Yılın ikinci çeyreği pek de iyimser sinyaller vermiyor.
Nisan ve mayıs aylarında konut ve otomotiv satışlarındaki sert düşüş öncü veri olarak sıkıntıya işaret etmişti.
Dün açıklanan nisana ait iki temel gösterge de beklentilerden daha negatif bir manzara çizdi!
Sanayi üretimi nisanda aylık bazda yüzde 1, yıllık olarak ise yüzde 4 geriledi.
Piyasa beklentisi yüzde 2,5’lik bir daralmayı öngörüyordu.
Perakende satışlar da aylık yüzde 1,8 ve yıllık yüzde 6,9 oranında düşüş gösterdi.
Aylık bazda hem sanayi üretimi hem de perakende satışların bu yıl ilk kez küçülmesi süreciyle karşılaşıyoruz.
İç piyasadaki küçülmenin yadsınamaz göstergeleri bunlar.
Üstelik sanayi üretimi ihracatta da çok iyimser olmamızı engelleyen bir manzarada gelmiş görünüyor!
Sanayide sunulmuş olan destekleri değerlendirme modunun devredışı kalma ihtimali yansıyor ikinci çeyrek rakamlarına.
Oysa ki yıl içindeki gelişimde ilk çeyrek dipten çıkışın işaretlerini taşıyordu.
Nasıl mı?
Ocakta baz etkisiyle yıllık daralma yüzde 7,3 seviyesinde olmasına karşın aylık bazda yüzde 1 yükseliş yaşanması toparlanma umudu olarak algılanmıştı.
Nitekim şubatta yüzde 5,1’e inen sanayideki yıllık daralma aylık yüzde 1,3 artışın etkisiyle hayli olumlu karşılanmıştı.
Martta ise durum çok daha pozitif olarak kayıtlara geçti!
Sanayi üretimi martta yıllık yüzde 2,2 küçülürken şubata oranla yüzde 2,1 yükselişin gerçekleşmesi moral vermişti.
İşte bu aylık toparlana trendinin nisanda bozulması yakından takip edilmesi gereken bir konu olarak karşımıza çıkıyor.
Peki dipten çıkışa ara verdiren neydi?
Alt endekslere baktığımızda imalat sanayinin 3,8 puana çıkan negatif katkısı dikkat çekiyor!
Yani imalat tarafındaki kan kaybı kendini net biçimde gösteriyor.
Daralmanın neredeyse tamamı bu kategoriden gelmiş.
Ve imalat sanayinde 24 alt grubun 10’unun manşeti üretimi güçlü biçimde aşağıya çektiğini görüyoruz.
İnşaat malzemeleri ağırlıklı üretim grubu daralmada yine başı çekerken otomotiv, makine ve metal ürünleri gerilemede pay sahibi oldu.
İç piyasada sıkıntının yaşandığı sektörler sanayi üretimini net biçimde aşağıya çekmiş!
Önceki aylarda kısmi destek veren ihracattaki daralma da bu kez dikkat çekiyor.
Çünkü ihracat ağırlıklı sektörlerin üretime katkısı eksi 1,3 puan oldu.
İkinci çeyrek büyümesi
Öncü veriler piyasa türbülansının kendini daha fazla hissettirdiği nisan sonrasına dönük soru işaretleri taşırken reel ekonomi daha ikinci çeyrek başında ilk darbeyi aldı.
31 Mart sonrası oluşan belirsizliğin bir miktar iç talebi törpülemesi yanında Avrupa’daki yavaşlamanın ihracat üzerinden sanayi üretimine zarar verdiği görülüyor.
Ara malı ve sermaye malı üretiminin çakılması da bu tezi destekleyen bir unsur niteliğinde!
Mayısta gelen temel göstergeler ve güven endeksleri de sanayi daralmasının devam edeceğine işaret etmekte.
Özellikle zayıflayan vergi gelirleri iç talebin düşüş seyretmeye devam ettiğini gösteriyor.
Kısacası ikinci çeyrekte milli gelir değişimi yani büyüme verisi büyük ihtimalle yine eksi gelecek!