bakara süresi 183-184- 185- 187. Ayetlerinde vaz edilmiştir.
Bakara, 183- 184. Ey iman edenler! Oruç sizden öncekilere farz kılındığı gibi, Allah’a karşı gelmekten sakınmanız için size de sayılı günlerde farz kılındı. Sizden hasta olan veya yolculukta bulunan kimse( tutamadığı günlerin) sayısınca diğer günlerde tutar.Oruca güçlükle dayananların oruç yerine, bir yoksulu doyuracak kadar fidye vermeleri gerekir;( Mazeretler nedeniyle orucu Ramazan ayı dışında tutmaya kaza denmektedir. Orucun kazasında esas olan, sayıyı tamamlamaktır, bedensel bakımdan buna güç yetiremeyenlere ise, başka kolaylıklar sağlanmıştır. Otuz gün bir fakiri doyurmak veya bir ayda otuz fakiri doyurmak) kim içinden gelerek daha çok iyilik yaparsa, bu kendisi için daha iyi olur. Eğer bilirseniz, oruç tutmanız sizin için daha iyidir.
185. Ramazan ayında insanlara rehber olarak ve (doğruyu yanlıştan) ayırıcı ve yol gösterici belgelerle Kur’an indirilmiştir. Kim bu aya tanık olursa, onda oruç tutsun. Hasta olan veya yolculukta bulunan ise, (aynı) sayıda diğer günlerde tutar. Allah size kolaylık ister, zorluk istemez. ( o halde) sayıyı tamamlayın ve size yol göstermesinden dolayı Allah’ı ululayın. Böylece minnettarlığınızı göstermiş olursunuz.
187. Oruç gecesinde kadınlarınıza yaklaşmak size helal kılındı.( Bu ayetin inmesinden önce, oruç tutulan günlerin gecelerinde karı kocanın cinsel ilişki kurmaları yasaktı.) Onlar sizin örtünüz siz de onların örtüsüsünüzdür. Allah, kendinize haksızlık etmeye uğraştığınızı gördü, tövbenizi kabul etti ve sizi bağışladı. Artık kadınlarınıza yaklaşabilir ve Allah’ın sizin için yazdığını arayabilirsiniz. Tan yerinde gündüzün beyaz çizgisini gecenin siyah çizgisinden ayırt edinceye kadar yiyin, için. Sonra orucu geceye kadar tamamlayın. Mescitlere kapandığınız zaman kadınlarınıza yaklaşmayın.( Mescitlere kapanmaya itikaf deniyor. Geçici bir süre, ibadet ve nefis muhasebesi amacıyla bir mescide veya uygun bir mekâna kapanıp, yalnız kalmak. Hz Peygamber’in her Ramazan’ın son on günü itikafa çekildiği bilinir) Bunlar Allah’ın sınırlarıdır, onlara yanaşmayın. Allah, kendisine karşı saygılı olsunlar diye, insanlara ayetlerini böylece apaçık bildirir.
Ramazan ayının bir özelliği de vahinin bu ayda inmeye başlamasıdır. Ramazan ayını ihya etmenin Kur’an’ı Kerim’i mealinden- açıklamasından- okumaktır. Ramazan ayının İslam Ümmetine ve bütün insanlığa hayırlar getirmesini Allah’tan niyaz ederim.