Trump’ın baskısıyla İran’ın petrol ihracatı sıfırlanır mı?
Bunun gerçekleşmesi için Çin’in, Hindistan’ın, Türkiye’nin, Güney Kore’nin, İtalya’nın, Yunanistan’ın ve Tayvan’ın İran’dan petrol alımlarının sıfırlanması gerekir.
Peki, bu mümkün mü? Tabii ki, değil!
*
En başta Çin, yanı sıra Türkiye ve diğerleri muafiyet süresinin uzatılmasını bekliyorlardı.
Ama Trump, muafiyet süresinin 2 Mayıs’ta sona ereceğini ve bir daha da uzatılmayacağını açıklarken İran’ın boşluğunu Suudi Arabistan’la Birleşik Arap Emirlikleri ve OPEC’in diğer üyelerinin dolduracağını bildirdi.
*
ABD’nin dayatmasına sıcağı sıcağına resti çeken ülkeler Türkiye ve Çin oldu. Türkiye Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, tek taraflı yaptırımları reddedeceklerini belirtirken Washington’ın kararının “Bölgesel barış ve istikrara hizmet etmeyeceğini” söyledi.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın da daha önce Türkiye’nin ABD ambargosuna uymayacağını belirttiği anımsatıldı.
Çin Hükümet Sözcüsü Geng Shuang da yaptığı açıklamada ülkesinin İran’la işbirliğinin “yasal” olduğunu ifade ederek ABD’nin buna saygı göstermesini istedi.
*
Hindistan’sa henüz tepki vermedi. Ancak Hindistan’ın da, ABD’nin tehditlerine karşın İran’dan petrol ithalatını kesmesi beklenmiyor.
Uzmanlar, Hindistan’ın petrol alımını azaltabileceğini ama sıfıra indirmesinin mümkün olmadığını savunuyorlar.
*
Wall Street Journal gazetesi, Türkiye ve Çin’den gelen tepkilerin ve piyasaların yanıtının, Trump yönetiminin İran’a yönelik son hamlesinin uluslararası etkilerinin çok geniş olmayacağı yönündeki garantilerle ters düştüğünü yazdı.
Buna karşın Trump yönetimi, Türkiye’deki iş dünyasının ABD’nin hedefi haline gelmemek için yaptırımlara uymasını bekliyor.
*
Amaç neydi? Dışişleri Bakanı Mike Pompeo amacın İran’ın Ortadoğu’da nüfuzunu genişletme çabalarına harcadığı kaynakları kesmek olduğunu belirtiyordu. Pompeo’nun iddiasına göre ABD’nin engelleme çabaları olmasaydı İran bugüne değin 10 milyar dolarlık petrol satışı gerçekleştirmiş olacaktı.
*
Tüm bu olan bitene Rusya ne diyor?
Rusya Dışişleri Bakanlığı’ndan yapılan yazılı açıklamada ABD’nin İran kararına Moskova’nın tepki gösterdiği belirtiliyor. Açıklama şöyle:
“Tahran’ın bağımsız politikası ABD’yi rahatsız ediyor. Çünkü İran stratejik öneme sahip Ortadoğu’da ABD’nin egemenliğinin önünü kesiyor.
Washington’ın istediği şudur: Tüm dünya ona boyun eğmelidir. 2 Mayıs’tan itibaren de hiçbir ülke İran’dan petrol almamalıdır.”
*
Avrupa’dan da ABD’ye tepki olduğunu belirterek ABD ve İsrail’in yalnız kaldığını kaydedelim.
Başkan Trump ve adamları olmayacak işlere kalkışıyorlar. Bu da onlardan biri.
*
ABD’nin dünya üzerinde herkese kafa tutacak hali mi kaldı?
Şunu kabul etmeleri gerek: Trump’ın başkanlığı döneminde ABD’nin karşısında geniş bir cephe oluştu.
Bu durum sadece ABD’ye zarar vermeyecek, İsrail’i ve işbirlikçi Arap ülkelerini de peşine takıp çökertecek…