Ve ateşkeste ABD ile Rusya arasında tarih belirlendi: 27 Şubat. Yani 5 gün sonra. 26 Şubat Cuma’yı 27 Şubat Cumartesi’ye bağlayan gece yarısı.
Ayrı tutulanlar IŞİD ve El Nusra Cephesi. Onlar kapsam dışı.
Diğer tüm gruplarla ateşkes uygulanacak ama IŞİD ve El Nusra ile savaşa devam…
Suriye için çizilen yol haritasında ABD ve Rusya’yla birlikte belli ki Şam’ın da etkisi var.
Açıkçası bir üçlü oluşturulmuş durumda. Tabii BM de yanlarında…
*
Bu arada BM’nin Suriye Özel Temsilcisi Staffan de Mistura yarın Güvenlik Konseyi üyelerine barış süreci hazırlıkları konusunda bir rapor sunacak.
Raporun ardından, ABD Başkanı Barack Obama ile Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, ateşkesin ayrıntılarının da yer alacağı ortak bir açıklamayla barışa doğru, en önemli adımı birlikte atmış olacaklar.
*
Şu gelişmeyi de paylaşalım: Ateşkes uygulamaya girerken ve girdikten sonra sorun çıkmaması gerek. Bu amaçla ABD Sünni dünyasını, Rusya da Şii dünyasını yakın markaja almış görünüyor.
ABD Dışişleri Bakanı John Kerry, Ürdün’ün başkenti Amman’da, Rusya’nın Savunma Bakanı Sergey Shoigu da İran’ın başkenti Tahran’daydı.
*
Riyad heyetinden dün ses çıkmadı. Oysa 12 Şubat’ta Münih’te ABD ve Rusya dışişleri bakanları arasındaki ateşkes anlaşmasından sonra muhalif grup olarak rest çekmişlerdi.
Kerry ve Lavrov’un açıkladığı bildiriyi reddeden heyet dünya kamuoyuna, “Beşar Esad iktidarda kaldıkça ve İran milisleri Suriye’de bulundukça ateşkesi kabul etmiyoruz” sözleriyle seslenmişlerdi.
*
Aynı heyet bugün Riyad’da yeniden ama bu kez sessizce toplandı.
Ne görüşüldüğünü, ne konuşulduğunu henüz bilen yok.
Sadece heyet sözcüsü Monzer Mahkhous’un toplantının 2-3 gün süreceğine ilişkin verdiği bilgi var. Zamanlama ilginç. Demek ki, Suriye muhalefeti ateşkesin uygulamaya girmesini topluca bekleyip izleyecek.
*
Sonuç: Uluslararası ilişkilerde, krizlerde büyük konuşmamak, atıp tutmamak, rakibi ciddiye almak, diplomasinin olanaklarını zekice kullanmak gerek.
Yoksa adamı tefe koyarlar, Suudilere yaptıkları gibi…
BMGK’ya “yargılama” çağrısı
BM’ye bağlı Suriye Uluslararası Bağımsız Araştırma Komisyonu’nun “Suriye Raporu” yayınlandı. Bağımsız araştırmacıların düzenlediği raporda, iç savaşın ‘çok taraflı, dışarıdan karmaşık bir ittifaklar ağı tarafından yönlendirilen bir vekalet savaşı haline geldiği’ belirtildi.
Raporda ABD, Rusya ve müttefiklerine sert eleştiriler de getirilirken şu görüşe yer verildi:
“Sözde barışçı bir çözüm için bastıran uluslararası güçler ve bölge ülkeleri, aynı zamanda tırmanan askeri gerilimi besleyen ülkeler oldu.”
Suriye’de savaşan tarafların hiçbirinin uluslararası insani hukuka saygılı davranmadığının ileri sürüldüğü raporda, insanlığa karşı suç işleyenlerin yargı önüne çıkarılması için BM Güvenlik Konseyi’ne çağrıda bulunuldu.