AB üyesi 28 ülkenin liderleri cuma günü Letonya’nın başkenti Riga’da bir araya geldi.

Yalnız değillerdi: Azerbaycan, Belarus, Ermenistan, Gürcistan, Moldova ve Ukrayna liderleri de oradaydı.

Avrupa Birliği, “Doğu Ortaklığı” adı altında her yıl düzenlenen zirvede eski SSCB’den kalan 6 ülkeyi yakın markaja alıyor ve AB üyeliği umudu vererek Moskova’dan uzak tutmaya çalışıyordu.

Bu kez de aynısı yapılacaktı.

***

Ne var ki, Almanya Başbakanı Angela Merkel daha Riga’ya gitmeden önce Der Spiegel’a yaptığı açıklamada “Doğu Ortaklığı”nın umudunu söndürdü:

“Zirve, AB’nin genişlemesi için bir araç değildir. Sadece ilgili ülkelerin AB ile yakınlaşmaları için bir yoldur.”

Yani Merkel, gelip gidelim, oturup konuşalım ama adaylık filan beklemeyin, üye olmayı hayal bile etmeyin diyor, demek istiyordu.

***

İlk planda Merkel’in amacı Ukrayna’nın AB adaylığı konusunda sürdürdüğü gevezeliğe son vermekti.

Oysa Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov, Riga zirvesi toplanmadan önce yaptığı açıklamada, eski SSCB ülkelerinin AB ile işbirliği yapmasına karşı çıkmayacaklarını bildirmişti.

Ne ki, Merkel AB’nin genişlemesine karşıydı.

Söz konusu ülkeleri umutlandırmanın da bir sınırı olmalıydı.

AB’yi içi boş umut veren, yalan söyleyen durumlara düşürmek tehlikeli sonuçlar doğururdu.

***

Merkel’in bir diğer amacı da Rusya’yı daha fazla köşeye sıkıştırmamaktı.

G-7’nin bundan böyle kolay kolay yeniden G-8 olamayacağını belirten Almanya Başbakanı Rusya’yı yeteri kadar hırpaladığını düşünüyordu.

Hatta biraz yumuşatmak için de AB’nin Doğu Ortaklığı’nın Rusya’yı hedef almadığını söyledi.

***

Almanya Başbakanı’nın Riga öncesindeki bu çıkışını eleştirenler de oldu tabii. Örneğin, Doğu ortaklarının AB umutlarına gölge düşürdüğü ileri sürüldü.

Ukrayna’nın AB’ye katılımına karşı çıkmanın Almanya’nın Rusya’ya dönük tavrının gevşediği anlamına geleceği savunuldu.

***

Ne var ki, Angela Merkel’in, AB liderlerinin Riga zirvesine ayar vermeye kalkışmasına suratını ekşitenler de yok değildi.

Ekonomisi bakımından Avrupa’nın lideri konumunda bulunan Almanya’nın AB’nin tüm politikalarını domine etmek istemesi üye ülkelere garip gelmeye başlamıştı.

Riga Deklarasyonu’nda AB’nin Ukrayna ve Gürcistan’a vizesiz geçiş sistemine kapıyı aralaması üye ülkelerin Merkel’e yanıtı olabilir miydi?

Zirveye Rusya tepkisi

Moskova, AB’yi Avrupa’yı bölmeye kalkışmakla suçladı.

Rusya Dışişleri Bakanlığı, bazı ülkelerin baskısının Riga Zirvesi’ne Moskova’nın dahil edilmesini engellediğini belirterek “Avrupa’nın bölünmesini önleyecek fırsatın kaçırıldığını” öne sürdü.

Bakanlığın açıklamasında Rusya’nın Avrupa uygarlığının koparılamaz bir parçası olduğu ifade edildi.

Açıklamada, Rusya’nın AB, Avrasya Ekonomik Birliği ve Bağımsız Devletler Topluluğu’na üye ülkelerle yapıcı işbirliği için her zaman hazır olduğu bildirildi.