Sanayi cephesinden gelen sinyaller destek ihtiyacını net biçimde ortaya koymakta.
Nitekim vergisel desteklere eklenen uygun koşullu kredi fırsatları üreticinin yanında yer almaya başladı.
Özellikle küçük üreticilerin zor dönemi atlatmasını sağlama gayreti dikkat çekiyor!
KOBİ’lere dönük kredi destek programının önemi son verilerle daha da net ortaya çıkmış durumda.
TÜİK’in dün açıkladığı Kasım 2018 dönemi sanayi üretim rakamları, daralan iç talebin sanayici üzerindeki etkilerini de gözler önüne sermekte.
Nasıl mı?
2017’nin eş dönemine göre yani yıllık bazda yüzde 6,5 gerileyen sanayi üretimi, çarklardaki dönüş hızında artan bir yavaşlamayı işaret etmekte.
Ekimdeki yıllık daralma hızı yüzde 5,7 seviyesindeydi.
Yani daralma hızı her geçen ay artıyor!
Nitekim arındırılmış üretim endeksine baktığımızda da kasımla ekim arasında yüzde 0,3 gerileme dikkat çekiyor.
Ana sektörler açısından imalattaki daralmanın başı çekmesi de boşuna değil.
Ekimde sanayi üretimini 2,8 puan aşağıya çeken imalat sanayi kasımda 6,2 puanlık bir küçülmeye yol açmış görünüyor.
Enerji sektörünün üretim katkısı -0,2 puanla karşımıza çıkarken madencilik toplam sanayi üretim endeksini etkilemekten uzak kaldı.
Kısacası ekonomik faaliyetteki yavaşlama 2018’in son çeyreği itibarıyla hızlanarak devam etmekte.
Vergisel desteklerin başladığı kasım ayında üreticinin üretimden uzaklaşmaya devam etmesi ise taze para ihtiyacını ortaya koymakta.
Nasıl mı?
Son veriler yüksek fiyat artışlarının vatandaşı tüketimden uzaklaştırmasını engellemek için atılan adımların kısmi etki yarattığını göstermekte.
Vergi indirimleri öncesinde yapılan zamların alım gücü üzerindeki negatif baskısı tahminlerin de ötesinde etkili olmuş.
Ve neticede yüksek enflasyon tüketiciyi vergi desteklerine rağmen alışverişten uzak tutma çabasında!
Yüksek kredi faizlerinin de iç talebi sınırlayıcı etkisi kendini hissettirmekte.
Dolayısıyla vatandaşın cebine enflasyonu unutturacak taze para girişi olmadan tüketimin kayda değer biçimde canlanması zor görünüyor.
Sanayiciye, esnafa, çiftçiye ve doğrudan tüketiciye dönük çeşitli kredi paketlerinin ocak ayı ile birlikte devreye girmeye başlaması tam da bu fonksiyonu yerine getirecek.
Yani açılan kredi muslukları ve ücret artışları alım gücünü destekleyerek iç piyasanın canlanmasını sağlayabilir!
Canlanma ne zaman?
Bollaşan paranın sanayi cephesine yansımasını ise gecikmeli olarak şubat ayı sonrasında görmek mümkün olacak.
Ancak tablonun hem kısa sürede hem de güçlü biçimde değişmesi kolay değil.
Çünkü…
İmalat sanayindeki 24 alt grubun 19’u manşet üretimi geriletmekte.
Ve inşaat sektöründen doğrudan etkilenen sanayi sektörleri düşüşteki en büyük pay sahipleri olarak görünüyor!
Örnek olarak – 1,6 puanlık negatif katkıya imza atan metalik olmayan mineral ürünler grubunu gösterebiliriz.
Yani cam, seramik, çimento gibi ürünlerin üretimi büyük darbe almış.
İnşaattaki toparlanma hızını dikkate alırsak bu grupta güçlü bir çıkışı beklemek zor!
Keza fabrikasyon metal ürünleri ve otomotiv üretiminde de birer puanlık gerileme talep yetersizliğini gözler önüne seriyor.
Tekstil bile daralma trendinde. Vatandaş harcamalarını hayli kısmış demektir!
Bu tabloda ihracat ağırlıklı sektörlerin 2,9 puanlık daralma paylarının da olduğu unutulmamalı.
Baz etkisi de dikkate alındığında sanayi üretiminde 2019’un ilk çeyreğinde artı değerleri görmemiz pek mümkün görünmüyor.