Moskova – RUSYA
Cuma gününden beri Moskova’dayız… Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin tarafından, uçak kriziyle kopan Türkiye-Rusya ilişkilerinin yeniden kurulması için yaptığı girişimler ve arabuluculuğu nedeniyle Devlet eski Bakanı Cavit Çağlar’a verilen Rusya Devlet Dostluk Nişanı ödül törenini izlemek üzere geldiğimiz kentte bir yandan da Rusya’nın dünyaya bakışını gözlemlemeye çalıştık.
Bu ödülün ilk kez bir Türke verilmesinin gururuyla birlikte, görkemli yapı Kremlin Sarayı’ndaki törende de tarihe tanıklık etmenin ayrıcalığını yaşadık.
Bu noktada…
Bazı karşılaştırmalar yapma fırsatı da doğdu.
Örneğin…
1.5 ay önce Çin’de 10 gün süren resmi bir ziyaret programına katılmıştık. Orada Çin’in kendisi için hedef belirlediği önümüzdeki 30 yıllık takvimle dünya liderliği yolundaki planlamasını dinleme şansımız olmuştu.
Çünkü…
Rusya zaten iki kutuplu dünyanın iki güç merkezi iki ülkesinden biriydi. Sovyetler Birliği’nin dağılmasından sonra sendeledi, ama Putin’le birlikte yeniden güç merkezi olma özelliğini kazandı.
Fakat…
Dünyadaki gücünü Ortadoğu’daki etkili politikasıyla test eden yeni dönem çıkışına karşın, sokağa yansımasa da Rusya’nın karşısında çok ciddi ekonomik sorunlar var.
Çünkü…
Ukrayna’nın AB ilişkilerine yönelik sert tavrı ve müdahaleleri nedeniyle hem Amerika, hem de Avrupa Birliği tarafından ekonomik yaptırımlar yani ambargo uygulanıyor.
Bunun sonucunda…
Moskova’da kimle konuşsak ekonomik kaygı dile getiriyor.
O bakımdan…
Ortadoğu’da elde ettiği pozisyonla dünya güç merkezi konumunu sürdürmek isteyen Rusya, önündeki ekonomik sorunları aşabilmek için askeri güç ve stratejik duruşun yanında kendine yeni bir yol arıyor.
İşte…
O yeni yol için de Türkiye öne çıkıyor.
Aslında…
Karşılıklı bir ihtiyaç durumu olduğunu söylemek de mümkün. Türkiye de hem Ortadoğu’da masadaki etkisini güçlendirmek; hem turizmden tarıma, sanayiden inşaata kadar her alanda öncelikli alışveriş ilişkisi için Rusya’yı yanında görmek istiyor.
Tüm bu dengeler…
Rusya’nın dünyadaki konumu kadar Türkiye-Rusya ilişkilerinin geleceği açısından da belirleyici olacak.
Ekonomik kriz sokakta yok
Açıkça söylemek gerekirse… Çin’de gözlemlediğimi dünyayla entegre değişim burada da, yani Rusya’da da karşımıza çıktı.
Amerika ve Avrupa Birliği ambargolarından kaynaklanan ekonomik sıkıntı Moskova sokaklarına hiç yansımıyor. Caddeler cipler ve pahalı lüks otomobil modelleriyle dolu. Kaldırımlarsa adeta defile podyumu gibi.
Şehircilik anlayışı hemen kendini gösteren15 milyon nüfuslu Moskova’nın 24 saat yaşayan bir dünya kenti olduğunu da eklemek gerekiyor.
Ambargonun etkisi: Avrupalı turist yok
Rusya’nın Ukrayna politikası nedeniyle Amerika ve Avrupa Birliği’nin uyguladığı ambargolar önce turizmde kendini göstermiş.
Nitekim…
Rusya Devlet Dostluk Nişanı Töreni için Kremlin Sarayı’na girerken Çinli turist gruplarının fazlalığı dikkatimizi çekti. Gazeteci meslektaşlarımız bu durumu şöyle açıkladılar:
“Ambargodan önce burası sessizce hareket eden Batılı turistlerle doluydu. Şimdi Çinli turistlere kaldı. Onlar da gelmese boş kalacak.”
Putin’den Çağlar’a sıcak yaklaşım: Sabah yürüyüşlerini kutladı
Bu özel günde Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin de özel bir tören düzenleyip Rusya’nın dostluğu için çaba harcayanlara Devlet Dostluk Nişanı verdi.
İşte…
Devlet eski Bakanı Cavit Çağlar bu ödülü alan ilk Türk oldu.
Moskova’daki törende eşi Nursel Çağlar yanındaydı. Aile olarak oğlu Mustafa Çağlar ve eşi Başak Çağlar, kızları Yeşim Hattat ve eşi Emir Hattat ile Yasemin Kaya ve eşi Burak Kaya gurur veren törende babaları Cavit Çağlar’la birlikteydiler.
Kremlin Sarayı’ndaki tören sonrası yemekte Çağlar ile yan yana oturan Putin’in sıcak ve neşeli yaklaşımı dikkat çekti. Sohbette Cavit Çağlar’ın her sabah 10 kilometre yürüdüğünü, hatta tören öncesi Moskova’da da bu alışkanlığını sürdürdüğünü öğrenince çok şaşırdı ve “Demek genç kalmayı buna borçlusunuz” diye takıldı.
Kritik süreçteki kritik görevde deneyimli Büyükelçi: Hüseyin Diriöz
Nitekim…
Yıllarca tıkalı görünen Türkiye-Çin ilişkilerinin canlanması için Başdanışmanı olan Emin Önen’i geçtiğimiz günlerde Pekin Büyükelçisi atadı.
Benzer bir durum Moskova Büyükelçisi Hüseyin Diriöz için de geçerli.
Uzun yıllar Avrupa Konseyi ve NATO’da temsilcilik görevlerinde bulunan, Dişişleri Bakanlığı Sözcülüğü yapan, Abdullah Gül’ün cumhurbaşkanlığı döneminde de Başdanışman olan Hüseyin Diriöz, kritik uçak krizi sonrası Moskova Büyükelçiliği görevine atanmış.
Çok zor dönemdeki 1 yıllık görevinde Türkiye-Rusya ilişkileri açısından kritik günler yaşamış.
Şimdi mutlu…
Eşi Sibel Diriöz ile birlikte Tolstoy’un dedesinin evi olarak bilinen ve tartışmasız Moskova’nın en güzel binalarından biri olan Büyükelçilik Rezidansı’nda sohbet ederken, Devlet eski Bakanı Cavit Çağlar’ın aracılığıyla başlayan sürecin iki ülke ilişkilerindeki sorunların aşılmasına sağladığı katkıyı anlattı.
Gerçi…
Rusya’da bürokrasi çok ağır işlediği için liderler düzeyinde alınan kararların aşağıdaki bürokrasi katmanlarına henüz istenen düzeyde yansımadığını söyledi, ama gelişmelerin umut verici olduğunu da ekledi.