ABD, dünyanın tek egemen gücü olma özelliğini hâlâ koruyor mu?
Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in yaptırımlara karşın Batı’ya meydan okuyan tavrını sürdürüyor olması, bu soruyu akla getiriyor.
SSCB’nin çözülüşü döneminde dünyadaki tek egemen güç ABD’ydi.
2000’lerin başlarında Afganistan’ın ve Irak’ın işgalinde de ABD’ye dur diyebilecek bir güç yoktu: Tek başına karar alıyor; uyguluyor ya da uygulatıyordu.
*
Peki, son durum nedir?
Irak’taki Amerikan birliklerinin çekilişi epey önce tamamlandı.
Şu anda Afganistan’dakiler çekiliyor.
Afganistan’daki Amerikan birliklerinin asıl hedefi aslında Taliban değildi, Rusya ve Çin’di. Bunu herkes biliyordu.
Ama o zamanlar tek egemen dünya gücüne karşı ne Moskova’nın, ne de Pekin’in ses çıkarma gücü vardı.
Oysa şimdi ABD’nin hem yeni küresel füze savunma sistemi oluşturma çabası hem de Ukrayna üzerinden yürüttüğü askeri faaliyetlere karşı Putin rahatlıkla ses çıkarıyor.
Örneğin diyor ki, “Hiç kimse Rusya’ya karşı askeri üstünlük kuramaz. Çağdaş donanıma sahip ordumuzun muharebe yeteneği en yüksek seviyededir; centilmendir ancak hiddeti de son derece korkunçtur…”
Putin, 8-10 yıl önce böyle bir söylemle ABD’ye kafa tutamazdı. Ama bugün tutuyor. Üstelik genelleştiriyor; “Batı” diyerek Avrupa’yı da işin içine katıyor.
Tümünü birden, Moskova ile aralarına demir perde çekmekle, Yugoslavya gibi Rusya’yı parçalamak istemekle suçluyor.
*
Putin’in ulusa sesleniş konuşmasındaki sert çıkışları Batı’da ürkütücü bulundu ve olumsuz yorumlara yol açtı.
Moskova’nın köprüleri attığından, ekonomik olarak zayıflarken tehlikeli hale geldiğinden söz edildi.
*
Anlaşılan şu ki, ABD ve Avrupa ekonomik yaptırımlar karşısında Putin’in pes edeceği günü bekliyormuş.
Ama Putin’in de Avrupa’nın çözülmesini beklediği anlaşılıyor.
Çünkü Avrupa’nın ekonomisi de iyi gitmiyor.
AB üyeleri arasında da yaptırımların kaldırılmasını isteyenlerin olduğunu biliyor Ruslar. Ayrıca sayının artabileceğini umuyorlar ve bunun işaretleri de yok değil.
Avrupa’da üretici, Moskova’nın karşı yaptırımları nedeniyle zararda ve bu nedenle de hükümetlere isyanda.
*
Tabii Çin faktörü de unutulmamalı. Ve Türkiye de… Putin’in Ankara’ya gelişi yabana atılmayacak bir ziyaret…
Yani, Rusya yalnız da değil!
*
En baştaki soruya dönersek…
Aradan geçen 15 yıla yakın zaman içinde ABD’nin tek yanlı politikaları yüzünden Afganistan, Pakistan, Ortadoğu ve Kuzey Afrika kan gölüne döndü.
Ve dengeler değişti, yeni güç odakları ve yeni ittifaklar ortaya çıktı.
Dünyadaki en zayıf ülkeler bile “tek egemen benim” diyerek böbürlenenleri ciddiye almaz oldu…