Bu haftaki yazımda; şu aralar gündemi oluşturan isimler, takımlar ve daha eski figürlerin basketbol tarihimizdeki yerlerine bir bakalım ve nerelerden nerelere geldiğimizi gösteren bir yolculuk yapalım istedim.
Türk basketbolunun en önemli yıldızlarından Erman Kunter, 153 sayı ile bir maçta en fazla sayı atan basketbolcudur. 1988 yılında Fenerbahçe formasıyla, Hilalspor’a karşı bu rekoru kırmıştır. Aynı zamanda bu maçta bir devrede 81 sayı atarak bir rekorun daha sahibi olmuştur.
Türkiye-İrlanda yıldız milli takım maçında, 78 sayı atan Levent Topsakal, Milli formayla en fazla sayı atan basketbolcu unvanını almıştır. Beşiktaşlı Hüdai Badanur, 1957 yılında İstanbul liginde Beşiktaş-İstanbul Karagücü 110-56 biten maçta 110 sayı atarak bu alanda erişilmez bir rekora sahiptir.
Mirsad Türkcan, 1998 yılında Houston Rockets’a transfer olarak NBA’de forma giyen ilk Türk basketbolcu olmuştur. 2001-2002 sezonunda CSKA Moskova takımıyla Avrupa liginde normal sezonda MVP seçilen ilk Türk basketbolcu oldu, aynı zamanda ULEB’de 1000 ribaund barajını aşan ilk basketbolcumuzda olmuştur.
NBA’de en fazla ücret alan Türk oyuncumuz ise şimdiki federasyon Başkanımız Hidayet Türkoğludur. Sacramento Kings ile NBA kariyerine başlayan eski basketbolcumuz 2008-2009 sezonunda Toronto ile 5 yıllığına 53 milyon dolara anlaşarak, Utah Jazz ile 6 yıllık 50 milyon dolara anlaşan Mehmet Okur’u geçmiştir. Aynı zamanda NBA’de en fazla forma giyen Türk basketbolcudur Hidayet Türkoğlu; 997 kez. Çiçeği burnunda TBF başkanı Hidayet Türkoğlu, aynı zamanda en fazla Milli takımda yer alan basketbolcumuzdur; 300 barajını geçen ilk ve tek sporcudur. NBA’de ilk şampiyon olan ve ilk All-Star olan basketbolcumuz ise Mehmet Okur’dur. Nevriye Yılmaz, WNBA’ye giden ilk Türk kadın basketbolcudur. ABD’de Evansville Üniversitesi takımı ile NCAA Playoff’larında oynayan ilk Türk basketbolcu Emir Turam olmuştur. Avrupa’ya ilk transfer olan basketbolcumuz ise Yalçın Granit’tir; Fransa’nın Racing Paris takımında forma giymiştir. Avrupa karmasına ilk seçilen basketbolcumuz; 1981 yılında Efe Aydan olmuştur. Yunanistan’ın AEK takımına giden İbrahim Kutluay, ilk kez bir Yunan takımına transfer olan Türk basketbolcudur. Ayrıca, 2001-2002 sezonunda Panathinaikos ile Avrupa ligi şampiyonluğuna ulaşan ilk Türk Basketbolcu olmuştur. Kerem Tunçeri ise Real Madrid formasıyla Avrupa’da ULEB kupasını kazanan ilk Türk basketbolcudur.
Türk Milli Takım formasını hem basketbol hem de futbolda giyen tek sporcumuz Fenerbahçeli Can Bartu’dur.
Avrupa’da profesyonel liglerde takım çalıştıran ilk Türk antrenör, 2001-2002 sezonunda Montapaschi Sienayı çalıştıran ve ilk sezonunda Avrupa Saporta kupasını kazanan Ergin Ataman’dır. 1999-2000 sezonunda Efes Pilsen’e Dörtlü final oynatıp 3. yapan Ataman, aynı zamanda 2002-2003 sezonunda yabancı bir takımla 3. Olarak (Siena) bu alanda ilk Türk antrenör olmayı da başarmıştır. Erman Kunter, 2009-2010 sezonunda Fransa’da Cholet takımını şampiyon yaparak bu alanda ilk Türk antrenör olmayı başardı.
1951 yılında 7. Avrupa Basketbol Şampiyonası’nda Türk hakem İzzettin Somer, final maçını yöneterek bu alanda bir ilke imza atmıştır. Şimdiki MHK Başkanı Recep Ankaralı da tarihe bir NBA takımının maçını yöneten ilk Türk hakemi olarak geçmişti. Ankaralı, Efes Pilsen ile Minnesota Timberwolwes arasında 2007 yılında oynanan maçı 2 ABD’li hakem ile birlikte yönetmiştir.
1961 yılında Galatasaray Avrupa şampiyon kulüpler kupasında Yunanistan’ın Pire Olympiakos takımın iki maçta da yenerek Avrupa kupalarında ilk tur atlayan Türk takımı olmuştur. 1980 yılında Eczacıbaşı erkek basketbol takımı, Avrupa Kupa Galipleri Kupası’nda çeyrek finale kalan ilk Türk takımı olmuştur. Koraç Kupası ile tüm sporlarda Avrupa’da kupa kazan ilk takımımız 1996 yılındaki zaferi ile Efes Pilsen olmuştur ve son olarak da 2017 yılındaki Final-Four’u kazanan ilk ve tek takımımız Fenerbahçe Ülker’dir.
NBA takımı ile ilk maç yapan takımımız Efes Pilsen’dir. 2006 yılında ABD’de Denver Nugest ile oynamıştır. Türkiye’de ise 2007 yılında NBA takımı Minnesota Timberwolwes ile oynayan ilk takım olmuştur. İlk NBA takımını yenen Türk takımı ise Fenerbahçe Ülker’dir. 2012 yılında Boston Celtics takımını 97-91 yenmiştir. Aynı zamanda 2015 yılında ABD’de oynanan maçta Brooklyn Nets takımını 101-96 yenerek bu alanda da bir ilke imza atmıştır.
A Milli erkek basketbol düzeyinde Uluslararası ilk milli maç Yunanistan ile 24 Haziran 1936’da yapıldı. Beyoğlu Halkevi Salonu’nda oynanan maçı Türkiye, 49-12 kazanmıştır. İlk olimpiyat seviyesinde maç ise Berlin’de 7 Ağustos 1936’da Şili ile oynanmış ve 30-16 kaybedilmiştir. Türkiye, 1949 yılında ilk kez Kahire’deki Avrupa Şampiyonası’na katılmıştır. 1959 yılında Türkiye’de ilk kez Avrupa Şampiyonası düzenlemiştir. İstanbul’da düzenlenen şampiyona açık sahada oynanmıştır. A Milli erkek basketbol takımımız, 1960 yılında Sofya’da ilk kez Balkan şampiyonasına katılmıştır. A Milli basketbol takımımız, 1981 yılında ilk kez Balkan şampiyonu olunmuştur. 2001 yılında Türkiye’de yapılan Avrupa şampiyonasında A Milli basketbol takımımız, Yugoslavya’nın ardından ilk kez Avrupa 2. Olmuştur. ABD’de 2002 yılında ilk kez Dünya basketbol şampiyonasında yer aldık ve 9. olduk. 2010’da Türkiye’de yapılan Dünya basketbol şampiyonasında ABD’nin ardından ilk kez Dünya 2.’si olduk.
1964 yılında ilk defa oluşturulan Kadın basketbol Milli takımımız, ilk maçında Almanya’ya 48-43 kaybetti. Kadın basketbol Milli takımımız, olimpiyatlarda takım sporlarında yer alan ilk ve tek takımdır ve son 2 olimpiyat Londra ve Rio’ya katılmıştır.
Haftaya görüşmek üzere…