Davos demek, küresel siyaset ve küresel ticaret demektir.
Bu düşünceyi savunanlar da çoğunlukla Batılı ülkeler oluyor.
Ne zaman ki, ABD Başkanı Donald Trump “Önce Amerika” dedi, işte o zaman hem küresel siyasetin hem küresel ticaretin büyüsü bozuldu.
Trump yönetimi, küreselciliğin lideri ABD’yi salt kendi siyasi ve ekonomik çıkarlarını savunan bir tüccara dönüştürdü.
Washington Post’taki bir yoruma göre bu iş hiç iyi olmadı. Trump’ın “Önce Amerika” politikası birçok olumsuzluğu da beraberinde getirdi.
ABD, dünyaya şekil vermeye çalışan küresel lider konumunu bırakarak uluslararası sorumluluklarını azalttı ve büyük oyunu oynamaktan vazgeçti.
Tabii bu durumda Çin ve Rusya nüfuz alanlarını genişletecekti. Nitekim öyle oldu.
*
Avrupa Birliği de kendi ordusunu kurarak devreye giriyor.
Almanya Başbakanı Angela Merkel, ABD Başkanı Trump’ın yaklaşımını “Ulusal egoizmin yükselişi” olarak değerlendirirken “Yalnızlık politikasının bizi bir yere taşıyacağına inanmıyoruz. İşbirliği yapmamız gerekiyor. Korumacılık doğru yanıt değil” diyor.
İtalya Başbakanı Paolo Gentiloni de Merkel’e destek verdi. İtalya lideri, “Trump’ın ‘Önce Amerika’ düşüncesini anlayabiliyorum. Ancak bunun serbest ticaretle çelişmemesi gerekir” görüşündeydi.
Kanada da, Washington’a tepki verirken AB ülkelerinin yanında yer alıyor. Başbakan Justin Trudeau, Kuzey Amerika Serbest Ticaret Anlaşması NAFTA ve Trans-Pasifik ortaklığı TPP için Trump’a bastırıyor: “ABD bu iki anlaşmayı, imza sahibi diğer ülkelerle yeniden müzakere etmelidir.”
*
Davos’ta, Trump’ın “Önce Amerika” politikasına en sert eleştiride bulunansa Hindistan Başbakanı Narendra Modi oldu. Forumun açılış konuşmasını yapan Modi, isim vermedi ama Trump’ı hedef tahtasına oturttu.
Korumacı güçlerin küreselleşmeye karşı baş kaldırdığını belirten Hindistan Başbakanı, ülkesinin bağımsızlık hareketini örgütleyen Mahatma Gandi’nin bir sözüyle Trump’a uyarıda bulundu. O söz şöyleydi: “Evimin dört bir yandan duvarlarla kuşatılmasını, pencerelerimin kapatılmasını istemem. Her ülkenin kültürü bir bahar rüzgârı gibi serbestçe esmelidir odamda.”
*
Trump Davos zirvesine katılsa ne yapar? Liderler arasında hiç dostu yok. Hindistan, Çin, Güney Kore, Japonya, AB ülkeleri…
Hele ithal beyaz eşyaya, makinelere ve güneş panellerine onca gümrük vergisini getirdikten sonra selam veren çıkar mı?
Ne var ki, Trump, bu duruma karşın Davos’a gelecektir.
Gelecektir ve olasıdır ki, herkese de meydan okuyacaktır. Böyle de bir adam yani…
*
Ünlü Gallup’un 134 ülkede yaptığı ankete göre, ABD’nin dünya liderliğine yönelik küresel desteğin büyük ölçüde azaldığı görülmüş.
135 ülkenin 65’inde keskin bir düşüş varmış. Üstelik bu ülkelerin büyük bölümü ABD’nin müttefikiymiş.
Örneğin, Kanada, Norveç, Belçika ve Portekiz’de 2016’da ABD’nin liderliği büyük oranda desteklenirken, son Gallup anketinde 40 puan birden düşüş yaşanmış.
Avrupa’da onay oranıysa yüzde 25’i geçememiş.
*
Bu durumda dünyada küreselleşmeyi sürdürecek lider ülke olarak Çin kalıyor.
Ancak küresel savaş olasılığı da yok değil.
Çünkü… Washington, liderliği törenle teslim etmeyecektir Pekin’e…