Kıymetli okurlarım. Aşağıdaki satırlarda yazdığım bilgilerin benzerlerini televizyonlardan, sosyal medya araçlarından duymuş olabilirsiniz. Ben bu konuları saygın Avrupa ve ABD kaynaklı tıp dergilerinden ve bağımsız bilim insanlarından derleyerek sizlere aktarmaya çalıştım. Bu gibi merak edilen ve doğru olup olmadığı hakkında asla kuşku bırakmayacak olan bilgileri arada sizlerle paylaşacağım. Yararlı olacağını umar, sağlıklı günler dilerim.
BAMYA ÇEKİRDEKLERİ SANILDIĞI KADAR YARARLI MI?:
Toprağa ekilen ve bundan bir çok ürün alınan tohumlar genellikle bir çok yararlı biyokimyasal maddeleri, mineralleri içeren faydalı besin gruplarına dahildir. Natalie Rizzo Tarafından yazılan ve en güncel bilgileri bizlere aktaran bir makaleye göre bamya tam bir sağlıklı yaşam savaşcısı. Magnezyum, folat, lif, bir çok antioksidan, C, K1 ve A vitamini açısından zengin bir besin. Hem kırmızı (pişince yeşile döner) hem de yeşil renkli bir meyvedir ancak pişirme söz konusu olunca sebze grubunda ele alınmaktadır.
Antioksidanlar serbest radikal (metabolik hasarlar veren küçük bombacıklar gibi düşünün) hasarlarını önleyen bileşiklerdir. Bamya içerisinde bulunan flavonoidler, izokersetin gibi polifenoller, A ve C vitaminleri kuvvetli antioksidanlardır. Yapılan sayısız çalışma özellikle polifenollerin kalp ve beyin sağlığı için çok önemli olduğunu göstermektedir. Bu durum beyin yaşlanmasının mümkün olduğunca geç yaşlara kadar aktarılmasına neden olabilir. Bamyada bulunan müsilaj benzeri bir madde sindirim sisteminde kolesterolün kana emilmesini önleyici etkilere sahiptir. Bamya diyeti uygulanan farelerin dışkılarında bol miktarda kolesterol saptanmıştır.
Bamya ve tohumlarının tüketilmesi kan şekerinde düşmelere yol açar. Fareler üzerinde yapılan çalışmalarda şekerli gıdalar ile birlikte verilen bamya parçaları kan şekerinde kontrol grubu farelere göre daha az ölçüde artışa neden olmuştur. Bunun en önemli nedeninin bamyanın bağırsaklardan şeker emilimini azaltması olduğu gösterilmiştir. Burada diyabetli kişilerin dikkat etmesi gereken önemli bir nokta vardır. Metformin adlı şeker ilacını kullanan şeker hastaları birlikte bamya yediklerinde metforminin etkisi tamamen ortadan kalkabilmektedir.
Folat (B9 Vitamini) özellikle gebelik düşünen kadınlarda çok önemli bir vitamindir. Gebeliğin ilk haftalarında bebeğin sinir sistemi ve beyninin gelişiminde B9 çok önemlidir. Eskiden hamile kalındıktan sonra hamilelere B9 verilirdi. Ancak bu arada beyin gelişimi çoktan başladığı için son zamanlarda haklı olarak hekimler gebeliğe girmeden önce kadınlarda yeterli bir Folik asit düzeyi oluşturmaya çalışmaktadırlar. Doğurganlık çağındaki kadınların günde ortalama 400 mikrogram (mcg) folik asit almaları gereklidir. Yapılan çok geniş katılımlı bir çalışma ne yazık ki kadınların ortalama günlük 245 mcg folik asit aldıklarını göstermiştir. Bamya iyi bir folik asit kaynağıdır.
Bamya insanda kanser hücrelerinin gelişimini engelleyen lektin adında bir protein içermektedir. Meme kanseri hücrelerinde yapılan bir test tüpü çalışması bamyanın meme kanseri hücrelerinin büyümesini % 63 e kadar engellediğini göstermiştir. Farelerde yapılan bir çalışmada ise metastaz yapmış melânom adlı kanserin bamya tarafından öldürüldüğü gösterilmiştir. Bu 2 durumun da birer lâboratuar çalışması olduğu bilinmelidir. Bu konuda araştırmalara devam edilmeltedir.
Yıllardır obez hastalarıma bamya çekirdeklerinin iştahı azalttığını, prebiyotik rol üstlendiklerini anlatır ve uygun dozlarda öneririm. Bamyayı yüksek ateşte pişirmek veya turşu olarak tüketmek bamyadan tiksinen (sümüksü madde nedeni ile) kişiler için iyi bir seçimdir.