Ekonomide yılın ilk yarısı veriler bazında pozitif bir manzara çizdi.

İlk çeyrekte yakalanan yüzde 7,3’lük büyüme trendi ikinci çeyrekte 5,2’ye inse de beklentilerden olumlu bir görünüm sergiledi.

Ancak adım adım yükselen enflasyonun haziranla birlikte tırmanışa geçen dövizin etkisiyle zıplaması ekonomiyi baskı altına aldı!

Yükselen kurlar hem fiyatlama davranışlarını hem borçluluğu hem de karlılığı olumsuz etkiledi.

Haliyle içinde bulunduğumuz üçüncü çeyrekte giderek daha fazla hissettiğimiz durgunluk; kaygıları da artırmış vaziyette.

Peki öncü veriler nasıl bir manzara çiziyor gelecek adına?      

Dün açıklanan rakamlar bardağın hem dolu hem de boş yanları olduğunu söylüyor.

Ama boş kısmın artmakta olduğuna dair sinyaller giderek güçleniyor!

Nasıl mı?

Öncelikle pozitif verilerle başlayalım analize.

Reel ekonomiye dair üçüncü çeyreğin ilk somut verisi sanayicinin mücadelesini sürdürdüğünü gösteriyor.

Çünkü…

Temmuzda yıllık bazda yüzde 2 artması beklenen sanayi üretimi, yüzde 5,6 artış kaydetti.

Şaşırtan bir büyüme hızı görünüyor sanayi tarafında!

Üstelik üretim artışı temmuzda, hazirana göre yüzde 3,5 artış gösterdi.

Aylık bazdaki bu güçlü artışta takvim etkisinin rolü var elbet.

Yine de beklentileri fazlasıyla zorlayan ve 2016 Ekim ayından bu yana kaydedilen en yüksek artışla karşı karşıyayız!

Aslında ihracattaki performansın sanayideki çarkları döndürdüğü aşikardı.

Nitekim ihracatçı sektörlerin yüzde 5,6’lık sanayi artış hızına 4,5 puan katkı yapması bu tabloyu doğruluyor.

Ancak bu hızların gerçekleşmesi temmuzda iç piyasanın da kısmi olarak canlılığını sürdürdüğüne işaret ediyor.

Çünkü özellikle imalat sanayi ağırlıklı bir üretim artışı söz konusu!

Ve imalat sanayi alt sektörlerinden 17’i üretim endeksini yukarı iterken sadece 7 sektörde gerileme yansımış rakamlara.

Dolayısıyla üçüncü çeyrekteki yavaşlamanın beklentilerin altında kalma ihtimali var  demektir!

Ancak bu çeyreğin net görüntüsü özellikle ağustos rakamları geldikten sonra ortaya çıkmış olacak.

 

İşsizlik ve bütçe açığı yükseliyor

 

Bardağın boş tarafında ise mevsim avantajına rağmen tırmanışa geçen işsizlik ve sınırları zorlayan bütçe açığı durmakta. 

Mayısta yüzde 9,7 olan işsizlik oranı haziranda yüzde 10,2 seviyesine çıktı!

2017’nin haziranına göre ise değişim olmadı.

Mayıs, haziran ve temmuz ayları ortalamasını içeren son işsizlik verisi…

Temmuzda istihdam piyasasının formdan düşmeye başladığına dönük sinyal verdi. Yani gelecek adına kısmi bir durgunluk işareti söz konusu!

Öte yandan bütçe giderleri gelirlerini aşmayı sürdürüyor.

Sonuçta merkezi yönetim bütçesi ağustosta 5,8 milyar lira açık verdi.

Ve ocak-ağustos dönemini kapsayan 8 aylık süreçte 50,8 milyar liralık bütçe açığı oluştu!

Bütçede yapılandırmayla gelen ve tasarrufla desteklenecek olan bir toparlanma imkanı var önümüzdeki aylarda.

Ama yılsonu açık hedefinin iktisadi faaliyetler yavaşladıkça fazlasıyla zorlanacağı da kesin görünmekte.