Beyaz Rusya’nın başkenti Minsk’te barışa giden yolun mu, savaşa giden yolun mu önü açılacak?
Esas olarak Avrupa’da, Ukrayna’da ve Rusya’da, genelde tüm dünyada endişeyle izlenen görüşmelerden nasıl bir sonuç çıkacak? Nefesler tutulmuş durumda.
***
İlk gelen haberler umut verici…
Minsk’te liderler zirvesinden önce toplanan Ukrayna-AGİT-Rusya Üçlü Temas Grubu’nda Ukrayna’nın doğusunda çatışan tarafların ağır silahları bırakmasıyla ateşkes mekanizması ve denetimi gibi kritik konularda, bir anlaşmaya varıldığı bildirildi.
Belarus basınından aktarılan haberlere göre Üçlü Temas Grubu, Ukrayna’nın doğusunun statüsü ve bölgedeki seçimler gibi diğer önemli konuları da ele aldı.
***
Bu arada beklenmedik olumlu bir çıkış da Polonya’dan geldi. Polonya’nın Rusya politikası, bilindiği gibi, düşmanca söyleme sahip bir politikaydı.
Ama bu kez Polonya Başbakan Yardımcısı ve Savunma Bakanı Tomasz Siemoniak, Minsk Anlaşması’nı desteklediklerini belirtirken Ukrayna’yı füze, tank ve diğer ağır silahlarla askeri yönden desteklemenin gündemde olmadığını ve olmayacağını açıkladı.
Tabii bu da umut verici bir gelişme oldu.
***
Ama öte yandan ABD’nin Cumhuriyetçiler kanadından Rusya’ya yönelik suçlamalar, tehditler ve kışkırtmalar da devam etti.
Başkan Obama, eski başkan adaylarından John McCain gibi savaş çağrısı yapanların baskısı altında kaldığı için midir, nedir, telefonla Putin’i arayıp Minsk görüşmeleri öncesinde gözdağı verdi: “Ayrılıkçı güçleri destekleme! Saldırgan eylemlere son ver! Ukrayna’nın toprak bütünlüğüne ve birliğine saygılı ol!”
Putin ne yanıt verdi, bilmiyoruz. Sputnik’te de bir bilgi yok. Batı basını ise sadece Obama’nın sözlerini aktarıyor.
***
Ne var ki Berlin, Ukrayna sorununu ABD’nin elinden alıp Avrupa ile Rusya’nın baş başa görüşerek çözecekleri bir sorun durumuna getirmeyi başardı.
Şu anda Washington, seyirci pozisyonunda duruyormuş gibi görünüyor.
***
Hele bir de Normandiya Dörtlüsü adı verilen Almanya, Fransa, Ukrayna ve Rusya, barışa giden yolun önünü açabilirlerse…
İşte o zaman, Ukrayna krizi ABD’nin doğrudan müdahalesi olmadan çözüme kavuşturulmuş olur ki, o da, dünya politikasında bir dönüm noktasına gelindiğini göstermiş olur…
Büyük Avrupa projesi ve Rusya’nın yeri
Almanya Başbakanı Angela Merkel’in, Vladivostok’tan Lizbon’a bir “Büyük Avrupa” hedefi olduğundan söz ediliyordu ya, Alman-Rus Forumu Başkanı eski Sosyal Demokrat politikacı Matthias Platzeck, Ukrayna krizinin asıl nedeninin bu hedef olduğunu söyledi. Platzeck’in görüşünü şöyle özetleyelim:
“Başbakan Merkel birkaç gün önce Lizbon’dan Vladivostok’a kadar ortak bir ekonomik alan oluşturulması yönündeki eski Rus önerisini masaya getirdi.
Merkel bu yolu izlemeye başlamıştı. Ve çatışmanın asıl nedeni de buydu.
Bunun görülmesi ve Minsk’te oluşturulacak konsepte dahil edilmesi gerekiyor.
Konu, Rusya’nın ekonomik bir alan ve güvenlik mimarisi içersinde sahip olacağı yerin belli olmamasıyla ilgili.
Eğer geriye doğru dönüp bakılacak olursa toplam çatışmanın asıl nedeninin burada olduğu görülür.”