Rus uçağının düşürülmesi, hiç kuşku yok ki, Suriye’deki gelişmeler açısından bir dönüm noktası olacak.
Türkiye’yle Rusya arasındaki İdlib uzlaşmasının hemen ardından yaşananlara Putin’in gösterdiği yaklaşım bunun işareti oldu.
Rus lider, soğukkanlı duruşunu bozmadı ama eylemin yanıtsız kalmayacağını da üzerine basa basa söyledi.
Dedikleri tam olarak şöyleydi: “Suriye’deki Rus güçlerinin güvenliklerini artıracağız. Bu provokasyona da yanıt vereceğiz. Yanıtımız öncelikle Suriye’deki güçlerimizin ve üslerimizin güvenliklerini artırmak şeklinde olacak. Bunu da herkes derhal fark edecek.”
*
Tabii önce soruşturmanın tamamlanması gerekiyor.
İsrail ordusuna ait F-16 ucakları Lazkiye’ye saldırırken, içinde 15 askerin bulunduğu Rus İl-20 uçağı Suriye’nin S-200 savunma sistemlerinin hedefine nasıl sürüklendi?
Moskova’da daha şimdiden olaya “İsrail’in provokasyonu” damgasını vuran Rus yetkililer var.
Ruslar, bugüne değin, İsrail’in Suriye’ye yönelik hava operasyonlarına hiç müdahale etmediler. Artık o işi de Suriyeliler kendileri yapsın diye mi düşündüler nedir? Ancak Putin’in sözlerinden anlaşıldığı kadarıyla bundan böyle İsrail o kadar rahat hareket edemeyecek.
*
Yanıt bekleyen başka sorular da var.
Örneğin ABD’nin bu işteki rolü nedir? Tam içinde midir, kenarında mıdır, Ruslar onu da belirlemek isteyecekler.
İsrail’in tüm eylemlerini ABD’den onay aldıktan sonra uyguladığı biliniyor. Acaba bu kez de öyle mi oldu?
Bir diğer şüpheli ülke Fransa… İsrail’in Lazkiye saldırısı devam ederken Fransa’nın da Akdeniz’deki savaş gemisinden Suriye’ye roket fırlattığını Ruslar belirlemiş durumda.
Gerçi Fransa Genelkurmayı reddediyor bu iddiayı ama Macron’un İsrail’e her koşulda destek verdiği de gizli bir bilgi değil.
Rus uçağının düştüğü sırada Fransızların da Lazkiye ve Tartus’a füze saldırısında bulunduğu kayıtlarda görünüyor.
*
İsrail’in bir numaralı destekçisi ABD’yse, iki numaralı olanı da Fransa… Ama şu da var: Her ikisi de İsrail’e destek vermelerine karşın suç ortağı olarak görünmek istemiyorlar.
İsrail, bugüne değin Suriye’ye yönelik saldırılarında sessiz kalıyordu. Ama bu kez Moskova karşısında kendini savunurken Lazkiye ve Tartus saldırılarını sahiplenmek zorunda kaldı. Bu arada Fransa’yı da ele vermiş oldu.
*
Suriye krizine dahil olan ülkeler kendi aralarında çatışmadan bugüne kadar geldiler. Ama Rusya artık yolunu değiştiriyor: “Bundan sonra benzer adımları yanıtsız bırakmayacağız.”
Rusya Savunma Bakanı Sergey Şoygu, İsrail Savunma Bakanı Liberman’a böyle diyor ve bu arada Suriye’nin egemenliğini anımsatıyor.
Şimdiye değin Moskova İsrail’e bu konuda ciddi hiçbir uyarıda bulunmamıştı.
Oysa İsrail uçakları sık sık Suriye’nin egemenliğini ihlal ediyordu.
*
Yeni dönemde İsrail’e karşı daha sert bir Rusya göreceğiz, öyle anlaşılıyor.