Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) Başkanı Rifat Hisarcıklıoğlu, elektronik ürün senetlerinin alım ve satım işlemlerinin artık sadece ürün ihtisas borsası üzerinden yapılabileceğini söyledi.
Hisarcıklıoğlu, ‘Türkiye Ürün İhtisas Borsası Faaliyet İzni Belgesi Teslim Töreni’ndeki konuşmasında, küreselleşme ve teknolojideki köklü değişimlerin hayatın her alanını etkilediğini belirtti. ABD’de ve Çin’de ekilen tarım ürünlerinin türü, miktarı, ekimin zamanlaması gibi birçok faktörün Türkiye’deki gıdaların fiyatlarında etkili olduğunu ifade eden Hisarcıklıoğlu, tarım piyasalarının etkinliğinin artırılması gerektiğine dikkati çekti. Hisarcıklıoğlu, ‘’Gelişmiş bir tarım piyasasına sahip olmamız gerekiyor. Öte yandan kuzeyimizde ve doğumuzda dünyanın en büyük tahıl ihracatçılarından Rusya, Ukrayna ve Kazakistan var. Güneyimizde ise en büyük tahıl ve gıda ithalatçısı ülkelerden olan Orta Doğu ve Körfez ülkeleri yer alıyor. Bu resimde gelişmiş bir tarım piyasasıyla Türkiye coğrafi konum avantajını kullanarak tarımda merkez üssü haline gelebilir” dedi.
50 YILLIK HAYAL GERÇEKLEŞİYOR
Ticaret Bakanlığı öncülüğünde uzun yıllardır iki aşamalı bir dönüşüm süreci üzerinde çalıştıklarını dile getiren Hisarcıklıoğlu, ‘’Bu dönüşümün ilk ayağı olan lisanslı depoculuk çalışmalarına 2005 yılında ticaret borsalarımız öncülük etti. Borsalarımız elini taşın altına koyarak en büyük lisanslı depo yatırımcısı haline geldi. Tarım ve Orman Bakanlığımızın son 5 yılda Toprak Mahsülleri Ofisi (TMO) üzerinden sürece aktif katkı vermesiyle şu anda 163 lisanslı depo kuruluş izni aldı. Bunlardan 80’i faaliyet izni alarak 4 milyon tonun üzerinde kapasite oluşturdu. Kalan 83 depomuz da faaliyete geçince 14,5 milyon tonluk kapasiteye sahip olacağız” diye konuştu. Geçen yıl Borsa İstanbul, Sermaye Piyasası Kurulu, TMO ve kamu bankaları ortaklığıyla Türkiye Ürün İhtisas Borsası’nı kurduklarını hatırlatan Hisarcıklıoğlu, şöyle devam etti: ‘’Bugün 50 yıllık bir hayalin gerçek oluşuna şahit oluyoruz. Bakanlığımızın faaliyet iznini vermesiyle ürün ihtisas borsamız faaliyete geçecek. Yarın (bugün) itibarıyla yeni sistemin geçiş aşamasını başlatıyoruz.”
ÇİFTÇİ MAĞDUR OLMAYACAK
Hisarcıklıoğlu, elektronik ürün senetlerinin alım ve satımının artık sadece ürün ihtisas borsası üzerinden yapılacağının altını çizerek, çiftçinin, tüccarın işlemlerini en rahat şekilde yapabilmesi için iyileştirmeler yapmaya devam edeceklerini anlattı. Geçiş sürecini tamamlayıp, tam kapasiteye ulaşınca bir törenle tarımsal ürün piyasalarında yeni dönemi başlatacaklarına işaret eden Hisarcıklıoğlu, ‘’Bu yeni dönemde tarımsal ürünlerin fiyatları 3-5 kişi tarafından speküle edilemeyecek. Çiftçimiz mağdur olmayacak. Finansmana erişmek için kapı kapı dolaşmayacak. Buğday, mısır, arpa gibi hububatlar başta olmak üzere tarımsal ürünlerimizin fiyatları şeffaf bir şekilde belirlenecek. Bu ürünleri cep telefonunuzdaki bir uygulama üzerinden bir tıkla satın alabilecek, helal mala, alın terine yatırım yapabileceksiniz” dedi.
FİYATLARI DAHA NET TAKİP ETME ŞANSI
Ticaret Bakanı Ruhsar Pekcan da, ihtisas borsasıyla tarım ticaretinde önemli bir adım attıklarına vurgu yaptı. Lisanslı depolardaki ürünlerin ürün ihtisas borsasında satılabilir hale gelmesi için uzun zamandır çalıştıklarını ifade eden Pekcan, ‘’163 firma bize başvurdu, 80’ine faaliyet izni verdik. Kurulu kapasitemiz 4 milyon 77 bin tona ulaştı. Hedefimiz 14 milyon tona ulaşmak, bunu ürün bazında da ihtisaslaştırmak” şeklinde konuştu. Tarımla uğraşan kişiler ve kurumların lisanslı depolardaki ürünlerini elektronik senetlerle satabileceklerini belirten Pekcan, bunları bankaya göstererek kredi kullanabileceklerini de kaydetti. Pekcan, tacirlerin ve tüccarların da yeni bir depo yaptırmadan lisanslı depolarda ürünlerini depolayabileceklerini, satmak istediklerinde de Ürün İhtisas Borsası üzerinden de satışını gerçekleştirebileceklerini söyledi. Ayrıca hedeflerinin tarımla uğraşan kişilerin ürünlerini uluslararası borsalarda da satabilmesi olduğuna dikkati çeken Pekcan, ‘’Artık fiyatları daha açık ve net olarak takip etme şansımız olacak” dedi.
GELİR GARANTİLİ ÜRÜN SİGORTASI
Tarım ve Orman Bakanı Bekir Pakdemirli ise, Bakanlık görevine geldiği ilk günlerde yeni bir sigorta modelinin hayalini kurduğunu dile getirdi. Pakdemirli, şunları kaydetti: ‘’Öyle bir sigorta çıkaralım ki çiftçi ürünü satacağı fiyatı bilsin. Ürünün fiyatını sigortalayalım. Diyelim ki ürünü 10 liraya satacaksın, piyasada 8 liraysa 2 lirasını sigortadan ödeyelim, 12 liraysa bize değil piyasaya satsın. Sonra baktık bu iş zaten ABD’de var, gelir garantili ürün satış sigortası. O zaman biz bunu Ürün İhtisas Borsası olmadığı için yapamadık. Bundan sonra bunu yapabilir hale geleceğiz. Arkadaşlar bunu çalıştı. Ticaret Bakanlığı, TOBB ve bakanlığımızın gayretleriyle bu konu bir noktaya ulaştı. Bundan sonra başta hububat olmak üzere birçok üründe gelir garantili ürün sigortası çıkaracağız. Bunun anlamı çiftçi ürünü ekeceği zaman kaç liraya satacağını en baştan bilecek. Bütün plan ve programını bunun üzerine yapabilir.”