Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’la Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin arasındaki görüşmede Suriye’de “çatışmasızlık bölgesi” adıyla yeni bir ateşkes formülü üzerinde anlaşmaya varıldı.
Buna göre İdlib, Humus’un kuzeyi, Doğu Guta ve ülkenin güneyi olmak üzere Suriye’de dört bölgede bir tür uçuşa yasak bölge ilan edilecek.
Bu arada Rusya lideri, ABD Başkanı Donald Trump’ın da “çatışmasızlık bölgesi” önerisini olumlu karşıladığını bildirdi.
Putin, Erdoğan’ın ziyaretinden bir gün önce, ABD Başkanı Donald Trump’ı telefonla aramış ve iki lider “Suriye” sorununu görüşmüşlerdi.
Beyaz Saray’dan yapılan açıklamada da “Tüm tarafların şiddeti bitirmek için ellerinden geleni yapmaları konusunda anlaştıklarının” belirtilmesi umut verici bir gelişme olarak kaydedildi.
Öte yandan Cumhurbaşkanı Erdoğan, Putin’le görüşmesinin ardından gazetecilerin sorularını yanıtlarken İdlib’de bir yeşil hatta çatışmasızlık bölgesi ilan edildiğini belirterek “Temenni ederim ki, bu bölge korunmaya devam eder” diye konuştu.
Liderler arasındaki bu görüşmelere paralel olarak toplanan Astana Zirvesi’ndeyse silahlı muhaliflerin temsilcileri bir kez daha masayı terk etti.
Ne var ki, uluslararası tavır artık Esad’dan yanaydı. Öncelik Esad’ın devrilmesinde değil, terörün bitirilmesindeydi.
Bu durumda Astana Zirvesi’nin güçlü katılımcıları açısından Suriye’de Esad rejiminin geleceğinden çok, çatışmasızlığın sağlanması ve devamının garanti altına alınması önemliydi.
Bakınız ABD Başkanı Trump neler demiş:
“Suriye’de iç savaş çok uzun sürdü.”
“Tüm tarafların artık savaşa son vermeleri gerekir.”
“Çatışmasızlığın sağlanması için çabalar yoğunlaştırılmalıdır.”
Öyle anlaşılıyor ki ABD ve Rusya, Suriye’deki silahlı grupları bir yana çekip iç savaşı sona erdirme konusunda anlaşmaya varmışlar.
Soçi buluşmasının zaman ayarı bu bakımdan oldukça anlamlı.
Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın dediği gibi, “Bir fırsat penceresi oluşmuştur. Bu altın fırsatın heba edilmemesi gerekir.”
Çatışmasızlık için garantör ülkelere devriye görevi
Rusya’nın “çatışmasızlık bölgesi” adıyla düzenlediği planda Türkiye, Rusya ve İran askerlerinin Suriye’de gözlemci olarak devriye görevi üstlenebileceğine ilişkin öneriler dikkati çekiyor.
Ayrıca planın amaçlarının şiddetin acilen durdurulması, Suriyeli mültecilerin gönüllü ve güvenli bir şekilde ülkelerine dönüşü, ve tıbbi ve diğer insani yardımların acilen ulaştırılması olduğu belirtiliyor.
Önerilen plana göre çatışmasızlık bölgesinin çevresine hem rejim güçleri hem de muhalifler kontrol noktaları ve izleme merkezleri kurarak güvenli alanlar oluşturacaklar.
Bu bölgelerde gözlemci ülkeler de askeri birlikleriyle garantörlük görevlerini üstlenecekler.