Öyle böyle değil, Tel Aviv tam köşeye sıkışmış durumda.
Başbakan Benyamin Netanyahu’nun, Batı’nın İran’la anlaşmasından duyduğu endişeleri birkaç yapma Arap devletinden başka kimse paylaşmıyor.
Başta Batılılar olmak üzere dünya gelinen noktadan ve ABD Başkanı Barack Obama’nın ısrarla izlediği uzlaşmacı politikadan memnun.
Alman Die Welt gazetesinde yayınlanan “İran’la anlaşma Batı için iyidir” başlıklı yorumda, “İran’la Batılı ülkeler ve özellikle ABD arasında başlatılan ittifakın küçümsenemeyeceği, bundan başka bir seçeneğin de olmadığı” öne sürülüyor.
Ama Netanyahu, sonuçta İran’ın “sistemle bütünleşmesini” hedefleyen ABD politikasına sert eleştirilerle karşı çıkmayı sürdürüyor.
İsrail Başbakanı’nın yineleyip durduğu iddiaya göre Lozan’daki anlaşma öyle “kötü” bir anlaşma ki, İran’a atom bombası üretme yolunu açıyor.
İyi de ABD bu kadar saf mı, Netanyahu’nun gördüğünü göremiyor mu?
Başkan Obama’nın tam da bu konuyla ilgili açıklamasını aynen aktarmak aydınlatıcı olabilir:
“İran [nükleerden] vazgeçmez şeklinde bir anlayış var. Ama denemek gerek. Biz tüm seçeneklerimizi koruyoruz. Ama eğer bu sorunları diplomatik yollardan çözebileceksek, daha güvende oluruz. Ve kim bilir, İran da değişebilir. Ama eğer değişmezse, bizim caydırıcı yeteneklerimiz var. Bölgedeki askeri üstünlüğümüz devam ediyor. Bu durumda… Diplomatik çözümü neden denemeyelim ki?”
Ve Obama ekliyor: “İran’la yapılan anlaşma nükleer sorunda ele geçen yegane fırsat… İsrail’le birçok ortak noktamız olduğu gibi stratejik farklılıklarımızın olabileceğini de kabul etmemiz gerek…”
İran’dan yolcu uçağı alımı
Yaptırımlar nedeniyle sivil havacılık gücü, yolcu talebini karşılayamaz duruma gelen İran dünyanın büyük uçak üreticileriyle görüşmelere başladı.
Çok sayıda uçağa ihtiyacı olan İran Havayolları’yla Batılı uçak üreticilerinin daha Lozan’da müzakereler devam ederken temas kurdukları belirtildi.
Uçak alım görüşmelerinin bundan böyle Tahran’da sürdürüleceğini bildiren yetkililer, ülkenin hava yolu ulaşımında büyük yatırımlara ihtiyacı olduğunu ifade ettiler.
Yaptırımlar bir günde kalkmaz
İran’a yaptırımların kaldırılmasında ‘zaman’ sorunu henüz açıklığa kavuşmuş değil.
Tahran yönetimi, ekonomik yaptırımların bir an önce kaldırılmasını istiyor.
Beyaz Saray Sözcüsü Josh Ernest ise İran’a yaptırımların bir günde kaldırılmasının “uluslararası toplumun” çıkarına olmayacağını söylüyor.
Sözcü Ernest, yaptırım iptalinin Lozan’daki müzakerelerde öncelik taşımadığını ileri sürerek, “Ön planda İran’ın atacağı adımlar ve taahhütler var” dedi.
Amerikalı şirketlerin yaptırımların kaldırılmasını bekleyecek fazla zamanı var mı? Süreyi belirleyecek olan politika değil de ekonomi olacakmış gibi görünüyor.