Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), geçen yıla ilişkin SGP geçici sonuçlarını açıkladı.

 

Avrupa Birliği İstatistik Ofisi (Eurostat) tarafından ilan edilen SGP’de kişi başına GSYH endeksi 2014 sonuçlarına göre 28 Avrupa Birliği (AB) ülkesi ortalaması 100 iken bu değer Türkiye için 53 oldu ve AB ortalamasının yüzde 47 altında kaldı.

 

Karşılaştırmalarda, 28 AB üyesi ülke, 3 Avrupa Serbest Ticaret Birliği (EFTA) ülkesi (İsviçre, İzlanda ve Norveç), 5 aday ülke (Türkiye, Makedonya, Karadağ, Sırbistan ve Arnavutluk) ve 1 potansiyel aday ülke (Bosna-Hersek) değerlendirildi. 

 

Söz konusu 37 ülke arasında SGP’ye göre kişi başına GSYH endeksi en yüksek ülke 263 ile Lüksemburg, en düşük ülke ise 28 ile Bosna-Hersek olarak belirlendi. Kişi başına GSYH endeksinde Lüksemburg, AB ortalamasının yüzde 163 üzerinde, Bosna-Hersek ise yüzde 72 altında değere sahip oldu. 

 

SGP ayrıntılı olarak tanımlanmış mal ve hizmet sepetinin farklı ülkelerdeki fiyat oranı olarak tanımlanıyor. Böylece ülkeler arasındaki fiyat düzeyi farklılıkları giderilebiliyor ve uluslararası anlamda gerçek fiyat ve hacim karşılaştırmaları yapılabiliyor.  

 

Bireysel tüketim endeksi

 

Kişi başına fiili bireysel tüketim düzeyi 28 Avrupa Birliği ülkesi ortalaması 100 iken bu değer Türkiye için 57 oldu ve AB ortalamasının yüzde 43 altında kaldı. Karşılaştırmalarda yer alan 37 ülke arasında kişi başına fiili bireysel tüketim değeri en yüksek ülke 140 ile Lüksemburg, en düşük ülke ise 34 ile Arnavutluk oldu. 

 

Ülkelerin gelişmişlik düzeylerinin karşılaştırılmasında kişi başına gayrisafi yurtiçi hasıla temel alınırken, tüketicilerin göreli refah düzeylerinin karşılaştırılmasında kişi başına fiili bireysel tüketim endeksleri daha uygun bir gösterge olarak kabul ediliyor. Fiili bireysel tüketim, tüketicilerin satın aldığı mal ve hizmetlere ek olarak devlet veya kar amacı olmayan kuruluşlar tarafından sağlanan (eğitim, sağlık ve benzeri) hizmetleri de kapsıyor.

 

Fiyat düzeyi endeksi

 

Türkiye’nin fiili bireysel tüketime ilişkin fiyat düzeyi endeksi, 2014 sonuçlarına göre 55 oldu. Bu değer, AB ülkeleri genelinde 100 avro karşılığı satın alınan aynı mal ve hizmet sepetinin Türkiye’de 55 avro karşılığı Türk Lirası ile satın alınabileceğini gösteriyor.

 

Fiyat düzeyi endeksi, ülkelerin ulusal para birimlerinin karşılaştırmalı olarak döviz kuruna göre alım gücünün göstergesini oluşturuyor. Bir ülkenin fiyat düzeyi endeksi, 100’den büyük ise bu ülke karşılaştırıldığı ülke grubu ortalamasına göre “pahalı”, 100’den küçük ise bu ülke karşılaştırıldığı ülke grubu ortalamasına göre “ucuz” olarak ifade ediliyor.