Otomotivsiz yaşam mümkün değil.
Ve trafik günümüzün kaçınılmaz bir gerçeği.
Akıcı bir trafik, kazasız belasız bir yolculuk en güzeli!
Ama ne yazık ki; özellikle büyük kentlerde bir taraftan trafik çileleri…
Diğer taraftan da trafik kazaları yaşanmakta.
Oluşan zararları tazmin etmekse sigortacılara düşüyor!
Sigorta işlemlerinde ise köklü değişiklikler yaşanmakta.
Özellikle de eksper hizmetini zorunlu kılan kazalar…
Hem sigortacılık sektörünü hem de oto tamircilerini doğrudan etkiliyor.
İşin özündeyse sağlıklı bir ekspertiz işleminin gerçekleşmesi yatmakta.
Araç sahiplerinin yanı sıra pek çok sektörü de etkileyen bu alandaki gelişmelere bir göz atalım dedik.
Ve konunun Türkiye’deki uzman ismi…
Sigorta Eksperleri İşveren Sendikası Genel Başkanı Mesut Cemil Boyner’le sıcak gelişmeleri ve beklentileri konuştuk.
“Adı üstünde zorunlu bir sigorta türünden bahsediyoruz.
Ancak, teminat ve fiyatlamada ucube bir durum yaşanıyor!
Çünkü teminat devlet tarafından veriliyor.
Buna karşın fiyatlama şirketlere bırakılmış durumda.
Örneğin bu yıl için 32 bin lira ilk araç için teminat veriyor hazine.
Oysa fiyatlama serbest olduğu için…
Alabildiğine yüksek rakamlara kadar çıkan sigorta primleriyle karşılaşabiliyoruz.
Türkiye’de 21 milyon araç var. Yani bu tabloda 21 milyon da sorun var demektir!
Neticede bu durumu Hazine’nin ele alması şart.”
– Peki son günlerde gündeme gelen kişiye sigorta için ne düşünüyorsunuz?
“Kişiye yani sürücü belgesine sigorta sistemi düşünülebilir.
Ama üzerinde titizlikle durulup altyapısının çok sağlam biçimde oturtulması lazım.
Aracı da unutmamak gerekiyor.
Çünkü işletenin de sorumluluğu var.”
– Yasal bazdaki son değişiklikleri detaylandırır mısınız?
“1 Haziran 2015’te yürürülüğe giren Zorunlu Trafik Sigortası Genel Şartları’ndaki sorunları gidermek üzere…
Danıştay’a sendika olarak bizim…
Barolar ve Ankara Oto Tamircileri Esnaf Odası ile Murat Ersoydan adlı eksperin açtığı davalar neticesinde…
Danıştay 26 Kasım 2016 tarihinde 8 maddenin yürürlüğünün durdurulmasına karar verdi.
Onarılması mümkün olmayan mekanik ve elektronik parçaların onarımı düzenlendi.
Genel şartlar kapsamında yedek parça kullanımı değiştirildi.
Bu kapsamda yedek parça tedarikinde sorumluluk sigortası çerçevesinde…
3 yaş sınırındaki orijinal parça dayatması kaldırıldı.
Ve çıkma parça kullanımı yasaklandı!
Vatandaşlar orjinali dışında lütfen parça taktırmasınlar.
Hatta 1 Haziran 2015’ten bu yana orijinali dışında parça takılmışsa…
Geriye dönük tazminat talep etsinler.”
– Değer kayıplarına ilişkin diğer değişiklikler neler?
“Vidalı parçaların değer kayıpları tekrar uygulamaya alındı.
Artık bütün vidalı parçalar şu anda değer kapsamı içinde!
Üç yaş sınırı uygulaması kaldırıldı.
Araçların değer kaybının araç bedelinin yüzde 25’ini aşan kısımlarının ödenmesi Danıştay tarafından tekrar gündeme aldırıldı.
Diğer yanda mülkiyet değişimi sonrasındaki değer kayıpları için de fırsat yaratıldı.
Kaza yapmış olan araç satılmış dahi olsa…
Artık kaza tarihinden itibaren 2 yıl içinde vatandaş değer kaybının tahsilini isteyebilecek!
Bu arada ticari araçlar için yüzde 50’lik sınır vardı.
Danıştay bunu da kaldırdı. Öyle ya taksi sahibinin ne kabahati var!
Şu anda değer kaybının tamamı tahsil edilebileceği gibi…
Yürürlük tarihi itibarıyla geriye dönük tazmin de istenebiliyor. ”
– Değer kaybı raporunu tanzim ve onaylama süreci nasıl işliyor?
“Kaza yapan vatandaşlar sigorta eksperlerine müraacat etsinler.
Değer kaybı raporunu aldıktan sonra sigorta şirketlerine giderek tahsilatlarını yapsınlar.”
– Ödeme süreçlerine gelirken nelere dikkat edilmeli?
“2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu’ndaki tazminatın ve giderlerin ödenmesi maddesi hayati önemde.
Çünkü bu maddenin uygulanmasında araç sahiplerinin ve tamircilerin menfaatleri var.
Değer kaybı raporunu tanzim ve onaylama iş ve eylemi 5684 sayılı kanun ile sadece Sigorta Eksperlerine verilmiştir.
Oysa avukatlar eksperleri by-pass edip ve sigorta şirketi ile bir olup…
İhtarname ile ödeme yoluna gidebiliyorlar.
Neticede ise hak kaybı yanında vergi kaybına da yol açılabilmekte!”
– Peki sigorta şirketleriyle yaşanan uyuşmazlıklarda ne yapılmalı?
“Vatandaşın uyuşmazlık halinde başvuru yapabileceği ilk merci Tüketici Hakem Heyeti’dir.
İlgili değer tespit evraklarıyla birlikte 2 bin 600 TL’ye kadar ilçe… 2 bin 601 – 3 bin 600 TL arasında ise il hakem heyetlerine başvuru yapılabilir.
Bu süreçte herhangi bir masraf alınmamakta!
3 bin 600 liranın üzerinde ise Sigorta Tahkim Komisyonu’na…
Veya Ticaret Mahkemeleri ile Sulh Hukuk Mahkemeleri’ne müracatta bulunarak haklarını aramakta fayda var.
Ancak, bir avukat zorunluluğunun bu aşamada doğacağı da unutulmamalı.”
Parça kullanımındaki hassas değişim
“Rekabet Kurulu yaşanan sorunlar sonrası gelen şikâyetleri başarılı bir şekilde değerlendirdi. Ve on üzerinden on numara bir karara imza attı.
Özetle sigorta şirketlerinin parça tedarikinde yaptıkları milyarlarca dolarlık suiistimalin önüne geçen bir karar söz konusu.
Dikey anlaşmalara ilişkin grup muafiyeti tebliği ile yerli ve milli yedek parça üretimi de destekleniyor.
Çünkü sigorta şirketlerinin tedarik sistemini yasakladı Rekabet Kurulu.
Diğer yandan da standart dışı, çakma parça yerine…
Eşdeğer parça tarifi sağlıklı biçimde kullanımı için zemin oluştu.
Bu bağlamda kaza yapan vatandaşın tamircisine aracı götürme işlemi de…
Parça kalitesi açısından daha sağlıklı bir temele oturtuldu!
Nasıl mı?
Hasar ihbarı yapıldıktan sonra 48 saat içinde sigorta şirketi…
Yasaya uygun ilgili parça değerlerini bildirmezse…
Tamirci istediği parçayı kullanabilir.
Ve sigorta şirketi de ‘beni niye beklemedin’ diye itiraz edemez.
Neticede de parasını ödemek zorunda kalır.”
Dolandırıcılığa karşı önlemler
– Sigorta şirketlerine dönük dolandırcılık haberlerine ne diyorsunuz?
“ İnsanları zarara sokan ve dolandıran çok sayıdaki sigorta şirketine kesilen idari cezalar var.
Usulsüzlük yapan firmalara milyonlarca lira ceza kesilmesine rağmen adli yargıya bu konu taşınmış değil.
Sendika olarak TBMM’de bulunan kamu denetçilerine başvurup caydırı kararlar alınmasını isteyeceğiz.
Başka türlü önüne geçmek mümkün olmayacak.”
– Sahte sigorta eksperlik şirket ve eksperlerinin verdiği zarar nedir?
“Sigorta şirketlerinin hasar tespiti için kullandıkları sahte sigorta eksperlik şirket ve eksperleri sektöre de, vatandaşa da zarar veriyor.
Yetkili ve anlaşmalı oto tamir firmalarında sigorta şirketlerinin modülleri üzerinden kullandıkları sahte sigorta eksperleri…
Sigortalı aleyhine kayıplara yol açabildiği gibi…
Bu suça alet olan servisler üzerinden de vergi kaybına yol açmaktalar.
Neticede onarımla alakalı doğan husumetlerde…
Eksper raporu vermemeleri sonucu araç sahibi mağdur edilmekte.”
– Peki eksperleri daha rahat çalıştıracak bir yol yok mu?
“Sigorta eksperi arkadaşlarımız büyük baskı altında.
Sendika olarak güvence altında çalışmasını sağlayacak faaliyetler yürütüyoruz.
Bu anlamda vatandaşa da tavsiyem var.
Kaza sonrası tamiricilerine söylesinler.
Ve hasar ihbarlarını Sigorta Bilgi Gözetim Merkezi’nin internet sitesindeki…
Eksper atama penceresinden yaparak tesadüfü olarak eksper talep etsinler.
Bağımsız ve tarafsız bir eksper geliyor bu yolla.
Neticede çok daha güvenli ve sağlıklı biçimde…
– Doğrudan tazmin şekli niye hayata geçirilemiyor?
“Hazine ve Türkiye Sigorta Birliği’nin fevkalade bir çalışması gerçekleşti.
Ancak, bu kurumlar altyapı çalışmalarını bitirdiği halde…
Trafik kazası sonrası araç sahibine doğrudan tazmin şekli hâlâ hayata geçirilemedi.
Oysa çok faydalı bir sistem bu!
Özünde, kaza sonrası karşı tarafın şirketiyle değil de…
Sadece kendi acentemle muhattap olmamı sağlıyor. Bu büyük bir kolaylık.
İnsanlar berberini, bakkalını değiştirmez. Bildiğiyle iş yapar çünkü.”