BESOB Başkanı Fahrettin Bilgit, 13 yıl önce temeli atılmasına rağmen, yıllardır çivi çakılmayan Çataltepe Esnaf Sanayi Sitesi’nin olmazsa, olmazları olduğunu belirterek, “Bu proje Bursa’nın eksiğidir. Bursa adına üzülüyorum. İstanbul Yolu’nda kentsel dönüşüm başladı. Ön cephe boşalıyor, Gökdere boşaltılıyor. Bu esnaf nereye gidecek? Diğer yandan dükkân kiraları da artıyor. Çataltepe Sanayi Sitesi’ni taşın altına bedenimizi koyup bitireceğiz” dedi.
Pazartesi Söyleşileri’nin bu haftaki konuğu Bursa Esnaf ve Sanatkarlar Odası Başkanı Fahrettin Bilgit.
Bilgit ile esnafın sorunlarını, BESOB’u ve Çataltepe Esnaf Sanayi Sitesi’ni konuştuk.
“4 YILLIK PLANLAMAMIZ VAR”
BESOB’da yepyeni bir dönem başladı ve değişim beklentisi var. Fahrettin Bilgit döneminde BESOB’da neler değişecek?
Bursa esnafına yakışır bir seçim yaptık. Seçim sürecinde, hakkımızda nahoş ve aslı olmayan şeyler duysak da rakibimiz Arif Tak son derece kibar davrandı. Ona da teşekkür ederim. Yeni dönem için 4 yıllık bir planlamamız var. Üye işletmelerimizde güncellemeler yaparak işe koyulacağız. Yönetim, sektörel ve genel sekreter olmak üzere 3 ayrı toplantı yapacağız. Böylece sahadaki ihtiyaçları düzenli olarak tespit edebileceğiz. Akademik kurum hazırlıklarımız var. Açılan işletmeler gibi kapanan işletmeler de oluyor. Doğru planlamayla iş yerlerinin kapanmasının önüne geçip üyelerimize destek sağlamak istiyoruz.
“CHP’NİN DEĞİL ESNAFIN ADAYIYDIM”
2009 seçimlerinde CHP’den belediye başkan adayı oldunuz. Bu durum, BESOB seçimleri öncesi gündeme geldi. CHP’li kimliğiniz, BESOB başkanlığınıza nasıl yansıyacak?
CHP’den aday olduğum yıl 2009, bu yıl 2022. Ben o dönem, Yenişehir’deki sivil toplum kurumlarının baskısıyla aday oldum. Seçim sürecinde bazı arkadaşlar, bu durumumu kullandılar. CHP’li dediler, Millet İttifak’nın adayı olduğumu söylediler, 6’lı masadaki il başkanlarıyla görüştüğümü iddia ettiler. Ama benim görüşmem olmadı. Ben 103 odanın üyeleriyle görüştüm sadece. Bunların arasında AK Partili de var, İYİ Partili de, MHP’li de CHP’li de var.
Esnafın eğitimle ilgili ciddi bir beklentisi olduğunu duyuyoruz. BESOB’a üye olan esnafın eğitim almasıyla ilgili projeleriniz var mı?
Bu yıl içinde pilot eğitim çalışmalarımızı gerçekleştireceğiz. Yıl içinde eğitim çalışmalarımız olacak. Kişisel eğitimleri sürdüreceğiz. Eğitimlerimizin bir kısmı online olacak. Eski üyelerimize ise güncel iş piyasası koşullarına göre nitelikli eğitimler vereceğiz. Böylece ayakta kalmalarını sağlayacağız.
Esnafın teknolojiye ayak uydurması için çalışmalar yapacak mısınız?
Dünyada ve ülkemizde çok şey değişti. Üyelerimizi teknolojiyle buluşturacağız. Üyelerimizi teknolojiyle buluşturup, işlerini kolaylaştırabilirsek, onlara ticari katkı da yapmış olacağız.
Diğer kentlerde esnaf birlikleri AB projelerine başvurup, fonlardan faydalanıyor. BESOB olarak Bursa’da AB projelerine başvurmayı planlıyor musunuz?
İMEP projelerimiz olacak. Bu projede 36 milyon liralık bir bütçe söz konusu. Suriye kökenli ve Türkler olmak üzere kalfa ve çıraklık eğitimlerimiz var. Bu projemiz odalarımızın durumlarına göre olacak. Pazartesi, Büyükorhan Belediye Başkanı ile görüştük. Orada da AB projeleri kapsamında eğitimlerimiz olacak. Böylelikle hem odaların gelişimine katkı yapacağız hem de kalfa ve çırakların gelişimine katkımız olacak.
“ESNAF BORÇLANARAK BU DÖNEMİ ATLATMAYA ÇALIŞIYOR”
Pandemi, ardından enflasyon, bir diğer ifadeyle hayat pahalılığı ve enerji faturalarının fahiş miktarda artması esnafın işlerini olumsuz etkiledi. Esnafın durumunu iyileştirmek adına hangi adımları atacaksınız?
Pandemi dünyada olduğu gibi bizim ülkemizde de ticaretin şeklini değiştirdiği gibi işletmelerde çok büyük maliyet artışlarına yol açtı. Doların yükselişi önlenemiyor, akaryakıt fiyatlarının artışı durdurulamıyor. Bu hafta aldığınız ürünü, 15, 20 gün sonra aynı fiyata alamıyorsunuz. Enflasyonist ortam küçük işletmelerimize yaramıyor. Küçük işletmeler çok iyi istihbarat almalı ki önümüzdeki dönemde iyi satabileceği ürünü stoklasın ve para kazanabilsin. Ancak bugün neyin, nasıl gelişeceğini bilemediği için ayakta durmaya zorlanıyor. Esnafımız maalesef borçlanarak bu süreci atlatıyor. BESOB olarak esnafın mali durumuna olan katkılarımız sınırlı. Bu durum daha çok ülkedeki ekonomik tabloyla ilgili. İnsanların alım güçleri günlük ihtiyaçları olan gıda gibi ürünlere yetiyor. Düğün yapacaklarsa beyaz eşya satın alıyorlar ama kolay kolay masrafa girmiyorlar. 4 bin 250 liralık asgari ücretle, günlük ihtiyaçlar dışında başka bir şey almanın imkânı var mı?
“ÇATALTEPE ESNAF SİTESİ OLMAZSA OLMAZIMIZDIR”
Çataltepe Esnaf Sanayi Sitesi’nin temeli 2009’da atıldı. Aradan 13 yıl geçmesine rağmen sanayi sitesi tamamlanamadı. Bu büyük projeyle ilgili yol haritanız var mı?
Bizim en çok üzerinde durduğumuz konu budur. Çataltepe olmazsa olmazımızdır. Seçim döneminde de arkadaşlarımızla Çataltepe’nin mutlaka kazandırılması gerektiğini her platformda söyledik. Önümüzdeki günlerde AK Parti İl Başkanı, Büyükşehir Belediye Başkanı ve milletvekillerini ziyaret edip, Çataltepe’yi masaya yatıracağız. BESKOOP diye, ayrı bir tüzel kişiliği olan kooperatifimiz var. Ama BESOB olarak da biz Çataltepe’ye karşıdan bakamayız. Çünkü biz bu projenin ortağıyız. BESKOOP genel kurulu bittikten sonra arkadaşlarla oturup, ne planladıklarını, projeyi nasıl bitireceklerini soracağız. BESKOOP’un, hem BESOB yönetimine, hem kooperatif ortaklarına hem de projede hak sahibi olanlara gerekli bilgilendirmeleri yapmaları gerekir. 5 yılda mı bitecek, 10 veya 15 yılda mı tamamlanacak? İnsanlar, ‘kooperatifler çok uzun süreli oluyor, 20, 30 yılda bitmiyor. Biz yönetim mi besleyeceğiz’ diyerek kooperatife üye olmak istemiyorlar. Oysa iyi planlama yapılırsa bitebilir.
Bir de şu var. Kooperatif ortağı olduğunuzda ödemeyi, diyelim ki 3 yıl planladınız. Kendi imkânlarınızla o sürece bitirdiğinizde, aylık taksitler de o şekilde belirleniyor. Ama TOKİ ile yapılırsa, 10 yılda ödeme planları çıkarılıyor. Veya Sanayi Bakanlığı ile ortak yapılırsa, yüzde 50’sini kooperatif, yarısını da Sanayi Bakanlığı karşılayabiliyor. Bu yöntemde de 10 yıl vade, düşük taksitle ödeniyor. Biz Yenişehir’deki projemizi 8 yılda bitirdik. Çataltepe’deki sorun, proje kooperatife dönüştüğü için küçük işletmelerin ödeme yapmakta zorlanmasıdır. 2 bin 500 üye içinde, 500- 600 esnafın durumu iyidir. Tamirci, ayakkabıcı gibi arkadaşların durumu çok iyi değil. Kendi imkânlarıyla zorlanırlar. Bizler, bu işi devletin desteğiyle yapmak istiyoruz.
“BESKOOP BİR AN ÖNCE DÜKKÂNLARI TESLİM ETMELİ”
BESKOOP’u tasfiye edip, BESOB olarak projeyi yapmak gündeminizde var mı?
Kooperatifin genel kurulu olacak. Arkadaşlarımız ne düşünüyorlar, mutlaka bizimle paylaşırlar. Bakanlıkla mı yapacaklar, kendileri mi yapacaklar, bunların takipçisi olacağız. Bizim kendilerine söyleyeceğimiz tek şey sanayi sitesinde hak sahibi olan esnafa dükkanlarını teslim etsinler. İster kendileri bitirsinler, ister TOKİ İle çalışsınlar. Ucuz kredi mi bulacaklar, nasıl yapacaklarsa, 1, 2 yıl içinde dükkanları teslim etsinler. Yıl 2009, bugün 2022. Bu proje Bursa’nın eksiğidir. Bursa adına üzülüyorum. İstanbul Yolu’nde kentsel dönüşüm başladı. Ön cephe boşalıyor, Gökdere boşaltılıyor. Bu esnaf nereye gidecek? Diğer yandan dükkan kiraları da artıyor.
Projenin, kendi döneminizde biteceğini düşünüyor musunuz?
Benim 4 yıllık dönemimde, projenin yüzde 70’inin bitmiş olmasını istiyorum. Bitmesi 6 yılı da bulabilir. Bildiğim kadarıyla metal ve dokumacılar gruplarının dükkanları için ihale yapılacaktı ancak döviz kuru yükseldiği için iptal edildi. Biz Çataltepe Sanayi Sitesi’ni taşın altına bedenimizi koyup bitireceğiz. Sadece bizim değil, Bursa’nın da öyle yapması lazım. Bu proje bizim olmazsa, olmazımızdır. Küçük işletmeler için Bursa’da son sanayi sitesi Otosansit’te yapıldı. Ondan sonra 1 metre arsa üretilmedi.
“KOOPERATİF GÜVEN VERMELİ”
BESKOOP’un bilgilendirme yapması gerektiğini söylediniz. Kooperatif yönetiminin şeffaflığıyla ilgili bir şüpheniz mi var?
Kooperatif yönetimi, bize, ortaklarına ve esnafa ne kadar şeffaf olursa, o kadar güven kazanır. Sanayi sitesinde 2 bin 500 hak sahibi var ama kooperatife 500 esnaf üye. 2 bin esnaf neden üye olmadı diye düşünmeleri lazım. Sanayi sitesinin kooperatif yönetimiyle bitirilmesi için, güven vermeleri gerekir.
Büyükşehir Belediyesi ile birlikte bir esnaf çalıştayı yapılması kararlaştırılmıştı. Çalıştayın içeriyle ilgili bilgiler verir misiniz?
Büyükşehir Belediyesi yetkilileriyle geçen günlerde bir araya geldik. 103 oda başkanıyla birlikte bir çalıştay yapacağız. Farklı sektörlerin sorunlarını masaya yatıracağız. En çok ulaşımla ilgili sorunlar var. Geri dönüşümcülerle ilgili yer sıkıntısı var. Hangi odanın ne sıkıntısı ve ihtiyacı varsa birlikte çözüm arayacağız. Çözüm bulacağımıza inanıyorum.
“MALİ DURUMU RAHAT AŞARIZ”
Son aylarda BESOB’un mali durumunun bozulduğuna dönük iddialar vardı. BESOB’un mali durum nasıl?
BESOB’un mali durumu, kendisine yakışır şekilde iyidir. Sıkıntılı süreçler her zaman olur, zaman zaman yaşanır. Ama ne olursa olsun sıkıntıyı rahat aşarız. Sıkıntı neden kaynaklanıyor bakarız. Aşırı gider varsa kısarız. Mali açıdan sorun yaşayacağımızı sanmıyorum.
BESOB’a ait varlıklarını satmayı planlıyor musunuz?
Nasıl planlayabiliriz ki? Mevcut yeri satıp ondan daha güzelini alacaksak, satılır. Bunun dışında satış yapmayız.
“BESOB BİNASINI GÜÇLENDİREBİLİRİZ”
Binamızın analizini Yaşar Poyraz’ın firmasına yaptırdık. Deprem olduğunda binanın çökmeyeceğine dair rapor çıktı. Ancak güçlendirilmesi tavsiye edildi. Önümüzdeki günlerde bu duruma bakacağız.
“BESOB YÖNETİMİ MAAŞ ALMAYABİLİR”
Seçim döneminde BESOB başkanlarının maaşı gündeme geldi. BESOB başkanı ve yönetim kurulu üyeleri ne kadar maaş alıyor?
BESOB başkan ve yönetiminin maaşları 5362 sayılı yasada belirtilmiş. BESOB genel kurulunda da 6 asgari ücret alınabilir şeklinde geçti. Bu tavan ücret. Bunu 3 asgari ücrette de tutabilirsiniz, 4 de. Ancak geliriniz 100 lira, gideriniz 150 liraysa hiç uygulayamazsınız. Eğer uygularsanız mal satarsınız. Ama benim ve arkadaşlarımın asla böyle bir niyeti yok. Hatta giderimiz, gelirimiz altında olsun istiyoruz ki yatırım yapabilelim.
Peki siz ve yönetim kurulu üyeleri ne kadar maaş almayı kararlaştırdınız?
Belki de bu yıl hiç maaş almayacağız. Yönetim kurulu üyesi arkadaşlara, bütçe uygun olursa ödeme yapabiliriz. Ama mevcut duruma göre ödeyecek bir durum yok. Tasarruflu olup, geçmişin açıklarını kapatmalıyız.
Son olarak neler söylemek istersiniz?
Dünyada olduğu gibi biz de zorlu ekonomik şartlardan geçiyoruz. Gelecekte ekonomik sıkıntının hem ülkemizde hem de dünyada bitmesini temenni ederim. Esnaf arkadaşlarımızın ailelerine katkı yapıp, çocuklarının eğitimine yardımcı olmaya çalışacağız. Görev süremiz bittiğinde, iyi bir iz bırakmak istiyoruz. Kasım Önadım’ın anma gününe katıldık. Ben kendisiyle bir dönem çalıştım. Kendisinden hoşgörüyü, disiplini ve en çok da çalışkan olmayı öğrendim. Ben ve arkadaşlarım, görev süremiz boyunca geride iyi bir iz bırakmak isteriz.