Suriye’nin kuzeyinde, Irak sınırından başlayıp Akdeniz kıyısındaki Lazkiye’ye doğru uzanan alan içinde, bir süredir şiddetlenen çatışmaların Şam rejimini baskı altına aldığı belirtiliyor.
Batı kaynaklı haberlere göre, ikmal yolları açısından stratejik önemdeki İdlib ve Cisr eş Şugur, El Nusra’nın öncülüğündeki “İslamcı isyancı” grupların eline geçmiş durumda. Yeni oluşturulan, eğitilen ve donatılan bu cephenin El Kaide ve IŞİD’le bağlantısının olmadığı ileri sürülüyor.
Ortadoğu kaynaklı haberlere göreyse El Nusra, El Kaide’nin Suriye’deki kolu. Ayrıca IŞİD de devrede. Yani eğitilen ve donatılan cephe tamamen terör örgütlerinden oluşuyor. Ve bu örgütlerin elinde mebzul miktarda ağır silah var.
*
Peki, arkalarında kimler var? En başa İsrail’i koymak gerek. Çünkü İsrail’in, terör örgütlerine silah yardımı dahil her türlü desteği verirken, diğer yandan Suriye’nin askeri kapasitesini zayıflatan hava bombardımanları gerçekleştirdiği biliniyor. Hedefi, kendi güvenliği için Esad’ın devrilmesi, Suriye’nin bölünmesi, mümkünse haritadan silinmesi…
Batılı kaynaklar, İsrail’in ardından Suriye “muhalefetini” destekleyen ülkeler olarak Suudi Arabistan, Ürdün, Türkiye ve Katar’ı sıralıyorlar.
İlginçtir, ABD’nin gölgede durmaya çalışan bir hali var.
Washington, desteklenen isyancılar açısından pek emin değil gibi. Obama yönetimi Şam rejimini devirelim derken El Kaide’yi ve IŞİD’i güçlendirmekten kuşku duyuyor muhtemelen.
*
Ya karşı cephenin arkasında/yanında olanlar, yani Esad’ı destekleyenler, onlar kim? Burada da en başta İran görünüyor.
Yalnız Batılı haber kaynaklarına göre Tahran’ın, Beşar Esad’ın vazgeçilmez olup olmadığını sorguluyor olabileceği de öne sürülüyor.
Başka bir seçenek yoksa uzak ihtimal sayılır. Ama yine de sorgulanabilir: Neden olmasın?
İran’dan sonra Rusya ve Çin geliyor Şam’a destek veren güçlü ülkeler olarak.
Irak ve Lübnan Hizbullah’ı ise arkada duruyor.
*
Her iki cephe birbirini dengeleyebilir mi? Suriye’de isyancıları destekleyenler daha ağır basıyor karşı tarafa göre. Öyle görünüyor.
Ama diğer yandan Çin ve Rusya, ikisi birlikte çok büyük güç…
*
Ve şimdi bu büyük güç, Doğu Akdeniz’de, deniz ve hava kuvvetlerinin katılacağı büyük bir tatbikata hazırlanıyor. Mayısın ortalarında uçak gemilerinin de katılacağı ‘2015 Ortak Deniz Tatbikatı’na…
*
Görünen o ki, Suriye, her iki cephe açısından aynı derecede kritik bir jeopolitik konumda.
Bu durumda… Suriye’ye bir şey olursa, İsrail’e de bir şeyler olur mu sorusu, akla gelmiyor değil…