Önceki gün ‘Özel Gereksinimli Bireylerde Yasal Süreçler ve Haklara Erişim’ konulu panele davetliydim. Karaman Dernekler Yerleşkesi’nde gerçekleştirilen toplantıda Türkiye Sakatlar Derneği (TSD) Genel Başkanı Şükrü Boyraz ve İstanbul Barosu’ndan Avukat Cansu Korkmaz bir çok konuda katılımcıları bilgilendirdi.
Bursa Otizmli Bireyler ile Anneleri Yardımlaşma Derneği (BOBEYDER), Bursa Otizm Derneği ve Renk Otizm Derneği organizasyonuyla gerçekleştirilen panele dernek temsilcileri, aileler ve özel gereksinimli gençler katıldı.
TSD Başkanı Şükrü Boyraz, ‘yerelde ve genelde engellilerin sorunlar yaşanmaya devam ettiğini, bu sorunların üstesinden gelmek için ailelerin birlik içinde olması gerektiğini ve STK’ların sıkıntıların çözümü adına önemli çalışmalar yaptıklarını ancak bunun yeterli olmadığını vurgularken, ‘yaşanan bazı olumsuzluklar karşısında kanunların, yönetmeliklerin sorun yaşayan bireylerce ve ailelerce yeterince bilinmediğini’ ifade etti.
Boyraz, “Bizler hâlâ toplumda engellilere yönelik önyargıları yıkamadık, eğitim sürecinde engelli çocuğun yaşadığı sıkıntılar hâlâ devam ediyor. Eğitimcilerin bile bu konuda bazen yetersiz kalabildiğini görebiliyoruz. Bunun yanında güzel şeyler olduğunu da görüyoruz, bazı büyük firmalar engellilere pozitif ayrımcılık yaparak onları istihdam ediyor, sadece engellilerin çalıştığı departmanlar kuruyorlar, ancak bu bir- iki firmayı geçmiyor” dedi.
Av. Cansu Korkmaz ise, “engelli bireylerin yasal haklarını tam anlamıyla bilmediğini ve bu yüzden zaman zaman mağduriyetler yaşandığını” ifade ederken, ülkemizin de taraf olduğu bir çok uluslararası anlaşmada engelli haklarının güvence altına alındığını, anaokulundan başlayan ve hayatı boyunca devam eden birçok alanda desteklendiğini vurguladı.
Korkmaz, “Yasal haklarınızı bilirseniz ve doğru zamanda doğru yerlere mağduriyetinizi iletirseniz çözümlenemeyecek sorun yoktur” dedi.
ENGELLİLER NELER YAŞIYOR?
Panelin soru-cevap kısmında ailelerin ve engellilerin yaşadıklarını dinleme imkânı buldum. Ailelerin özellikle üzerinde durduğu konular ise, çocuklarının hastanelerde rapor konusunda yaşadığı mağduriyetler ön plana çıkıyordu.
Mesela bir anne şunu diyordu, “Çocuğumun mental (zihinsel) sorunu var. Yıllar içinde çocuğumun zekâ seviyesinde bir değişiklik olmamasına rağmen raporda oran düşebiliyor. Ve ‘kısmi bağımlı’ olarak değerlendiriliyor. Çocuğumun öz bakımını biz karşılıyoruz. Çocuğumu evde tek başına bırakıp, bırakın işe gitmeyi, markete dahi gidemezken raporumuz ‘kısmi bağımlı’ olarak çıkıyor. ‘Kısmi bağımlı’ yazmasından dolayı da hiçbir devlet desteğinden faydalanamıyoruz.’ Bir başka anne, çocuğuyla ilgili eğitimi boyunca devam eden toplum içindeki ön yargıları aşamadıklarını söylüyordu.
Bir yetişkin görme engelli ise, ‘Biz engelliler sokakta yürürken hâlâ insanların garip sorularına muhatap oluyoruz. ‘Abi seni gördükçe Rabbime şükrediyorum’ cümlesini duydu bu kulaklarım. Görme engelli olduğum için elime sadaka diye para tutuşturuldu. Bunlar bizleri rencide ediyor. Toplumumuz bizlere hâlâ farklı bakıyor.’
ZORLU SÜREÇLER…
Aileler ve engelliler yaşadıklarıyla kendilerini öyle geliştirmişler ki, her birinin konuşması ‘akademisyen’ gibiydi. O kadar akıcı, bilgilendirici ve tane tane anlatıyorlar ki sorunlarını.
Çünkü engelli ailesi olmak diğerlerine göre çok daha fazla sorumluluk, çok daha fazla bürokrasi ve çok daha fazla hastane odaları demek.
Şunu anladım ki, sorunların çözümü noktasında eğitimcilerin, akademisyenlerin ve yetkililerin bu ailelerden öğreneceği çok şey var. Yeter ki, STK’larda yerlerini alsınlar, seslerini duyurabilecekleri mecralar bulabilsinler inanıyorum ki, sorunlar çok daha çabuk çözülecektir.
Bursa Otizmli Bireyler ile Anneleri Yardımlaşma Derneği (BOBEYDER) Başkanı Kıymet Bilgici, Bursa Otizm Derneği Başkanı Emel Kanberoğlu ve Renk Otizm Derneği Başkanı Ferhan Özvatan’a gerçekleştirdikleri bu organizasyon için teşekkür ederim.