Uluslararası İşgücü Kanunu Yönetmeliği ile; Türkiye’de çalışan, mesleki eğitim gören, staj yapan, sınır ötesi hizmet sunan veya bu kapsamda faaliyette bulunmak için çalışma izni ya da çalışma izni muafiyeti başvurusunda bulunan yabancılar ve bu yabancıları çalıştıran veya çalıştırmak üzere başvuruda bulunan gerçek ve tüzel kişilere ilişkin uygulama esasları belirlenmiştir.
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı Uluslararası İşgücü Genel Müdürlüğü tarafından 1 Ekim 2024 tarihinde yapılan duyuruda, Uluslararası İşgücü Kanunu Uygulama Yönetmeliği’nin ek maddesi uyarınca uygulanan “Çalışma İzni Değerlendirme Kriterleri”nin, aynı Yönetmeliğin 22’nci maddesine dayanarak güncellendiği belirtilmiş; Bu kapsamda, 1 Ekim 2024 itibarıyla yürürlüğe giren yeni düzenlemeyle birlikte, çalışma izni değerlendirme kriterlerinde istihdam, mali yeterlilik ve ücret gibi önemli alanlarda revizyon yapılmıştır. Ayrıca, sektör, meslek veya iş temelinde yeni düzenlemeler getirilmiştir.
Yeni düzenleme ile çalışma izni değerlendirme kriterlerinde yer alan istihdam, mali yeterlilik ve ücret kriterleri revize edilmiş olup sektör, meslek veya iş temelinde yeni düzenlemeler yapılmıştır.
Yeni Düzenleme İle Yenilenen Kriterler
İstihdam Kriteri
- Bilanço esası usulüne tabi işyerlerinde, adına çalışma izni başvurusu yapılan yabancının çalışacağı işyerinde, istihdam edilmek istenilen her bir yabancı için en az beş Türk vatandaşının istihdamı esastır.
- Son yıl net satış tutarı 50.000.000 Türk Lirası veya daha fazla olan işyerinde istihdam edilecek beş yabancıya kadar çalışma izni başvurularının değerlendirilmesinde istihdam kriteri uygulanmaz.
Mali Yeterlilik Kriteri
- Bilanço esası usulüne tabi yeni kurulan (cari yılda kurulmuş ve henüz yılsonu bilançosu ve yıllık gelir tablosu düzenlenmemiş olan işyeri) işyerinde istihdam edilecek yabancı adına yapılacak çalışma izni başvurusunda, işyerinin ödenmiş sermayesinin en az 500.000 TL olması gerekir.
- Bilanço esası usulüne tabi faaliyette olan (kuruluşu cari yıldan önceki bir yılda olan ve en az bir yılsonu bilançosu ve yıllık gelir tablosu düzenlemiş olan işyeri) işyerinde istihdam edilecek yabancı adına yapılacak çalışma izni başvurusunda; işyerinin ödenmiş sermayesinin en az
500.000 TL olması veya net satışlarının en az 8.000.000 TL olması veya ihracatının en az 150.000 ABD doları olması gerekir.
- Bilanço esası usulüne tabi işyerlerinin kurmuş oldukları adi ortaklıklar tarafından yapılacak çalışma izni başvurusunda, ortaklardan en az birinin ödenmiş sermayesinin en az 500.000 TL olması veya net satışlarının en az 8.000.000 TL olması veya ihracatının en az 150.000 ABD doları olması gerekir.
- Bu kısımdaki ödenmiş sermaye ve net satışlara ilişkin eşiklere ilişkin uygulama 01/01/2025 tarihinde yürürlüğe girecektir. Çalışma izni başvurularında 01/01/2025 tarihine kadar, işyerinin ödenmiş sermayesinin en az 100.000 TL veya brüt satışlarının en az 800.000 TL veya son yıl ihracat tutarının en az 150.000 ABD Doları olması yeterli kabul edilecektir.
Ücret Kriteri
- Yabancıya ödenecek ücret, çalışma izni başvurusu tarihi itibariyle yürürlükte bulunan brüt asgari ücret tutarı dikkate alınmak suretiyle;
- Üst düzey yöneticiler ve pilotlar için asgari ücretin 5 katından,
- Mühendis ve mimarlar için asgari ücretin 4 katından,
- Diğer yöneticiler için asgari ücretin 3 katından,
- Uzmanlık ve ustalık gerektiren işlerde çalışacaklar için asgari ücretin 2 katından,
- Ev hizmetleri ve diğer mesleklerde/işlerde çalışacak yabancılar için asgari ücret düzeyinden az olamaz.
İstihdam ve Mali Yeterlilik Kriteri İstisnası
- Çalışma izni başvurusu tarihi itibarıyla son beş yılda en az üç yıl süreyle Türkiye’de öğrenci ikameti hariç olmak kaydıyla ikamet izni, çalışma izni veya uluslararası koruma kapsamında yasal olarak kalmış yabancılar adına yapılan yurt içi çalışma izni başvurularının değerlendirilmesinde, bu kapsamda yer alan en fazla üç yabancı ile sınırlı olmak üzere istihdam ve mali yeterlilik kriterlerinin uygulanmaması esastır.
- Birinci fıkra kapsamındaki işyerlerinde çalışma izniyle çalışan yabancıların sayısının aynı işyerinde çalışan Türk vatandaşı sayısından fazla olmaması esastır.
- Uluslararası koruma kapsamında yer alan yabancılara dair ilgili mevzuat hükümleri saklı kalmak kaydıyla aynı işyerinde birinci fıkradaki şartları sağlayan üçten fazla yabancının çalışacak olması halinde işyerinde çalışacak dördüncü ve sonraki yabancılar adına yapılan çalışma izni başvurularının değerlendirilmesinde işyerinde çalışan her bir yabancı için ayrı ayrı beş Türk vatandaşının istihdamı ve mali yeterlilik kriterinin karşılanması esastır.
Değerlendirme kriterlerinden muaf olan yabancılar
Aşağıda belirtilen yabancılar adına yapılan çalışma izni başvurularının değerlendirilmesinde istihdam, mali yeterlilik ve ücret kriterlerinin uygulanmaması esastır:
- Anne, baba veya çocuğu Türk vatandaşı olan yabancılar.
- İnsani ikamet izni verilmiş olan yabancılar.
- İnsan ticareti mağduru olarak ikamet izni verilmiş olan veya İnsan Ticaretiyle Mücadele ve Mağdurların Korunması Hakkında Yönetmelik uyarınca mağdur destek programından yararlanan yabancılar.
- Vatansız Kişi Kimlik Belgesi sahibi yabancılar.
- Uzun dönem ikamet izni verilmiş yabancılar.
- En az üç yıl süreyle Türk vatandaşı ile evlilik birliği içinde yaşayan yabancılar.
- Çalışma izni, kısa dönem ikamet izni, aile ikamet izni, uzun dönem ikamet izni, insani ikamet izni veya insan ticareti mağduru ikamet izni ile en az sekiz yıl Türkiye’de bulunmuş yabancılar.
- Türk vatandaşlarına hasredilen meslek ve işler dışında çalışacak yabancılardan İçişleri veya Dışişleri Bakanlığı tarafından Türk soylu olduğu bildirilen veya Genel Müdürlükçe uluslararası işgücü politikası kapsamında uygun görülen Türk soylu yabancılar.
- Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti vatandaşları.