Nihayet sadede geldi Merkez Bankası.

Piyasaya verdiği paranın faizini binbir türlü şekillere çeviren MB yönetimi sonunda bu huyundan vazgeçti.

Merkez, dünyada pek de örneği olmayan faiz koridoru ve benzeri bazı uygulamalarla…

Para politikasında zaman zaman manevra alanı bulmuş olsa da!

Aslında kafa karışıklığına yol açan ve büyük oranda fonksiyonelliğini kaybeden bu faiz sisteminin yükünü taşıyamayacağını gördü.

Ve MB Başkanı Murat Çetinkaya geçmiş dönemden miras kalan faiz çeşitliliğine 1 Haziran’da son vereceklerini resmen açıkladı. 

Ne kadar yararlı bir iş yaptıklarına ise piyasalar şahitlik etti!

Faizde sadeleşme kararının duyulmasından kısa süre sonra döviz kurları yüzde 3 civarı düşüş gösterdi.

Borsa İstanbul ise 106 bin puanın üzerine çıkarak kendine geldi.

İnsan sormadan edemiyor “bu basit adım bu kadar etkiliyse niye şimdiye kadar atılmadı” diye!

Peki pratikte ne yaptı Merkez?

Tek bir faiz tipine geçti.

Daha önce gösterge faizi niteliğindeki politika faizi yanında…

Alt ve üst bantlar içinde hareket eden değişken bir fonlama faizi de mevcuttu.

Belli bir süre bu banttan ve genelde de üst sınırdan para verildi piyasalara.

Geç likidite penceresi (GLP) diye bir enstrümanla da joker nitelikte bir faizle bankalar son dakika fonlama imkanı sunmaktaydı.

İşte bu çok yönlü ve kafa karıştırıcı sahne artık noktalanıyor!

Böylece özellikle yabancı yatırımcının kafası da Türkiye’ye bakarken sadeleşmiş olacak.

Çünkü şimdiye kadar “ülkelerin faizlerini karşılaştıralım” dendiğinde diğerlerinde tek bir faiz yansırken tabloya…

Türkiye’de hangisinin geçerli olduğunu anlamakta zorlanılan bir faiz demeti çıkıyordu yatırımcının karşısına!   

Oysa zaten geneldi bir tek oranla piyasa fonlanmaktaydı.

İşte atılan sadeleşme adımıyla bir hafta vadeli repo faizi 1 Haziran itibarıyla MB’nin politika faizi olarak işlev görecek.

Ve mevcut piyasa fonlama faizini yani yüzde 16,50’ye eşitlenecek.

 

Opsiyonel faiz artışı

 

Yeni sistemi duyuran MB açıklamasında bir de dikkat çeken cümle yer aldı!

“Gecelik vadede borçlanma ve borç verme oranları bir hafta vadeli repo ihale faiz oranına kıyasla artı eksi 150 baz puanlık bir marj ile belirlenecektir.”.

Bir de gecelik faize 150 baz puan ekleyerek geç likidite penceresinin faizi belirlenecek.

Yani bir haftalık geçiş sürecinin ardından 7 Haziran 2018 sonrasında tek bir faiz oranı geçerli olacak.

Ancak yüzde 16,5’lik yeni politika faizinin esneyeceği gecelik borçlanma ve GLP’den kullandırılacak anlık fonlamalarda ilave 150’er baz puanlık yeni oranlar söz konusu olabilecek!

Neticede gecelik borç vermenin yüzde 18 ve GLP borç verme faizinin de yüzde 19,50 olması bekleniyor.

Bu opsiyonel değişikliğin pratik sonucuysa; yeni bir faiz artışını ilan etmeden 300 baz puana kadar artışının uygulanır kılınması!

Yani MB sadeleşme adımı atarken faiz artışını da dolaylı olarak olanaklı hale getirmiş oldu.

 

Sadeleşmenin getirdikleri

 

Dolayısıyla kurlarda gerileme, BIST’te ise yükselişin kapısı aralandı.

Ancak mevcut tabloda bu zorunlu ve geç kalınmış sistem değişikliğinin piyasa etkisi sınırlı kaldı!

Üstelik vatandaşın kullandığı kredi faizlerini az da olsa yukarı itecek bir potansiyel oluştu.

Sadeleşmenin vatandaşa olumlu yansıyacak yanı ise mevduat faizlerinin bir miktar yukarı çekilmesi ihtimalinin doğması.

Ama en önemlisi öngörülebilir bir para politikası ve tüm entrümanların devreye alınmasıyla piyasaların önüne geçen bir Merkez Bankası var artık!