AYŞEGÜL GÜRAL-ASLIHAN AYDIN
Teröristlerin patlayıcı yapımında ağırlıklı olarak kullandıkları nitratlı gübrenin satışının durdurulmak zorunda kalınması, tarım ve gübre sektöründe şok etkisi yarattı.
Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanı Faruk Çelik, dün yaptığı açıklamada, ”Türkiye, şu an itibarıyla nitratlı gübre, yani patlayıcıya konu olan gübrenin satışını dondurmuş bulunmaktadır” dedi. Ülkede yıllık 5,5 milyon ton gübre kullanıldığını, bunun 1,5 milyon tonunun nitratlı olduğuna dikkati çeken Çelik, Bakanlıkta ilgili tüm birimlerin, devletin güvenlik birimlerinin, İçişleri Bakanlığı ilgililerinin katıldığı bir toplantı gerçekleştirdiklerini ve bu ürünün satışını yasakladıklarını ifade etti. Çelik, ”Dün itibarıyla bununla ilgili tespitler yapıldı. 64 bin ton nitratlı gübre şu anda yediemine alınmış bulunuyor” diye konuştu.
GÖRÜŞMELER SÜRÜYOR
Terör faaliyetleri yoğunlaşınca bu konuda çalışmalara başlandığını, nitratlı gübre torbalarının renginin değiştirilmesi, izlenebilirliğinin artırılmasıyla ilgili bazı önlemler alındığını, denetimlerin sıklaştırıldığını anımsatan Çelik, ”Ama şu görüldü ki yani tümden bu konunun durdurulması elzem. Ağırlıklı olarak bu maddeyi kullanarak patlayıcıları oluşturuyorlar. Onun için Sayın Başbakanımızın da talimatlarıyla yaptığımız çalışma neticesinde bunu durdurmuş bulunuyoruz” ifadesini kullandı. Çelik, yetkili kuruluşlarla, firmalarla görüşmelerin devam ettiğini de sözlerine ekledi.
FABRİKALAR ÜRETİMİ DURDURACAK
Gemlik Gübre Pazarlama ve Satış Genel Koordinatörü Bilal Yüksel, nitratlı gübre satışını durdurmasının acele alınmış yanlış bir karar olduğunu ileri sürdü. Kararın gübre sektörünün yanı sıra tarıma da ağır darbe vuracağını belirten Yüksel, ”Türk tarımını, çiftçisini doğrudan ve çok olumsuz etkileyen bir sistem. Eğer çiftçi gübre atamazsa ürün alamaz. Ürün alamazsa zaten ekonomiye ağır hasarlar verecektir” dedi. Yüksel, gübrede bir Avrupa standardı olduğuna işaret ederek, Türkiye’de de bunun uygulandığını anlattı. Yüksel şu bilgileri verdi: ”Bu standart da der ki, ‘İçeriğinde yüzde 28 ve üzerinde azot bulunan gübrelerde patlama tehlikesi vardır, onun altındaki gübrelerin ise hiçbir tehlikesi yoktur’ içinde nitrat olmasına rağmen. Bunları Avrupa kullanıyor zaten. Bunu bizim bakanlığımız yüzde 28 altı üstü, içinde ne var ne yok bakmadan tüm nitratlı gübreler yasak dedi. Şuanda fabrikalar durma noktasında. Bu sektöre faaliyet gösteren fabrikalarda yaklaşık 5 bin kişi çalışıyor. Bizde de bine yakın işçi var. Fabrikayı önümüzdeki hafta durdurmayı planlıyoruz. Acil düzenleme yapılmazsa gübre sektörü biter.”
KONTROLLÜ SATIŞ YAPILMALI
Osmangazi Ziraat Odası Başkanı Hakan Ekim, nitratlı gübrenin bahçe tarımının olmazsa olmazlarından olduğunu ifade ederek, “Toprak analiz raporuna göre tarım il müdürlükleri ve ziraat odaları kontrolünde satış yapılmalıdır” dedi. Ekim, “Resmi bir yerden çıkmış bir raporla, faturalı nitratlı gübre satılırsa bir kontrol mekanizması ortaya çıkar. Çiftçinin bahçede kullanıp kullanmadığı da tespit edilir. Nitratlı gübre köy bakkalından bile temin edilebiliyordu. Böyle bir şey olmamalı. Nitrat önemli bir element. Bunun rastgele satılmaması gerekiyor. Denetim mekanizması şart” diye konuştu.
KALİTE VE REKOLTE DÜŞECEK
Nitrat içeren gübre çeşitlerinin terör olaylarında kullanılması nedeniyle yasaklanmasının ardından ziraat mühendisleri, tarım ürünlerinde yarı yarıya kalite ve rekolte düşüşü yaşanacağını savundu. Gübre uzmanları ise çözümün, amonyum nitrat üreten fabrikaların çeşitli karışımlarla ürünün patlayıcı özelliğini azaltabileceğini, potasyum nitratın da zaten büyük patlayıcı özelliği olmadığı için ilerleyen günlerde satışının serbest hale gelebileceğini vurguladı.
YASAKLAMA ÇÖZÜM DEĞİL
Samsun Bafra Ziraat Odası Başkanı Osman Tosuner, 26 ve 33 nitrat gübrelerin bir an önce satışlarının serbest bırakılmasını istediklerini söyledi. Gübre Bayisi Çetin Akça da, “Yasaklama çözüm değil. Şimdi bizler ve çiftçi mağdur oldu” dedi. Bir başka bayi Okay Tural ise, “Çiftçi artık üreye ağırlık vermek zorunda kalır. O da pahalı” ifadesini kullandı.