Belki de bu yazıyı okurken aklınızda birçok film şeridi oluşacak, belki de güleceksiniz, bize sağlığı anlatanlar bile 50-60 yaşlarında gidiyor diyerek dudağınızı hafifçe sağa kıvıracaksınız ancak öyle değil maalesef. Haklı olabilirsiniz bir yere kadar. Bizlere sağlık ile ilgili bilgiler veren ve erken sayılabilecek yaşta ölen beslenme uzmanlarımız, hekimlerimiz de oldu (Mevlam rahmet eylesin). Bilgilerinin doğru olduğunu bildiklerimiz de vardı içlerinde. Ancak çevresel faktörler ve başlı başına bir bela olan stres, kısmen genetik yapı kişileri ne derece etkilemiştir bunu pek bilemeyiz.
Daha önceleri de yazdığım gibi uzun ve sağlıklı yaşayan kişilerde şu 4 önemli özellik bulunmaktadır:
1-İnsülin düzeyi aç iken 6 ünite veya daha altında olanlar: Bu kişiler genellikle hızlı emilen karbonhidratlardan fakir beslenen, vücut yağ oranları normal düzeylerde olan, kısacası genellikle sağlıklı beslenen ve doyduklarında sofradan kalkan, aralarda bir şeyler yemeyen insanlardan oluşmaktadır.
2-İleri yaşlara kadar kas sağlığını, kas kuvvetini koruyanlar: Bu kişiler elinde kumanda 6 saat TV karşısında oturmayan, bilgisayarın karşısında saatlerce oturmayan, haftada makul bir süre egzersizini yapan, kaslarına, vücut dokularına gerekli olan gıdalarla beslenen kişilerden oluşur. 40 yaşlarında iken pazardan 15 er kiloluk poşetleri evine kadar taşıyan ve asansör kullanmadan dairesine çıkan, 70’li yaşlarda da 5-10 kiloluk poşetleri aynı pazardan evine götürebilen kişiler buna örnektir. Bunu çevrenizde gerçekleştiren kişilerin var olduğunu mutlaka gözlemlemişsinizdir. Bu arada kasları aşırı yormanın, gücünün çok ötesinde, ağır egzersiz yapmanın da olumsuz etkileri olabileceğini belirtmek isterim.
Son yapılan çalışmalar kas sağlığı yerinde olan kişilerin daha mutlu olduklarını, özellikle bacak kaslarından salgılanan miyokin denilen bazı kimyasal maddelerin kişileri mutlu ettiğini göstermektedir.
3-Stres ile mücadele yeteneği: Gün içindeki stres halinin belli bir müddet sonra yerini neşeli bir duruma bırakması, o stres halinden eser kalmaması durumunu beceren kişilerin daha uzun yaşadıkları kesindir. Kişi bu yeteneği farklı yollar ile kazanabilir. Medikal yollar, yoga, pilates, bazı meditasyon teknikleri, fizik egzersiz stres ile başa çıkmada kesinliği kanıtlanmış ilkelerdendir.
4-Şükran duygusu olan kişiler uzun yaşıyorlar: Sizlere yapılan bir iyiliği unutmamanız, yaşlılara, özürlülere, hayvanlara, ihtiyacı olanlara el uzatmanız sizin için çok artı bir puandır. Doğaya olan sevgi ve saygı da, içinde yaratıcımıza karşı olan gerçek sevgi ve saygı da, onun yarattıklarına karşı olan hoşgörü de buna dahildir.
20 Haziran 2024 Tarihli bir bilimsel makaleye göre ABD’de toplumun 10 bin de 3 kadarı 100 yaşını devirebilmektedir. 5200 kişinin incelendiği bir çalışma grubundan sizlere bahsedeyim. Bu kişilerin % 62’si kadın diğerleri erkekti. Yaş ortalamaları ise 92 idi. Bu kişiler üzerinde yapılan çalışmalarda yaşlar ilerledikçe daha fazla proteine ihtiyacın olduğu ve bunu sağlıklı yağlar ve sağlıklı proteinler ile sürdürenlerin daha da uzun yaşadıkları ortaya çıkmıştır. Sağlıklı yağların beynimiz için, sağlıklı proteinlerin ise kaslarımız için gerekli olduğu bilinen bir gerçektir.
Yukarıda saydığımız 4 madde dünyanın neresinde olursa olsun uzun ve sağlıklı yaşayan insanların ortak noktalarıdır. Son çalışmalar sosyoekonomik nedenlerin de uzun yaşamı etkileyebilecek bir faktör olduğunu belirtmektedirler. Bu da sonuçta stres ile mücadele edebilme yeteneği kapsamında değerlendirilmelidir. Çalışmanın sonucunda 2050’li yıllarda ABD’de asırlık insan oranının artacağı belirtilmektedir. Ben buna dünyanın gidişine bakarak pek imkân vermiyorum. Çünkü uzun yaşamaktan değil, uzun ve sağlıklı yaşamaktan bahsediyorsak bu biraz zor gibi görünüyor.
ORMANLARIMIZ CANIMIZDIR
Son günlerde o güzelim ağaçlarımız yanıp kül oluyor. Bilmem biliyor musunuz ancak bu ağaçlar gündüzleri size bol bol oksijen salgılamaya devam ediyorlar kirlettiğimiz dünyamızda sizlerin daha rahat nefes alabilmesi için. Kıymayın, kıydırmayın. Valiliğimizin yayınladığı genelge konusunda lütfen gereğini yapalım.