Çin, Suriye’de var mı, yok mu? Var tabii. Ama yokmuş gibi duruyor. Çin, sattığı silahlarla, füzelerle, haberleşme sistemleriyle 30-35 yıldır Suriye’de hep var. Gerçekte, iki ülkenin ilişkileri epey eskiye dayanıyor.
Ve Pekin ile Şam arasındaki yakınlık bugün de, belki daha yoğun bir şekilde, devam ediyor.
Rusya’dan farkı Çin’in görüntü vermekten uzak durması…
Örneğin, Moskova-Şam arasındaki ilişkinin derinliğini, üç aşağı beş yukarı kestirmek mümkün…
Ne var ki, aynı şeyi Pekin-Şam ilişkisi için söylemenin olanağı yok. Gizli, gizemli, belki daha derin bir askeri ilişkiden söz edilebilir ancak.
Politik platformdaki durumsa benzerlik göstermiyor; orada Çin’in tavrı çok açık:
“Muhalefetin, BM’nin girişimlerine yardımcı olarak Suriye’deki mevcut koşullar doğrultusunda, herhangi bir ön koşul ileri sürmeden diyalog ve müzakereye katılmasını arzu ediyoruz.”
Geçenlerde, Suriyeli muhalif liderlerinden Halid Hoca Pekin’i ziyaret ederek Çin Dışişleri Bakanı Wang Yi ile görüşmüştü. Hoca’nın Bakan Yi’den aldığı yanıt, aynen yukarıda tırnak içinde alıntıladığımız gibi…
Çinli bakan demek istiyor ki, “Ateşkesin sağlanması ve akan kanın durdurulması için BM ile koordinasyona geçin, bu işi daha fazla uzatmayın.”
Çin’in Ortadoğu’daki çıkarları savaşı değil barışı ve istikrarı gerektiriyor.
Pekin, bu nedenle, İran-Suudi Arabistan gerginliğinin tırmanmasından da rahatsız…
Çin Dışişleri Bakanı’nın bölgeye hemen bir yardımcısını göndermesi ve yatıştırıcı bir rol üstlenmesi boşuna değil.
Asya-Pasifik’teki Çin’den ses getiren hamle
Peki, asıl odaklandığı yer neresi Pekin yönetiminin?
ABD nereye odaklanıyorsa orası… Yani Asya Pasifik!
Beyaz Saray Çin’in bu bölgede en büyük egemen güç olmasına asla izin vermeyeceğini her fırsatta dile getirdi.
Onun için de, Pekin’in Güney Çin Denizi’ndeki adalara havaalanı yapımını engellemeye çalıştı, ama başarılı olamadı Obama yönetimi.
Çin, “Nansha” adını verdiği adalarda havaalanı inşaatını tamamladı ve yeni yılın ilk haftasında deneme uçuşunu da gerçekleştirdi.
Böylece Güney Çin Denizi hem denizden hem havadan Çin’in kontrolü altına girmiş oldu.
Çin bu arada adalar üzerine havaalanı yapmakla kalmadı, daha önemlisi ordunun modernizasyonu projesini başlattı. Bu kapsamda, kara, hava ve deniz kuvvetlerinin yanı sıra füze kuvvetleri kurdu.
Orduda düzenlenen törende bir konuşma yapan Çin lideri Şi Cinping, füze kuvvetlerinin stratejik caydırıcılık açısından savunmanın ana gücü olacağını bildirdi.
Bu durumda Çin, bölgenin dengelerini kendi lehine değiştirmiş oluyor.
ABD, askeri varlığını artırarak ve Asya Pasifik’teki müttefiklerini destekleyerek buna yanıt vermek isteyecektir.