Rusya’nın 24 Kasım’daki Türkiye hava sahasını ihlal olayı…
Sonuç, bilindiği gibi büyük kriz!
20 Ocak’taki ikinci ihlal olayı…
Tam tersine yumuşama işaretleri ve sağduyulu yaklaşım.
İlki Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’dan:
“Putin’le bizzat görüşmek istedim ama herhangi bir dönüş olmadı.”
Ankara’nın talebi Kremlin’e rapor edilmiş edilmesine ama Putin sessizliğini bozmadı.
Diğer yandan, Kremlin Sözcüsü Dmitriy Peskov da böyle bir görüşmenin gerçekleşip gerçekleşmeyeceği sorulduğunda yanıt vermekten kaçındı.
*
Ama bu arada başka bir işaret daha geldi…
Rusya Siyasi Araştırmalar Enstitüsü Müdürü Sergey Markov devreye girerek sessizliği bozdu:
“Erdoğan yeni uçak olayıyla ilgili meslektaşı Putin’le görüşmeyi teklif etti. Bunu agresif bir şekilde değerlendirmemek gerek. Erdoğan Moskova’ya sinyal gönderiyor. Bu bir istek ve ciddi yaklaşmak gerek. Bana göre, Erdoğan’ın görüşme isteğindeki amaç, gerginliği artırmak değil azaltmaktır.”
Sergey Markov, buzların eritilmesi için tutmuş bir de yol haritası vermiş…
Markov’un, üzerinde daha önce çalışıldığı izlenimi veren harita şöyle:
“Belli ki Putin, Erdoğan’ın teklifine hemen olumlu yanıt vermez.
Ama bu görüşmenin gerçekleşmesi için mekanizmalar oluşturulabilir.
Örneğin, görüşme içeriği ile uzlaşı sağlanması için önceden ikili görüşmeler başlatılabilir.
Söz konusu süreçte Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev ve Kazakistan Cumhurbaşkanı Nursultan Nazarbayev de yer alabilir.
Çünkü her iki ülkenin hem Rusya’yla hem de Türkiye ile ilişkileri çok iyi. Aliyev ve Nazarbayev arabulucu olabilir. Uzlaşı sağlandıktan sonra da liderler arasında görüşme yapılabilir. Dolayısıyla Ankara, Moskova’ya bir mesaj gönderdi ve bu mesajın ciddiye alınması gerekir. İkili ilişkilerin bozulması ne Moskova’nın ne de Ankara’nın yararınadır.”
*
Gazprom’un açıklaması da olumlu bir işaretti…
Şirketin yönetim kurulu üyelerinden Oleg Aksyutin New York’ta bir toplantıda yaptığı konuşmada Türkiye’yle siyasi ilişkiler normalleştiğinde “Türk Akımı” projesine geri döneceklerini bildirdi.
Rus uçağının düşürülmesinin ardından Gazprom projeyle ilgili çalışmaları durdurmuştu.
Aksyutin, “Türk Akımı projesinin ne zaman tamamlanacağı iki ülkenin hükümetleri arasında varılacak anlaşmanın imzalanmasıyla belli olacaktır” dedi.
*
Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanı Faruk Çelik boşuna umutlanmıyor anlaşılan. Geçen cuma arkadaşımız Ahmet Emin Yılmaz’ın televizyon programında, tarım ürünleri ihracatı sorununa değinirken, “Rusya’nın anlamsız inatlaşmadan çıkacağına inanıyoruz. Şu anda sertlik atmosferi yok, sükûnet ve sağduyu hâkim. Umarım, tekrar diyalog ortamına döneriz” diyordu.
*
Sonuç: Ankara-Moskova ekseninden gelen olumlu sinyalleri gerçekten ciddiye almak gerekiyor…