2018 inşaat sektörünün zor yılı olarak tarih sayfalarındaki yerini aldı.
Konut sektörü yüksek faiz ve maliyet baskısına eklenen piyasa türbülanslarının
azalttığı taleple mücadele etti yıl boyunca.
Vergi ve harç desteklerinin kötü gidişe bir nebze fren yaptırmasına karşın konut piyasasındaki daralmanın önüne geçilemedi!
TÜİK’in 2018 yılı istatistikleri inşaat firmalarının işini zorlaştıran koşulların rakamsal yansımasını net biçimde karşımıza çıkarmış durumda.
Geçen yıl Türkiye genelinde yüzde 2,4 azalışla bir milyon 375 bin 398 konutun satışı gerçekleşmiş.
Yani aralık ayındaki yüzde 2,9’luk satış artışı yıllık gerilemenin önüne geçemediğini görüyoruz!
2018’in performans kaybında yüzde 41,5 azalarak 276 bin 820’ye düşen ipotekli satışlar başrolde görünüyor.
Diğer satış türlerindeki yüzde 17’lik artışsa aradaki kaybı önleyememiş.
Kısacası vatandaş bankaların ipoteğe dayalı kredilerinden hayli uzak kalmış geçen yıl.
Ayrıca sadece satış değil üretim ve istihdam anlamında da bu lokomotif sektör umduğunu bulamadı 2018’de.
Birçok sanayi alt sektöründeki üretimi de yılın son aylarında aşağıya çeken konuttaki daralma trendinin Bursa yansımaları pek iç açıcı değildi!
Lokomotif sektörün önceki yıllarda lokomotif kenti konumunda olan Bursa’nın 2018’de ivme kaybettiğini söylüyor rakamlar.
Nasıl mı?
Aralıkta Bursa’daki konut satış adedi 2017’nin aynı ayına göre neredeyse başabaş bir görüntü veriyor.
Aylık bazda sadece 15 adetlik azalmayla 5 bin 85 adet konut satışı gerçekleşmiş Bursa il sınırları içinde.
Yani sadece binde 3’lük bir azalma söz konusu.
Ancak yıllık performansta 2017’nin hayli altında bir tablo ile karşılaşıyoruz!
Bursa’da 2018’in tamamında 51 bin 362 konutun satıldığını söylüyor TÜİK verileri.
Bu rakam 2017’ye kıyasla yüzde 8,6 oranında bir daralma yaşanmış Bursa konut piyasasında!
Oysa Türkiye genelindeki yıllık daralma yüzde 2,4 seviyesindeydi.
Yani Bursa konut piyasasındaki küçülme ülke genelindeki daralma oranının 3 katından da fazla görünüyor.
İpotekte sert düşüş
2018 itibarıyla Bursa konut piyasasının detay verilerine baktığımızda da ipotekli satışlardaki keskin düşüş dikkat çekiyor.
Geçen yıl kentimizde yüzde 44 oranında azalan ipotekli satışlar 11 bin 322 adede düşmüş.
Diğer satış türleri kategorisinde ise yüzde 11,5’lik artışla 40 bin 40 adet konut el değiştirmiş.
Ayrıca Bursa’da ikinci el satışları da epey geride kalmış vaziyette!
Yıllık bazda yüzde 10 azalan ikinci el konut satışı 25 bin 401’e inmiş.
Ancak, genelde ilk el yani sıfır konuta olan merakın yüksek olduğu Bursa’da 2018’in bekleneni veremediğini görüyoruz.
Çünkü ilk el konut satışı yüzde 7 düşüşle 25 bin 961’e inmiş vaziyette.
Yani yeni projeler maliyet faktörünün de etkisiyle eski cazibesini kaybetmiş görünüyor!
2019’un konut senaryoları
Desteklerin gündemde kalacağı ilk çeyrekte nispeten kıpırdayan satış rakamlarıyla karşılaşmamız mümkün.
Ancak, negatif baz etkisi ve faizlerdeki yüksek seyrin devamı ilk çeyrekte dişe dokunur artış oranlarının önündeki en büyük engeller!
Talebin az da olsa yerel seçimler sonrasına ertelenme ihtimali de unutulmamalı.
Seçim sonrası yani ikinci çeyrekten itibaren faiz desteğinin devreye girmesi konuta alım getirebilir.
Küresel piyasaların istikrarlı seyretmesi halinde 2019’un ikinci yarısında pozitif baz etkisinin yardımıyla yüksek artış oranları görülebilir.
Bu süreçte ise maliyetlerin fiyatlamalara yansıma hızı talep üstünde etkili olabilir.