ir bölümü Kestel, bir bölümü ise Gürsu ilçesinde bulunan Cenüp Deresi’ndeki balıklar, son 20 yılda bölgeye yapılan fabrikalar nedeniyle bitme noktasına geldi. Kestel ilçesinde kurulan atık yönetimi ve geri dönüşüm tesisi sayesinde dere, fabrika atıklarından temizlenerek balık yaşamına uygun hale getirildi. Son bir yıldır balıkların çoğaldığı dereye cuma akşamı bir boya fabrikasından kimyasal atık döküldü. Atık nedeniyle deredeki binlerce balık telef oldu. Derenin, Gürsu’nun Hasanköy ve Ağaköy köylerinde olan kısmında çok sayıda ölü balık su yüzeyine çıktı. Balıklar nedeniyle çevreye kötü kokular yayılmaya başladı.
1985 yılına kadar kanaldan tertemiz su aktığını belirten Hasanköy Mahalle Muhtarı Ertuğrul Türe, “Kestel Organize Sanayi’nin kurulmasıyla birlikte boyahanelerin atıkları dereye aktı. Dereye bırakılan atıklar, ölümlere sebep oldu. İlerleyen yıllarda boyahaneler çoğaldı. Dereden boyahanelerden bırakılan su akmaya başladı. Bırakın balığı, kurbağa dahi yaşamaz oldu. 2000’li yılların başında, Kestel Sanayisi’ndeki atıkların yüzde 80-90’ı yeşil çevreye aktarıldı. 2004’te de arazideki köylerimiz mahalleye dönünce, büyükşehir belediyesinin de katkılarıyla bazı adımlar atabildik. Arıtma tesisine para ödemek istemeyen bazı fabrika sahipleri suyu kanalımıza saldı. Yaklaşık bir senedir kanalımızda temizlik söz konusuydu. Yukarıdaki temiz alandan balıklar yine alt kısımlara indi. Ara ara salınan atıklarla ölümler yaşandı. Son 2 aylık dönemde kanalımız artık kurtuldu diyorduk ki; balık ölümleri yaşandı” dedi.
‘ATIKLAR CUMA GÜNÜ BIRAKILIYOR’
Fabrikaların dereye atık bıraktıkları zaman genel olarak cuma günlerini tercih ettiğini söyleyen Türe, “Cuma günü akşam saatleri kamu kuruluşlarının tatilde olmasıyla numune alamazlar, ölçüm yapamazlar gibi düşüncelere sahip oluyorlar. Bu sebeple de atıkları cuma akşamları yapıyorlar. O atıklar da kanala döküldüğünde ölümler meydana geliyor. Yukarıda temiz alanımız vardı, su arınıyor, yine balıklar suya giriyor. Ertesi gün yine bir fabrika yüzünden hayvan ölümleri devam ediyor” diye konuştu.
‘TARLALARIMIZI SULUYORUZ’
Derenin tarımsal sulamada da kullanıldığını dile getiren Türe, “Tarla sulamalarının yüzde 80’i bu sudan yapılıyor. Tarım sulamasında en çok faydalanılan alanlardan biri. Ama maalesef, çiftçimiz temiz diye motorunu kuruyor. Tarlasını sulamaya başlıyor. 3 saat sonra yukarıdan gelen kirli suyu tarlalarımıza akıtmak zorunda kalıyoruz. Sağlık açısından belki toprakta bir zararı yok ama temiz bir suyla tarım arazilerini sulamak varken, neden katkılı suyla arazimizi sulayalım. Yazık” şeklinde konuştu.
‘ÇOCUKLAR ÖLÜ BALIKLARI TOPLAYIP YİYECEKTİ’
Balık ölülerinin insan sağlığına zararlı olduğu için korktuklarını belirten Muhtar Ertuğrul Türe, “Ölü balıklar otların olduğu yerde takılıyorlar, yüzlerce balık aynı noktada kalıyor. Bu bir zaman sonra koku yapacak. Bilinçsiz insanlarımız var. Geçtiğimiz gün çocuklar gelmiş, bu derede balık topluyorlar. Büyüklerini uyardık da çocukları bu şekilde durdurduk. Bunu götürüp belki de evlerinde yiyeceklerdi” dedi.
‘EN AĞIR CEZAYI ALMALARI GEREKİYOR’
Bunu yapanların en ağır cezayı almasını istediklerini söyleyen Türe, “Şu an burada arıtma tesisimiz olmasaydı, bunları konuşmamız pek de mümkün değildi. Çünkü zaten zift gibi akıyordu. Eğer şu an sanayicimiz atığını o yeşil çevreye gönderiyorsa, yüzlerce sanayiciden sadece bir iki tanesi bu işi yapıyorsa, devletimizin ona en yüksek derecedeki cezayı uygulamasını talep ediyoruz. Burada, yaklaşık 10- 12 kilometrelik mesafede bu temizlik sağlandı. Ama 2-3 kişi yüzünden maalesef kanallarımız ara ara bu atığı yaşıyor. Artık halk böyle kanalla ilgili konuşmak dahi istemiyor. ‘Tamam temizlendi’ diyoruz ama maalesef 10 gün sonra bir fabrikanın 50-100 ton su salması ölümlere sebep olabiliyor” ifadelerini kullandı.
FABRİKANIN TESPİTİ İÇİN ÇALIŞMA BAŞLATILDI
Bursa’da Cenüp Deresi’ndeki balık ölümleriyle ilgili Bursa Büyükşehir Belediyesi ve Bursa Su ve Kanalizasyon İdaresi (BUSKİ) ekipleri çalışma başlattı.
Ekipler, balıkların ölümüne neden olan kimyasal atığı dereye boşaltan fabrikayı tespit etmek için araştırma yapıyor.
Cenüp Deresi, hem Gürsü, hem de Kestel Organize Sanayi Bölgesi’nin yakınından geçiyor.