ABD ve Rusya… Suriye’de karşı karşıya gelirse neler olabileceğini düşünürken… Bir de baktık ki, Putin ve Trump Hamburg’da sarmaş dolaş oluvermişler.
Ve anlaşmışlar… Suriye’nin güneyinde ateşkes ilan edilecekmiş. Uygulama da Ürdün’ün nezaretine bırakılacakmış.
ABD, Ürdün’le koordinasyon içinde olacak, denetimiyse Rus askeri polisi yapacakmış.
Haberler doğru mu? Doğru. Her iki ülkenin dışişleri bakanları söz konusu yeni gelişmeyi doğruluyor.
*
İyi de, hani Astana anlaşması vardı?
Kazakistan’ın başkenti Astana’da Suriye’de çatışmasızlık bölgeleri oluşturulması konusunda Rusya, Türkiye ve İran ateşkesin garantörleri olarak bir anlaşma imzalamışlardı.
Anlaşma 5 Mayıs’ta yürürlüğe girmişti.
Hatta güvenli bölgelerin ABD savaş uçaklarına kapatılması kararlaştırılmıştı.
Şimdi birdenbire Rusya ve ABD “Biz anlaştık” diyorlar Suriye’nin güneyi için.
Herhalde kuzeyi için de görüşmeleri sürdürüyorlar.
İşte ABD Dışişleri Bakanı Rex Tillerson’ın açıklaması: “Suriye’nin güneyindeki ateşkesin ülkenin diğer bölgelerine de yayılmasını umut ediyorum.”
Bu durumda, Türkiye ve İran dışlanmış mı oluyorlar Suriye krizindeki uzlaşma çabalarından?
Ürdün resmi ajansı Petra’dan alıyoruz haberi…
Meğer Suriye hükümet güçleri ve onları destekleyen gruplarla isyancı olarak tanımlanan teröristler arasında da anlaşma sağlanmış.
Yani iş çoktan bitmiş de, ilan edilmesi Trump ve Putin’in buluşmasına bırakılmış.
Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov, Amerikalılarla görüşmeleri Ürdün’de yaptıklarını ve anlaşmanın Amman’da sağlandığını belirtiyor.
Bundan böyle Suriye’nin güneybatısındaki Dera, Kuneytra ve Süveyde’de çatışma olmayacak anlaşılan.
Tabii ki, çatışmaları tezgâhlayanlar çatışmasızlığa karar verince çatışma olur mu?
Anlaşmada Esad’ın geleceği
ABD ve Rusya’nın “Suriye” anlaşmasında Esad’ın geleceği konusu da var mıydı? Vardı elbette ama o konuda uzlaşma sağlanamamıştı ki, ABD Dışişleri Bakanı Tillerson Esad’a ilişkin soruları yuvarlak sözlerle geçiştirmeye çalıştı.
Amerikalı bakanın açıklaması şöyleydi:
“Beşar Esad’ın Suriye’deki varlığı uzun süreli olmayacaktır. Ancak henüz onun iktidardan nasıl gideceği konusunda bir karar vermedik. Tabii bu, geçiş süreci içinde gerçekleşecek.”
Anlaşılan o ki, Moskova diplomatik adımlar atmakta Washington’dan daha başarılı. Bunda, Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov’un ustalığının büyük payı olsa gerek…
İsrail, Rus askeri istemiyor
Anlaşmada Suriye’nin güneyindeki ateşkesin denetim görevinin Rus askerlerine bırakılmasına İsrail tepki gösterdi. Haaretz gazetesindeki habere göre İsrail kendi sınırlarına yakın bölgelerdeki denetim görevini Amerikan askerlerinin yürütmesini istedi.
Tel Aviv, Rusya’nın denetiminde İran güçleriyle Hizbullah’ın Suriye-Ürdün-İsrail sınır bölgesine sızmasından endişe ediyor… İsrail’e göre Ruslar bu sızmaya göz yumar ama Amerikalılar canlarına okur…
Bu konuda hem Rusya hem ABD İsrail’i ikna etmeye çalışıyorlar.