Dünya ile ticaretimiz yeniden açılma sürecine girdi.
2016’nın büyük bölümünde dış ticaret açığımız geçen yıla göre daralma gösterirken…
Eylül rakamları ithalatla ihracat arasındaki makasın…
Yeniden açılmaya başladığını ortaya koydu.
Eylülde aylık ihracat yüzde 5,6’lik gerilemeyle 10,9 milyar dolara inmiş görünüyor.
Neyse ki ithalat da 2015’in aynı ayına göre gerilemiş durumda.
Ancak 15,3 milyar dolara inen ithalattaki düşüş…
Sadece yüzde 0,7’lik bir oranda kalınca…
Dış ticaret açığımız yüzde 14’lük bir zıplamaya sahne oldu.
Böylece aylık açık kayda değer bir genişlemeyle 4,4 milyar dolar olarak kayıtlara geçti.
Peki yılboyunca gayet iyi bir düzeyde giden dış açık neden alarm vermeye başladı?
Özetle ihracat geri vitesten ileriye geçemediği gibi…
İthalatın enerji katkılı düşüş sevdası da sonlanmak üzere.
Detaylara baktığımızda ihracata reel ekonomi cephesinden destek olmadığını görüyoruz.
Çünkü otomotiv ihracatının 0,2 puanlık pozitif katkısına rağmen…
Eylülde yüzde 2,6’luk daralma var reel ihracatta.
Böyle zamanlarda genelde imdada yetişen altın ihracatı ise…
Bu kez tökezlemiş bir görüntü veriyor!
Altının eylülde genel ihracata 3,2 puan negatif katkı yaptığını…
Yani daraltıcı etkiye yolaçtığını görüyoruz.
Keza…
Gıda dış satımı da manşet ihracatın 0,8 puan aşağıya inmesine yolaçmış durumda.
Sektörel ve bölgesel bazda bir talep zayıflığı söz konusu!
Mesela Avrupa Birliği’ne satışlarda çok ufak bir artış yaşanırken…
AB dışı Avrupa pazarlarında İsviçre başta olmak üzere…
Toplamda 5,2 puanlık azalma dikkat çekiyor!
İkili ilişkilerdeki hızlı iyileşmeye rağmen…
Rusya‘ya yapılan ihracatın yüzde 49‘luk gerilemeye sahne olması da…
Genel performanstaki kaybın nedenleri arasında yer alıyor.
İthalat can yakmaya aday
Şimdiye kadar dış ticareti kurtaran ithalattaysa…
Mevcut gerileme trendi neredeyse durmuş vaziyette.
Artışa geçmesini engelleyense…
Enerji faturamızın petrol sayesinde hala düşük seyretmeye devam etmesi!
Ancak, enerji desteği eski formundan uzaklaşıyor.
Ve özellikle makine ithlatı yukarı yönlü bir baskı oluşturmayı sürdürüyor.
Yılın ilk aylarında petrol sayesinde hayli düşük seyreden ithalat sayesinde…
2016’nın ilk 9 ayında dış ticaret açığı 7,2 milyar dolar azalmış durumda.
Bu dönemdeki enerji faturasının 8,7 milyar dolar düşük kalması…
İthalattaki mutluluğun yegane kaynağını da net biçimde gösteriyor!
Çünkü enerji hariç tutulduğunda dış açıkta daralma yerine tırmanış göze çarpıyor.
Ve ne yazık ki; yılın son aylarında enerji avantajımız minimum seviyeye doğru yol almakta!
Bu tabloda ihracatta son çeyrekte toparlanma gerçekleşmezse…
Dış açığın yıllık bazda da tırmanışa geçemesi kaçınılmaz olur.
Keza cari açıkta da mutlu günlerin sonu uzak olmayabilir!
Turizmde güvenlik endişeleri gelirleri azaltmaya devam ediyor çünkü.
Kısacası yakın gelecekte açıkları daha fazla konuşmak zorunda kalabiliriz.
Bursa ‘fazlasıyla’ örnek oldu
Dış ticaretin lokomotif kenti Bursa ilginç bir trend izliyor.
Eylülde ihracatını yüzde 13,3 artışla 818,6 milyon dolar dolara çıkaran Bursa…
İthalatını yüzde 14,6 ile daha da hızlı artırma başardı!
Neyse ki; Bursa’nın 735,8 milyon dolarlık eylül ithalatı…
İhracatın yaklaşık 83 milyon dolar üzerinde seyrediyor!
Yani dış fazla vererek örnek olmaya devam ediyor kentimiz.