Kıymetli okurlarım. Gıdanın uluslararası tanımı kabaca şöyledir. Gıda, vücudumuza girdikten sonra sinir sistemi, bağışıklık sistemi, sindirim sistemi ve hormonal sistemlerin yapılarına ve fonksiyonlarına katkı sağlayacak olan maddelerdir. Dikkat ederseniz gıda şu kaloriyi bu kaloriyi içeren madde denilmiyor, içeriğin önemli olduğu belirtiliyor. Daha önceleri yazdığım gibi öyle yiyecekler yersiniz ki korona virüs üzerine sapanla gidersiniz, öyle yiyecekler yersiniz ki koronavirüs üzerine topla, tüfekle, uçaklar ile gidersiniz. Çok sade bir örnek vereyim. Saksınıza ektiğiniz çiçeğin iyi gelişimi için nasıl ki besleyicilik değeri yüksek, her türlü ihtiyacı içeren toprak tercih ediyorsanız bedenimizi de gelişimi ve işleyişine uygun gıdalar ile beslemek zorundasınız. Yoksa sonbahar gelmeden yapraklarınız dökülür, kökleriniz kurur. % 93’ü karbon, oksijen ve hidrojen atomlarından ibaret olan vücudumuzda bu dengenin sağlanması uzun ve sağlıklı yaşamamıza neden olur. Gıdalar çok farklı özellikler ile yaşamımızı idame ettirmemizi sağlar. Bazı bilimsel veriler ile etkinliği kanıtlanmış gıdalar hakkında sizlere yararlı bilgiler aktarmak istiyorum.
KAN DOLAŞIMINI ARTTIRAN GIDALAR:
Sigara içimi, şeker hastalığı, periferik damar hastalıkları, obezite gibi daha pek çok durum kan dolaşımının yetersiz olmasına yol açar. Sonuçta kas krampları, ağrılar, sindirim sıkıntıları, uyuşmalar, ellerde ve ayaklarda soğuma gibi belirtiler baş gösterir. Bu durumlar ilaçlar ile düzeltilmeye çalışılsa da bazı gıdalar kan dolaşımını düzenlemek için çok yararlıdır.
1-KIRMIZI BİBER: İçinde bulunan kapsaisin adlı fitokimyasal ile kan basıncını düşürür. Nitrik oksit ve başka damar genişletici maddeler salgılatarak dokulara kan akışını arttırır. Bunu kan damarlarının duvarında bulunan küçük kasları gevşeterek yaparlar. Ayrıca kırmızı biber arterlerde plak oluşumunu da azaltıcı etkiye sahiptir. Bazı ağrı kesici kremlerin içine konulan kapsaisin sürülen bölgeye kan akımını arttırarak ağrıyı azaltır.
2-NAR: İçinde güçlü damar genişletici polifenol antioksidanlar ve nitratlar içerir. 19 kişi üzerinde yapılan bir çalışma egzersizden yarım saat önce 1000 mg nar ekstresi almanın kan dolaşımını, kan damarları çapını ve egzersiz performansını arttırdığı gösterilmiştir. Hem narın kendisi hem de suyu bu etkileri göstermektedir. Başka bir çalışma ise haltercilerde yapılmıştır. 500 ml nar suyunu antrenman öncesi veya esnasında içmenin haltercilerde kas hasarını azalttığı gözlenmiştir.
3-SOĞAN VE SARIMSAK: İçindeki flavonoidler kan akımını hızlandırır. 23 erkekte 30 gün süren bir çalışmada 4.3 gram soğan özü almak kan akım hızı ve damar genişlemesini arttırmıştır. Antienflamatuar etkileri nedeni ile damar iltihabını azaltıcı özelliklere de sahiptir. Sarımsak da damar genişletici etkilidir. Koroner kan dolaşımı sıkıntısı olan 42 kişide günde 2 kez 1200 mg allisin içeren sarımsak tozu kullanımı ana koroner dalların birinde % 50 kan akımını arttırmıştır. Sarımsak içeren diyetler ile beslenenlerde kan akım hızı ölçümlerinde belirgin artış gözlenir.
4-TARÇIN: Hayvan çalışmalarında özellikle kalp damarlarını genişleterek kalp dolaşımını iyileştirdiği gözlenmiştir. İnsanlarda da kan damarlarını genişleterek dolaşımı düzenlediği kanıtlanmıştır. Özellikle şeker hastalarında günlük 1.2 gram kullanımı tansiyon yüksekliğinde yararlı etkiler gösterir.
5-BALIK YAĞLARI: Kanı pıhtılaştıran hücrelerin kümelenmesini önleyerek ve damar genişleten nitrik oksit maddesini arttırarak kan akımını düzenlerler. Günde 4.2 gram balık yağı alan 10 sağlıklı erkek ile yapılan bir çalışmada 4 hafta sonra bacak kan dolaşımının belirgin düzeyde arttığı gösterilmiştir.
Bunların dışında ceviz, domates, pancar, zencefil, berry grubu meyveler de kan dolaşımını arttırabilmektedir.