Kanada’da toplanan G7 zirvesi sona ererken Rusya Cumhurbaşkanı Vladimir Putin’den “Üçüncü Dünya Savaşı” uyarısı geldi.

Uyarı şöyleydi: Uluslararası sahnede hamle yapılırken uygarlığa son verecek radikal adımlar atılmasından çekinmek gerekir.

Putin, sanki ABD Başkanı Donald Trump’ı işaret ediyor. Çünkü Trump, en yakın müttefiklerine bile ABD’nin kurallarını ve kararlarını dayatıyor.

Kanada, Meksika ve Avrupa Birliği’ne karşı çelik ve alüminyum ithalatına getirdiği ağır gümrük vergilerini dayatması bunun en son örneği.

Trump’lı ABD’nin bu hamlesi, geri dönülmediği takdirde, taraflarca daha ileri adımların atılmasını kaçınılmaz kılabilir.

*

G7 toplantısı bu yöndeki kimi gelişmelerin ip uçlarını veriyor, üyeler, ABD Başkanı’nı beklemeden ilk toplantıyı kendi aralarında yapıyorlar. Bu da ilk kez yaşanan bir durum.

Almanya, İngiltere, Fransa, İtalya, Kanada ve Japonya bir yanda, ABD öte yanda.

Aslında Washington Paris İklim Anlaşması’ndan kendi isteğiyle ayrılmış, diğer üyelerin uyarılarına kulak asmamıştı.

ABD’nin bu tavrı, G7’nin geri kalanını “umursamamak” anlamında yorumlanmıştı.

İran’la yapılan nükleer anlaşmadan çekilmesiyse ilişkilerin sorgulanmasına yol açan çok ciddi bir adım oldu.

Ve en sonunda Trump’ın açtığı ticaret savaşı ipleri koparttı, G7 pratikte ABD’nin dışlanmasıyla G6 haline geldi.

*

Tabii Trump Amerikası’nın yapıp ettiklerine Cumhuriyetçi Parti’nin içinden nasıl bakıldığı da önemli. Önemli çünkü Trump’ı başkanlığa aday gösteren ve destekleyen onlar.

İyi de, onlar şimdi ne yapıyorlar? ABD’nin aynı dünya görüşünü paylaştığı dostlarıyla ilişkilerde Trump’ın gidişatını nasıl değerlendiriyorlar?

Hemen söyleyelim: Yeni bir yasa çıkararak Trump’a Kongre’nin onayını alması koşulunu getirmeye çalışıyorlar.

Demek oluyor ki, “Trump’ın ulusal güvenlik gerekçesiyle müttefikleri dahil bazı ülkelerden ithal edilen mallara gümrük tarifesi uygulama kararı almasına” karşı çıkan etkin Cumhuriyetçiler boş oturmuyorlar.

Amaçları, serbest ticareti savunan partilerinin bu çizgisini saptırarak korumacı politikalara yönelen Donald Trump’ı durdurmak.

*

Başka çare de yok gibi görünüyor. Ancak acele etmek gerek. Nedeni şu: Trump, ticari ortaklarının tümünü “ABD on yıllardır kullanılıyor, herkesin soyduğu bir kumbara gibi” sözleriyle suçluyor.

Avrupa’daki liderler Trump’a bundan sonra tahammül edebilirler mi, onunla görüşme masasına oturmak isterler mi? Karamsarlık ağır basıyor…

Filistin sorunu da masadaydı

Avrupa G7’de ilk kez olarak ticaretin dışına çıktı ve masaya İsrail-Filistin sorununu da koydu. Almanya Başbakanı Angela Merkel’in sahte bir birlik mesajı vermektense tüm farklılıkların net olarak ortaya konulmasını istediği bildirildi.

Öte yandan AB Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi Federica Mogherini, işgal altındaki Filistin topraklarına yapmayı düşündüğü ziyareti iptal ettiğini açıkladı. Mogherini, Amerikalı Yahudiler Konferansı’na katılmak için İsrail’e davet edilmişti. Netanyahu, Mogheri’nin kararını “düşmanca” bir tavır olarak niteledi.