Hazine Müsteşarlığı, 2014 yılına ilişkin “Türkiye’de Sigortacılık ve Bireysel Emeklilik Faaliyetleri Hakkında Raporu”nu yayımladı.
Rapora göre, sigortacılık sektörü geçen yıl toplam 26 milyar lira prim üretimi gerçekleştirdi. Prim üretiminin 22,7 milyar liralık kısmı hayat dışı sigortalara, 3,3 milyar liralık kısmı ise hayat sigortalarına ait oldu. Prim üretiminde hayat dışı branşların payı yüzde 87 iken hayat dalının payı yüzde 13 düzeyinde gerçekleşti. Türkiye’de hayat dışı sigortaların geleneksel devam eden toplam prim üretimindeki ağırlığı 2014’te de değişmedi.
Toplam prim üretimi, yıl içinde cari fiyatlarla yüzde 6,9 artmasına rağmen 1998 yılı sabit fiyatlarıyla yüzde 1,5 azaldı. Reel prim üretimi hayat dışı dallarda yüzde 0,1 arttı, hayat grubunda ise yüzde 11,2 geriledi.
Sigortacılık sektörü, gelişmekte olan piyasalarda GSYH’deki değişmelere aşırı duyarlılık gösteriyor. Kişi başına gelir yükseldikçe gelirden sigortaya ayrılan pay artıyor ve sonuçta prim üretimi ekonomiden daha hızlı büyüyor. Buna karşılık, gelirin azaldığı dönemlerde de sigortacılık, ekonomiden daha hızlı küçülüyor. Sigortacılık Türkiye’de de genel anlamda benzer bir durum sergilemekle birlikte, 2014 yılında ters yönde bir gelişme yaşandı ve GSYH yüzde 2,87 artarken, sektör yüzde 1,5 küçüldü. Sonuçta toplam prim üretiminin GSYH’ye oranı yüzde 1,51’den yüzde 1,45’e geriledi.
Toplam 70,2 milyon poliçe/sertifika tanzim edildi
Diğer yandan, prim üretimindeki düşmeye karşın diğer göstergelere göre sigortacılık sektörü büyümeye devam etti. Yıl içinde 15,5 milyon adedi hayat ve 54,7 milyon adedi hayat dışı sigorta branşlarında olmak üzere toplam 70,2 milyon adet poliçe/sertifika tanzim edildi. Bu durum, hayat dışı branşlarda yüzde 5,9, hayat dalında ise yüzde 0,7 artışa karşılık geliyor.
Şirketler, tanzim edilen poliçeler ve alınan primler karşılığında yıl içinde sigortalılara toplam 76,5 trilyon lira teminat sağladı. Toplam teminat tutarı 2013 yılına göre yüzde 21,82 yükseldi ve GSYH’nin 44 katına yaklaştı. Bu rakamlar, sigortacılık sektörünün ekonomik istikrar ve büyüme için önemini ortaya koydu.
Verilen teminatlar karşılığında şirketler tarafından yıl içinde sigortalılar ile zarar görenlere 13,4 milyar lira net tazminat ödendi. Tazminat ödemesinin 10,9 milyar liralık kısmı hayat dışı sigortalarda, 2,5 milyar liralık kısmı ise hayat sigortasında yapıldı. Şirketlerin, riskin gerçekleşmesinde kusuru bulunan üçüncü kişilerden geri tahsil ettikleri tutarlar (sorumluluk sigortalarında teminat veren karşı sigorta şirketleri dahil) ile sovtaj gelirleri ilave edildiğinde, ödenen brüt tazminat tutarı 15,1 milyar liraya ulaştı.
Bireysel Emeklilik Sistemi
Türkiye’de 2003’ün ikinci yarısında uygulamaya başlanan Bireysel Emeklilik Sistemi (BES), çift haneli büyüme trendini devam ettirdi. 31 Aralık 2014 itibarıyla sistemdeki katılımcı sayısı 5,1 milyon kişiye, akdedilen sözleşme sayısı da 5,8 milyon adede yaklaştı. Bu rakamlar, yıl içinde katılımcı sayısının yüzde 23, sözleşme sayısının ise yüzde 24 artmış olduğunu gösteriyor.
Geçen yıl sonu itibarıyla yürürlükte bulunan bireysel emeklilik sözleşmeleri için 2013 başından itibaren uygulanan devlet katkısı (2,8 milyar lira) ile toplam 31,2 milyar lira katkı payı ödendi, katılımcılara ait fonların değeri ise 37,8 milyar liraya ulaştı. Söz konusu tutarlara, sistemden ayrılan katılımcılar tarafından ödenen katkı payları ile bu kişilere geri ödenen fon tutarları dahil değil. Yıl içinde katılımcılara ait birikim ve devlet katkısı dahil ödenen katkı payındaki artış sırasıyla yüzde 44 ve yüzde 36 olarak gerçekleşti.
Sigortalı konut sayısı 6,8 milyon
Zorunlu deprem sigortasında, geçen yıl olumlu neticeler elde edildi. Yılın sonu itibarıyla sigortalı konut sayısı 6,8 milyon adet, sigortalılık oranı ise yüzde 39 oldu.
Doğal Afet Sigortaları Kurumu (DASK) tarafından sigorta yaptıran bina sahiplerine 481 milyar lira teminat verildi ve yıl içinde 1,9 milyon lira tazminat ödemesi yapıldı. DASK tarafından kuruluşundan 2014 sonuna kadar ödenen tazminat tutarı ise 160,2 milyon liraya ulaştı. Sistemde biriken fon tutarı 2014 sonunda 2,8 milyar liraya ulaştı, reasürans teminatı ile DASK’ın toplam ödeme gücü ise 12 milyar liraya yaklaştı.
Devlet destekli tarım sigortası kapsamında 532 milyon lira tazminat ödendi
Devlet destekli tarım sigortaları açısından da 2014 başarılı bir yıl oldu. Sistemde düzenlenen poliçe sayısı yüzde 21,8 artış göstererek, 1,1 milyon adede ulaştı, sigortalılardan 684 milyon lira prim tahsil edildi ve aynı tutarda da devlet tarafından sisteme prim katkısı yapıldı. Gerçekleşen hasarlar nedeniyle yıl içinde sigortalılara yapılan tazminat ödemesi ise 532 milyon lira olarak gerçekleşti.
63 şirketten 29’u teknik zarar, diğerleri teknik kar elde etti
Sigortacı, reasürans ve emeklilik şirketlerinin aktif büyüklüğü yüzde 26 artarak, 2014 sonunda 81 milyar liraya ulaştı. Aktif toplamı içinde hayat sigortalıları ile bireysel emeklilik katılımcılarına ait fon tutarı 40,1 milyar lira oldu.
Türkiye’de sigorta, reasürans ve bireysel emeklilik şirketlerinde 2014 sonu itibarıyla toplam 19 bin 305 personel çalışıyor. Sektörde 15 bin 587 sigorta acentesi (gerçek/tüzel kişi) ile 30 bin 46 bireysel emeklilik aracısının, bin 305 sigorta eksperinin, 119 sigorta ve reasürans brokerinin (gerçek/tüzel kişi) ve 42 aktüerin (sözleşmeli/kadrolu) görev yaptığı dikkate alındığında, sigortacılık ve bireysel emeklilik sektörlerinin 80 binden fazla kişiye doğrudan istihdam sağladığı görüldü.
Şirketler, 2014 yılını konsolide bazda 1,47 milyar lira teknik karla kapattı. Sektörde faaliyet gösteren toplam 63 sigorta, reasürans ve emeklilik şirketinden 29’u (18 hayat dışı, 3 hayat ve 8 hayat/emeklilik şirketi) 2014’te teknik zarar ederken, diğerleri faaliyetlerinden teknik kar sağladı.
Sektörün konsolide bilanço karı da teknik karlılığa benzer şekilde sonuçlandı. Şirketlerin 2014 sonunda toplam bilanço karları 1,4 milyar lira oldu.