Son yılların en fazla hırpalanan sektörüydü inşaat.
Bu nedenle dün TÜİK’in açıkladığı veriler sektöre moral vermiştir şüphesiz.
Çünkü dipten çıkışa dair sinyaller barındırıyor ağustosa ait konut satış rakamları.
Peki gerçekten dipten istikrarlı bir çıkış manzarası görünüyor mu veri setlerinde?
Öncelikle 2018’le yaptığımız aylık karşılaştırmada bu yıl ilk kez artıya geçmiş görünüyor konut satış verileri.
Türkiye genelinde konut satışları geçen yılın aynı ayına göre yüzde 5,1 oranında artarak 110 bin 538’e çıktı.
Bundan önceki tüm aylar 2018’in eş dönemlerine göre düşüş gösteren satış rakamlarıyla kayıtlara geçmişti!
Bu anlamda yukarı yönlü bir hareketten bahsetmek mümkün.
Keza Temmuz 2019’a yani bir önceki aya oranla yüzde 8 gibi bir artış söz konusu.
Takvimsel anlamda ağustosun temmuza göre dezavantajlı olmasına rağmen kaydedilen bu artış bir umut ışığı niteliği taşıyor!
Ancak ağustos verisi bu yılın zirve rakamı olan marttaki 110 bin 905’in çok az altında kaldı.
Yani yeni zirvelere ihtiyaç var gibi görünüyor.
Burada mevsim ve baz faktörlerinin olası yanıltıcı etkilerine göz atmakta fayda var.
Çünkü genelde ilkbahar ayları yaz aylarına göre konut piyasasının daha hareketli olduğu dönemlerdir.
Bu anlamda ağustos kendi çapında bir zirve sayılabilir.
Ama geçen yılın ağustosunun da kendine özgü bir ruh hali olduğunu unutmayalım!
Piyasa türbülansıyla gelen kur ve faiz şokunun kafaları hayli karıştırdığı günler yaşandı o dönemde.
Dolayısıyla normal satış seviyelerine ulaşılamadı.
Yani bu yıl açısından pozitif baz etkisinin ağustosla başladığını söylemek mümkün!
Bu nedenle baz efektinin artış oranını biraz abartılı gösterdiği gerçeği de akıllarda olmalı.
Kısmi olarak sonbahar aylarında da benzer bir durumla karşılaşabiliriz.
Ancak bazı aylarda çok sınırlı bir baz etkisi söz konusu.
Dolayısıyla dipten çıkış sürecinin dalgalı bir seyirle gündeme gelmesi hayli mümkün!
Faiz desteği artıyor ama…
Yine de kredi musluklarının faiz indirimleriyle açılmaya başlaması piyasanın toparlanmasına katkı koymakta.
Bu trendi ipotekli satışlarda net biçimde görüyoruz.
Ağustosta ipotekli konut satışı bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 168 oranında artış göstererek 34 bin 148’e çıktı.
Ve neticede toplam konut satışları içinde ipotekli payı yüzde 30,9 olarak gerçekleşti.
Bu oranın kaçınılmaz olarak önümüzdeki aylarda yükselmesi söz konusu.
Çünkü geçen yılın sonbahar aylarıyla birlikte rekora koşan faizler artık biraz daha yaklaşılır seviyelere gelmeye başladı!
Bu çerçevede fiyat düzeylerinin hala cazip tablo sergilediği dikkate alınırsa…
Talepte en azından bu yılın önceki aylarına göre ciddi bir toparlanma fırsatı oluştuğunu söylemek mümkün.
Piyasanın daha hızlı genişlemesinin önündeki en temel faktörse bankalarda park edilen 190 milyar dolarlık döviz mevduatının bir türlü çözülememesi.
Bu paranın bir bölümü normal koşullarda konut piyasasına geçmiş olmalıydı!
Bir süre daha döviz cazibesini koruyacak gibi görünüyor.
Kısacası konut piyasasında dişe dokunur bir canlanma için bir süre daha sabretmemiz şart.