Kent merkezi nüfusu sadece 400 bin olmasına rağmen 25 bin kilometrekarelik yüz ölçümüyle Türkiye’nin en büyük kentlerinden biridir Erzurum.
Ancak tarihi 100 yıllar öncesine dayanan bu kadim kentin, zorlu iklim ve coğrafi koşulları yüzünden, ne tarımı ne de sanayisi gelişmiş.
Ve sürekli göç vermiş dadaşlar diyarı Erzurum.
Düşünün 1980’li yıllarda kent merkezi 400 bin olan bu kent, 40 yıl sonra da neredeyse aynı nüfusa sahip.
Erzurum o kadar göç vermiş ki, kent merkezinde yaşayanların sayısı kadar Erzurumlu yaşıyor Bursa’da, o derece!
Sözün özü, karasal iklim şartlarından dolayı toprağı doyurmuyor, sanayisi yok denecek kadar az Erzurum’un.
Aş ve iş yoksa ne yapsın Erzurumlu, Bursa gibi sanayisi gelişmiş büyük kentlere göç etmek dışında?
Ne ki bu kötü gidişe dur demek için bir dayanışma projesi hayata geçti.
Yaklaşık 3 yıl önce Balıkesir Belediye Başkanı Yücel Yılmaz, Bursa Büyükşehir Belediye Başkanı Alinur Aktaş’a, ekonomisi gelişmemiş kentlere, Bursa gibi sanayileşmiş kentlerin el vermesi gerektiğinden söz ediyor.
İşte 2 büyükşehir belediye başkanı arasında geçen samimi sohbetin ardından filizleniyor “Şehirler Buluşuyor Ekonomi Konuşuyor” adlı dayanışma projesi.
Projeyi özetle şöyle tarif edebilirim:
Büyükşehir Belediyesi ve BTSO işbirliğiyle yatırıma muhtaç kentlerle Bursa arasında köprü kurmak.
İlk durağımız Erzurum’du.
Erzurum’da çok sıcak karşılandık.
İlk akşam Erzurum Büyükşehir Belediye Başkanı Mehmet Sekmen, Bursalı girişimcilere şu çağrıyı yaptı:
“Kentimiz 6. teşvik bölgesi kapsamında olduğu için yatırım yapmak çok caziptir. Teşvik kapsamında olduğunuz için işçi ücretlerinizin bir kısmını devlet karşılayacak. Arsayı devlet verecek, fabrikalarınızı devlet yapacak. Anahtar teslim şeklinde teslim alacağınız fabrikalarınıza siz sadece makinelerinizi koyacaksınız. Eleman sorununuz da olmayacak. Erzurum’da yeterli işgücü de var. Yeter ki Erzurum’a yatırım yapın.”
İkinci gün Erzurum Ticaret ve Sanayi Odası ile BTSO arasında kardeş oda protokolü imzalandı ve Erzurum Ticaret Borsası ziyaret edildi.
Erzurum iş dünyası temsilcileri de Bursalı heyete yatırım çağrısı yaptı.
Büyükşehir Belediye Başkanı Alinur Aktaş, Erzurum Ticaret Borsası’nda şunları söyledi:
“40 yıl önce Erzurumlu kardeşlerimiz, iş ve aş için kentlerini terk edip, farklı şehirlere göç etmişler. Erzurumluların en çok göç ettiği kentlerin başında Bursa geliyor. Bursa Büyükşehir Belediyesi olarak Erzurum’a her türlü desteği vermeye hazırız. Biz Bursa Keles’te süt üreticisine önemli destekler verdik. Erzurum’un 2 bin köyü var. 50 süt tankını Erzurumlu üreticilerin kullanması için tahsis ediyoruz. BTSO Başkanı İbrahim Burkay’a da teşekkür ediyorum. Yurtiçi ve yurtdışı demeden çok sayıda kenti gezerek, işinsanlarını yatırıma teşvik ediyor.”
BTSO Başkanı İbrahim Burkay ise önce Bursa’daki parlak ekonomik tablodan söz etti ardından Bursalı işinsanlarının orta ve düşük teknolojili sektörlerde Erzurum’a yatırım yapabileceğinin altını çizdi.
Erzurum’daki zengin jeotermal kaynakların, ucuz enerji sağlayacağını, bunun da yatırımcı için fırsat olduğunu da vurguladı.
Ve son olarak Erzurum’daki vasıfsız elemanların eğitilmesi için BUTGEM’in destek olacağı sözünü verdi Burkay.
Bursa’dan işinsanları Erzurum’a gider mi?
İlk yazıda belirttiğim gibi Erzurum 6. teşvik bölgesinde.
Bu da yatırımcılar için cazip fırsatlar anlamına geliyor.
Yani, düşük işçilik ücretleri, yüzde 65’lere varan hibe kredileri, fabrika binası teşvikleri gibi önemli avantajları olacak bu kente yatırım yapacak iş insanlarının.
Ancak Erzurum, otomotiv ve makine başta olmak üzere yüksek teknoloji gerektiren sektörler için uygun bir kent değil.
Ne var ki tekstil, konfeksiyon, ayakkabı, hayvancılık ve kırsal turizm için Erzurum biçilmiş kaftan.
BTSO Başkanı İbrahim Burkay da, Bursalı iş insanlarının sözünü ettiğim sektörlerde Erzurum’a yatırım yapabileceklerini söyledi.
Burkay’dan rakamlarla yükte hafif pahada ağır ihracat vurgusu
Türkiye’nin ekonomik dönüşümü Bursa’dan geçtiğini savunan Burkay, bu kentten yapılan ihracatın kilogram başına 4 dolar olduğunu hatırlattı.
Bu rakam, Türkiye ortalamasının üzerinde.
Nitekim Türkiye’nin kilogram başına ihracat ortalaması sadece 1,5 dolar.
Bursa ihracatının Türkiye ortalamasının üzerine nasıl çıktığını da yine rakamlarla anlattı Burkay.
Bursa sanayisinin yüzde 56’sı orta ve yüksek teknolojili işletmelerden oluşuyor.
Ancak Burkay, bunun yeterli olmadığını hedefin yüzde 75’i orta ve yüksek teknolojiyle üretim yapan bir Bursa sanayisi yaratmak olduğunu söyledi.
Peki bu hedef Bursa’ya ne sağlayacak?
Bursa’da kilogram başı ihracat miktarının 8 dolara çıkmasını sağlayacak.
Bir diğer ifadeyle Bursa’nın 35, 40 milyar dolar ihracatı olacak.
Hasılı 2023’te 500 milyar dolar hedefi, yüksek teknolojili üretimden geçiyor.
Erzurum gezisinde kimler vardı?
Erzurum doğumlu Yıldırım Belediye Başkanı Oktay Yılmaz, geziye katılan isimler arasındaydı.
AK Parti İl Başkanı Davut Gürkan, Doğu gezisinin Erzurum ayağına dahil olmuştu.
Geçen haftalarda yapılan seçimde güven tazeleyen Bursa Kent Konseyi Başkanı Şevket Orhan ve Osmangazi Kent Konseyi Başkanı Erol Bodur da oradaydı.
Erzurum’a yapılacak bir gezide Bursa Erzurum Dernekleri Federasyonu Genel Başkanı Ömer Ömeroğulları’nın olmaması düşünülemezdi.
BTSO Meclis Başkanı Ali Uğur, Yönetim Kurulu Üyesi Cüneyt Şener ve Aytuğ Onur ile Büyükşehir Belediyesi Koordinatörü ve Orhangazi Belediyesi eski Başkanı Neşet Çağlayan da geziye katılmışlardı.
Son olarak İMSİAD Başkanı Mustafa Andıç’ın da geziye katılan isimler arasında olduğunu belirteyim.
Erzurum şehircilik izlenimim
Batı kentlerine yönelik yoğun göçten dolayı, Erzurum’un nüfusu çok düşük.
Bu da kent merkezi nüfusunun 400 binlerde olduğu Erzurum’da trafiğin akıcı olmasını sağlamış.
Özellikle gündüz saatlerinde trafik hayli akıcıydı.
Geniş yolları ve caddeleri ile planlı bir kent Erzurum.
Bazı Doğu kentlerine göre bu kentin şehirleşmesi için olumsuz diyemeyiz.
Erzurum, söylendiği gibi Doğu’nun Paris’i midir bilemem ancak özellikle kent merkezinin hayli bakımlı olduğunu belirtmeliyim.