Sporumuzda daha doğrusu şu sıralar gündemde olan futbolumuzdaki yabancı oyuncu meselesi ve alınan son kararlar epey konuşulacağa benziyor. Hep “Yerli oyuncular çok kazanıyor” denilir. Hayır bence ülkemizde herkes çok kazanıyor, sıkıntı zaten burada. Neden çok para kazanıyorlar? Çünkü vergi alınmıyor. Futbolcular için özel bir sınıf oluşturulmuş ve indirimli vergi uygulaması var. Bunu dünyada yapan yok. Normalde çok kazanandan çok vergi alınır. Vergi dilimleri de bunun üzerinden belirlenir. Fakat sen tam tersini yapıyorsun! Böyle olduğu için de kulüplere futbolcuların maliyeti düşük geliyor o yüzden bu paralar veriliyor. Ayrıca bu vergiler zaten ödenmiyor! Hep bir şekilde affediliyor ya da öteleniyor. Finansal Fair Play çıktı, bütün kulüpler bitti. Avrupa’ya giden tüm kulüplerimiz ceza aldı. Peki yerli futbolcu fiyatları çok mu yüksek? Bence Türkiye piyasasına göre çok değil. Kulüplere bakın en fazla parayı kazanan yerliler değil. Hatta bazı yabancılarla arada uçurum var. Sıkıntı yerli oyuncu ücreti yüksekliği değil, tüm oyuncuların ücretinin yüksekliği. Çünkü oyuncu az, oyuncuyu çıkarmak kulüplerin işi ama kulüpler oyuncu yetiştirmiyorlar. Oyuncu olmadığı için de fiyatlar yükseliyor. Bu problemi yaratan kulüpler ama hep ağlayan da onlar. Yabancı sayısının ideali ne? Bence bunu kimse bilmiyor, önemli olan ülke futbolunun doğru modelle ilerlemesi. Hollanda küçük bir ülke, pazar küçük, yayını sınırlı, yayın geliri Türkiye’nin çok çok altında buna rağmen çok başarılılar. Çünkü üretim var, hiç üretmeden, sırf tüketerek sonsuza kadar bu işler gitmez. Ülkemizde kulüplerin paraları yok ama devamlı piyasayı yükseltiyorlar. Herkes taraftarına gösteri yapmak peşinde, hiç verilmemesi gereken bir parayı vererek kulübün geleceği ipotek altına sokuluyor. Bunu hepsi yapıyor sonra da piyasayı kontrol edemiyorlar. Yabancı sınırı hakkında çıkan tartışmaların kaynağı yönetimlerin, yöneticilerin, kurumların, kendi basiretsizliklerini veya hatalarını örtbas etmek için ortaya çıkardıkları bir gündem. Evet ücretler yüksek çünkü ülkemizde piyasa yüksek. Yabancı oyuncuların da yerli oyuncuların da ellerine geçen para Avrupa standartlarına göre yüksek ve bu rahatsızlık yaratıyor. Hadi bu sezon satarak idare ettin ama takımlar yaşlandı artık elinde satacak ya da para edecek pek oyuncular da kalmadı.
Yabancı sayısı senin elindeki bir enstrümandır. Futbolunun durumuna bakarsın, eğer oyuncu sayın azsa ve gençler şans bulamıyorsa sayıyı biraz azaltarak onların şans bulmasına destek olursun. Rekabet sayesinde elindeki oyuncuların gelişimini daha da hızlandırmaya çalışırsın. Avrupa kulüpleri kurtulmak istedikleri tüm adamları bize satıyorlar, bizde ne güzel aldık diye seviniyoruz ama onların istediğini bu farkında değiliz, sonunda çark döndürülemez hale geliyor. Üretim yok, altyapı yok, yabancı sayısı sınırsız yapılsın istiyoruz, o zaman Avrupa ile eşit şartlarda yarışacaksak: Oyunculara normal vergi öde, stadyum kirasını tam öde, sana yapılan ayrıcalıklardan vazgeç. Kulüpler tarafından “Biz eşit şartlarda yarışmak istiyoruz” söylemi tam bir balon, hiçbiri bunu istemiyor. Uygulayın o eşit şartları üç yıl içinde kulüplerin çoğu kapısına kilit vurur. Bu süreçler sonunda belki kulüpler tekrardan yerli futbolcuya dönerler, çünkü onların parasını isterlerse ödemiyor ve yabancılar gibi ceza almıyorlar. Bu ortamın sorumluları gelecek yokmuş gibi davranan yönetimleridir. Üretmeden tüketerek sonsuza kadar yaşanılamaz.
Birde bizde “Oyuncu yetişmiyor” klişesi var. Oyuncu olunması için oynamak gerekir, sadece antrenman yaparak oyuncu olunmaz. Altyapı önemli bir ihtiyaçtır ve gerekliliktir. Ülkemizde tesis konusunda iyi mesafeler alındı ancak yetiştirici bulma, eğitme ve onlara dolgun ücret ödeme konusunda bir arpa boyu yol almadığımız da bir gerçek. Önce bu altyapı ortamını sağlamalıyız ki daha fazla ve kaliteli oyuncu yetişsin, bu yabancı tartışmaları da bitsin. Zira futbol milli takımında olup yurtdışından gelen oyuncularımızın hemen hemen hepsinin altyapısı yurtdışından olması bir tesadüf değil. Sonuçta bu sığ tartışmaları bırakıp çözüme odaklanma ve kafa yormak gerektiği ortaya çıkıyor, bana sorarsanız iyi oyuncu her yerde oynar, yabancı yerli fark etmez yeter ki altyapısı sağlam olsun.
Tekrar görüşmek üzere…