Suriye’nin güneybatısındaki ateşkes Şam yönetiminin işine yaradı.
ABD ve Rusya arasındaki anlaşma belki de bunun için imzalandı.
Sputnik kaynaklı haberlere göre Suriye ordusu “Büyük Şafak Operasyonu” adını verdiği IŞİD’i temizleme harekâtının ikinci aşamasını başlattı.
Şu anda Şam çevresindeki Dera’da, Kuneytra’da ve Süveyda’da IŞİD işgali altındaki köyleri ve kasabaları birer birer geri alıyor Suriye birlikleri.
Bu, yeni bir durum…
Şöyle ki, ABD 2011’de Suriye’de iç savaşa yol vermiş ve Esad’a “çekil” çağrısı yapmıştı. Aradan altı yıl geçti. Ama Esad ayakta kaldı.
O zaman bükemediğin eli öpeceksin. ABD’nin yaptığı bundan farklı bir şey değil. Zaten onlar bu tür geri adımlar atmaya pragmatizm diyorlar.
***
Ancak gelişmeler, değişik yorumları da beraberinde getiriyor.
Örneğin Suriye krizinde lider rolündeki ABD’nin, tahtını Rusya’ya kaptırdığına ilişkin değerlendirmeler yapıldığı da bir gerçek.
Trump’ın Putin’den ricası “paylaşım” olabilir: “Kuzeyi bana bırak, gerisi senin olsun.”
ABD Dışişleri Bakanı Rex Tillerson’ın, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’la görüşmesinin ardından ABD İstanbul Başkonsolosluğu’nda görevlilere yaptığı konuşmadaki bazı ifadeleri anlamlı:
“Ateşkes sürecini Suriye’nin kuzey bölgelerinde de yaşama geçirebileceğimizi umuyoruz. Bu konu üzerinde yoğun şekilde çalışacağız. Bunun ABD ile Türkiye arasındaki güvenin pekiştirilmesine olanak sağlamasını diliyorum.”
Anlaşılan o ki Ankara, ABD’nin “Kuzey Suriye” planına sıcak bakmadığı için Washington endişeli.
***
Tabii boşuna endişelenmiyorlar.
Tillerson, Türkiye’den Kuveyt’e uçarken Türk Silahlı Kuvvetleri de Afrin’e 15 kilometre uzaklıktaki stratejik öneme sahip Telrıfat’taki YPG mevzilerini obüs toplarıyla dövüyordu.
Mare’deki Şeyh İsa bölgesindeki bulunan mevziler de bundan payını aldı. TSK’nın obüsleri orayı çökertti.
Bu, Ankara’nın ABD’ye gönderdiği bir mesajdı.
Suriye’nin kuzeyi, güneyi kadar sorunları kolay çözülecek bir alan değildi.
***
Bu arada Rusya, ‘Türk Akımı’yla devreye girdi. Rusya Enerji Bakanı Aleksandr Novak İstanbul’da yaptığı açıklamada, “Türk Akımı boru hattının 50 kilometrelik kısmının döşendiği” müjdesini verdi.
Açıklamanın zamanlaması anlamlıydı.
Rus Bakan söz konusu açıklamayı yaparken Tillerson da İstanbul’daydı. Amerika’nın petrolcü Dışişleri Bakanı, Türkiye-Rusya işbirliğine çok yakından tanık oldu.
Tillerson, olasıdır ki, “Türkiye’yle karşılıklı güvenimizi kaybettik” ifadesini bu tanıklığın arkasından kullandı.
***
Putin’in, İstanbul’daki Petrol Kongresi’ni Kremlin’deki koltuğunda, arkasına dayanarak, televizyondan keyifle izlediğine emin olabiliriz.