Bazı işletmeler, kredi veya banka kartı ile ödeme almak yerine, müşterilerini IBAN vererek banka hesaplarına yönlendiriyor. Böylece işletmeler, fiş ya da fatura vermekten de kaçınmış oluyor.
Son dönemde artan uygulamanın, hem tüketiciler hem de işletmeler açısından bazı sakıncaları bulunuyor.
“Banka komisyonundan kaçıyorlar”
Spectrum Denetim, Danışmalık, Yeminli Mali Müşavirlik AŞ Yönetim Kurulu Başkanı Tuncay İnci, AA muhabirine yaptığı değerlendirmede, bazı işletmelerin müşterilerini IBAN vererek banka hesaplarına yönlendirdiğini, böylece hem banka komisyonundan hem de vergiden kaçmaya çalıştıklarını belirtti.
İşletmelerin müşterilerine ödenmeyen vergi miktarı kadar fiyat avantajı sağladığına işaret eden İnci, böylece vergisini ödeyen işletmelerin harsız rekabetle karşı karşıya kaldığını söyledi.
Hazine ve Maliye Bakanlığının, kazancını kayıt dışı bırakan mükelleflere yönelik çalışma başlattığını hatırlatan İnci, “Bakanlık, işletmelere ve işletmeyle ilişkili tüm hesaplara IBAN yoluyla gelen transferleri inceleyecek. Bakanlık, işletme sahiplerinin, yakınlarının, çalışanlarının hesapları ile kiralama yoluyla kullanılan hesapları da denetleyecek.” diye konuştu.
İnci, incelemeler sonucunda riskli görülen mükelleflerin tespit edileceğini ve bu hesap sahiplerinden izahat isteneceğini aktardı.
İşletmenin gelen parayla birlikte o ürüne ilişkin fiş veya fatura düzenlediğini ispatlaması gerektiğini bildiren İnci, şöyle devam etti:
“Söz konusu para akışı faturayla kanıtlanamazsa işletme cezaya maruz kalacak. Bununla birlikte kiralama yoluyla edinilen banka hesapları MASAK mevzuatı çerçevesinde terörün finansmanı, kara para aklama, yasa dışı bahis gibi suç unsuru barındıran eylemler kapsamında da ayrıca incelenecek. Hazine ve Maliye Bakanlığı riskli mükellefleri tespit edecek, denetim ve incelemeleri ise vergi dairesi başkanlıkları, Vergi Denetim Kurulu Başkanlığı ve defterdarlıklar yapacak. MASAK da ayrıca inceleme gerçekleştirebilecek.”
İnci, birçok sektörde söz konusu durumun yaşandığını ve söz konusu işletmelerin cezalarla karşı karşıya kalabileceğini belirterek, “Fatura veya benzeri belge düzenlemeyerek kayıt dışı bıraktıkları kazançları üzerinden gelir ve kurumlar vergileri, geçici vergi ve KDV tarhiyatları yapılacak, ayrıca bu vergilerle ilgili gecikme faizi istenecek. İlave olarak ilgililer hakkında bir kat vergi ziyaı cezası ve ayrıca özel usulsüzlük cezası kesilecek.” dedi.
“Açıklama kısmına, alınan hizmet yazılmalı”
Tüketiciler Derneği Genel Başkanı Levent Küçük de vatandaşların satın aldıkları mal ve hizmetten dolayı mağduriyet yaşaması durumunda ellerinde fiş ve fatura gibi belgenin bulunması gerektiğini vurgulayarak, “Çünkü tüketicilerimiz yasal haklarını korumak için tüketici hakem heyetlerine yaptıkları başvuruda ayıplı mal veya hizmeti hangi işletmeden aldıklarını ispatlamak zorunda. IBAN yoluyla talep edilen ödemelerde fiş ya da fatura verilmiyor ve ödemeler şahsi banka hesaplarına yönlendiriliyor. Son dönemde ödemelerin IBAN üzerinden yapılması, tüketiciler açısından büyük risk barındırıyor. Ödeme yapılan şahsi hesap numarasının kime ait olduğunun bilinmemesi, vatandaşlar için hukuki mağduriyete neden olabilir.” ifadelerini kullandı.
Mal veya hizmeti işletmeden alıp, ücretin şahsi banka hesabına yollanmasının doğru olmadığına dikkati çeken Küçük, şunları kaydetti:
“‘Ödemeyi yapmadınız’ denmesi durumunda ücreti yolladığınızı kanıtlamanız zor. Bu nedenle IBAN üzerinden gönderilen ücretlerde açıklama kısmına ödemenin hangi hizmet için yapıldığını yazmanız gerekiyor. Herhangi bir uyuşmazlık ve konunun yargıya taşınması durumunda açıklama kısmı bizler için kanıt niteliği taşıyor. Söz konusu durum resmi kurumlar tarafında da mecburi hale getirilmeli.”