İstanbul Sanayi Odası’nın (İSO) hazırladığı ‘Türkiye’nin 500 Büyük Sanayi Kuruluşu’ 2018 yılı araştırmasının sonuçları açıklandı. Buna göre, Türkiye Petrol Rafinerileri AŞ (Tüpraş), üretimden satışlarda 79,4 milyar lirayla Türkiye’nin en büyük sanayi kuruluşu olurken, bunu 31,6 milyar lirayla Ford izledi.
Toyota ise 23,6 milyar lira ile üçüncü sırada yer aldı. Toyota’yı sırasıyla Oyak-Renault, Tofaş, Arçelik, İskenderun Demir ve Çelik, Ereğli Demir ve Çelik, İçdaş Çelik ve Hyundai Assan takip etti. İlk 10 sırada yer alan şirketlerde ciddi bir değişim görülmezken, sadece dördüncü ile beşinci sıradaki şirketler yer değiştirdi.
14 YILIN EN YÜKSEK BÜYÜMESİ
İSO 500’ün üretimden satışları son 14 yılın en yüksek büyümesi oldu ve yüzde 34,5 artışla 878 milyar liraya çıktı. Satışlardaki artışta fiyat yükselişlerinin yanı sıra ihracat gelirlerinde etkili olan döviz kurlarındaki artış rol oynadı. Araştırmaya göre, İSO 500’ün ihracatı 2018’de yüzde 11,3 artışla 71,8 milyar dolar oldu. Bu performansa bağlı olarak İSO 500’ün Türkiye sanayi ihracatı içindeki payı da yüzde 44,5’e yükseldi. Geçen yıl İSO 500, 107,8 milyar liralık faaliyet karı elde etti.
İSTİHDAMLARI % 2,4 ARTTI
Ar-Ge yapan firma sayısı da 2018’de 276’ya yükseldi. Böylece firma sayısı 2012 yılından bu yana en yüksek seviyeye ulaştı. İSO 500’ün istihdamı geçen yıl yüzde 2,4 artarken, ödenen maaş ve ücretlerdeki artış da yüzde 20,2 olarak gerçekleşti. İSO 500 içinde yer alan yabancı sermaye paylı kuruluşların sayısı da 2018 yılında 2 adet artarak 117’ye çıktı. Geçen yıl İSO 500 arasında en fazla ihracat yapan ilk üç kuruluş sırasıyla 5,7 milyar dolarla Ford, 4,3 milyar dolarla Toyota ve 3,4 milyar dolarla Oyak-Renault oldu. Önceki iki yılda olduğu gibi 2018’de de en fazla ihracat yapan ilk üç kuruluş otomotiv sektörü firmalarından oluştu.
LİSTENİN % 11’İ YENİLENDİ
-20 şirket isminin açıklanmasını istemedi.
-56 şirketin İSO 500’e ilk kez girmesiyle listenin yüzde 11’i yenilendi.
-2017 listesinde yer almayan 79 şirket, ilk 500’e girmeyi başardı.
-Sıralamada en fazla düşüş kaydeden şirket Beşler Makarna oldu.
-En fazla yükselen şirket 1Alp Havacılık olarak kaydedildi.
-İlk 10 şirket arasında yer alan 5 otomotiv şirketi listeye damgasını vurdu.
ÜRETİM AÇISINDAN SEVİNDİRİCİ
İstanbul Sanayi Odası (İSO) Yönetim Kurulu Başkanı Erdal Bahçıvan, yaptığı açıklamada, sonuçların orta ve yüksek teknolojili üretim açısından kendilerini sevindirdiğini belirterek, ‘’2017’de yüzde 20,2 olan orta-yüksek teknoloji yoğunluklu sanayiler payının 2018’de yüzde 22,2’ye, yüzde 3,6 olan yüksek teknoloji yoğunluklu sanayiler payının yüzde 5,3’e yükselmesini değerli ve anlamlı bir gelişme olarak yorumluyoruz” dedi.
İSO 500’de üretimden satışlar cirosuyla listeye girebilme alt bandının 309 milyon liradan 414 milyon liraya çıktığını ifade eden Bahçıvan, 30 yıl önce 398 olan ihracatçı şirket sayısının bugün 464’e yükseldiğini kaydetti.
YOLUN SONUNA GELDİK
Bahçıvan, Türkiye’deki finansman sorununun son 5-6 yıldır sürdüğünü ve temel konular arasında yer aldığını söyledi. Bu yapının düzelmesi adına birtakım yapısal sorunların ortaya konulması gerektiğini ifade eden Bahçıvan, Türkiye’de nitelikli sanayinin ve üretimin gerçekleşmesi adına yıllardır Kalkınma Bankası kurulması gerektiğini söylediklerini hatırlattı.
Bu konuda sermaye piyasalarının güçlenmesi, şirketlerin borsaya açılması ve öz kaynağını güçlendirecek yöntemleri hayata geçirmenin çok önemli olduğuna işaret eden Bahçıvan, ‘’Artık şu çok net; Türkiye’deki mevcut bankacılık yapısı, bankalarımızın mevcut mevduat vadeleri ve o vadelerin maliyetiyle Türk sanayisinin kendisini döndürmesi kolay değil.
Burada artık yolun sonuna maalesef gelmiş durumdayız. Zaten bankalarımız da bu durumdan çok hoşnut değil. Sanayicinin de hoşnut olmadığını ortada” dedi. Bahçıvan, artık sanayicilerin de bakış açısını değiştirmesi gerektiğinin altını çizdi.
KÖKÜNDEN DEĞİŞMESİ GEREK
Finansal istikrarın sağlanıyor olmasının önemli olduğunu belirten Bahçıvan, ‘’Türkiye’nin tekrar makul faiz maliyetlerine dönmesi, dövizdeki volatilitenin düşmesi çok önemli” dedi. Finansal istikrarın iyi olduğu dönemde bile bu konudaki giderlerinin yüksek olduğuna dikkati çeken Bahçıvan, şöyle devam etti: ‘’Bu yüzden Türkiye’nin sanayisinin kendini fonlama yönteminin kökünden değişmesi gerekiyor. Sadece kendini banka kaynaklarından beslemek yerine farklı alanlara dönüşüm yapmak gerekiyor. Türkiye’de belli sektörlerin artık uzun vadeli, TL bazlı fonla fonlanıyor olması gelecek adına umut verecek bir gelişme.”
EN BÜYÜK İLK 10 FİRMA
Sıra Firma Üretimden Satışlar (Net-TL)
1 Tüpraş 79.042.478.682
2 Ford 31.062.845.187
3 Toyota 23.607.677.900
4 Oyak-Renault 20.242.372.244
5 Tofaş 17.110.648.133
6 Arçelik 16.551.862.693
7 İskenderun Demir 15.795.144.102
8 Ereğli Demir 13.778.194.465
9 İçdaş Çelik 11.957.290.261
10 Hyundai Assan 11.084.691.000