Ateşkes öncesiydi: Suriye’de B planını ABD ortaya attı.
Dışişleri Bakanı John Kerry silahlar susmaz, çatışmalar durmaz ve siyasi çözüm süreci işletilemezse Suriye’nin bölüneceğini iddia etti.
Tabii, tartışma başladı, itiraz sesleri duyuldu.
Ne ki, ateşkes de uygulanıyordu.
Derken beklenmedik bir gelişme oldu ve Suudi Arabistan, ABD’nin B planına sahip çıkıverdi.
*
Dışişleri Bakanı Adil el-Cubeyr, “ateşkes sürecinin ciddiye alınmaması halinde B planını uygulamaya sokacaklarını” açıkladı.
Demek ki, Suriye’nin bölünmesini içeren plan üzerinde çoktan anlaşma yapılmıştı.
Cubeyr, kendinden gayet emin konuşuyordu:
“Hem Rusya, hem rejim uçakları anlaşmayı ihlal ediyor. Bu konuda Suriye Destek Grubu ülkeleriyle istişare ediyoruz. Rejim ve destekçilerinin anlaşmaya uymaması durumunda ABD Dışişleri Bakanı John Kerry’nin de dediği gibi bir B planımız var ve bunun üzerinde yoğunlaşacağız.”
*
Anlaşılan planın tek eksik yanı, bahaneydi.
Yani, bir bahane arıyorlardı. Öyle bir bahane olmalıydı ki, Suriye’nin bölünmesine yapılacak itirazlar etkisiz kalmalıydı. Örneğin, ateşkes bozulmalıydı.
Rusya, tepki vermekte gecikmedi. Dışişleri Bakan Yardımcısı Mihail Bogdanov, Suudi Arabistan Dışişleri Bakanı Cubeyr’i adeta azarladı:
“Suriye için B planı yoktur. Riyad’ın açıklamaları Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi’nin aldığı kararların tümüne ters düşmektedir. Yapılan bir anlaşma söz konusuyken farklı planlar bulunduğunun ifade edilmesi tuhaftır.”
*
Rastlantı mıdır, değil midir bilinmez ama Suudi Arabistan’ın Suriye’de B planını gündeme taşıyışından birkaç gün önce İsrail’den bir heyet Riyad’ı ziyaret etmişti.
Ziyarette İsrail heyetiyle Suudi yetkililerin ele aldığı temel konunun Suriye’deki gelişmeler ve “ortak düşman İran’a karşı işbirliği” olanakları olduğu belirtildi.
Ziyaret haberinin, özellikle İsrail medyasından aktarılması da ilginçti elbette. İsrail Kanal-10 televizyonunun yorumu şöyleydi:
“Çıkarlarımız ortak. Sünni ülkelerin kaygılanmasına neden olan şeyler bizim için de kaygı nedeni.”
*
Suriye, çözümü zor bir denklem… Denklemde çok sayıda ülke var.
İrili ufaklı bir sürü örgüt… Bir sürü beraberlik… Hiçbir işe yaramayan çokluk… Her kafadan bir ses… Ülkelerin ve örgütlerin Suriye üzerinden çekişmeleri ve kapışmaları… Kavga, gürültü…
*
Aradan sıyrılan IŞİD oluyor: Suriye’de ve Irak’ta şehir içinde gerilla taktikleriyle savaşı sürdürüyor. Çok da etkili oluyor…