Ukrayna krizi nedeniyle ABD ve AB tarafından uygulanan yaptırımlar ve bütçesinin yarısını elde ettiği petrol ve doğalgaz fiyatlarındaki sert düşüş nedeniyle Rus ekonomisi geçen yıldan bu yana ekonomik krizle boğuşuyor.
Rusya Federal İstatistik Bürosu Servisinin açıkladığı verilere göre, 2015 ilk çeyrekte yüzde 2,2 daralan Rus ekonomisi, 2. çeyrekte yüzde 4,6, 3. çeyrekte ise geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 4,1 küçüldü.
AA muhabirinin, gelecek yıl Rus ekonomisini nelerin beklediğine dair sorularını yanıtlayan Rus Dışişleri Bakanlığına bağlı Moskova Devlet Üniversitesi Dünya Ekonomisi Bölümü Başkanı Prof. Dr. Aleksandr Bulatov, 2016’nın Rusya ekonomisi için parlak bir yıl olmayacağını belirtti.
Bulatov, gerek Rus yetkililerin gerekse de IMF’nin, gelecek yıl petrol fiyatlarının varil başına 50 dolar civarında seyredeceği öngörüsüne dikkati çekerek, “Bu nedenle Rusya, gayri safi milli hasılasının 2016’da sadece 0,7 artmasını, IMF ise daha kötümser bir tahminle yüzde 0,6 düşmesini bekliyor” dedi.
Ekonomideki negatif yönlü baskılar nedeniyle önümüzdeki yıl Rusya’nın birçok sosyal harcamada kemer sıkacağına işaret eden Bulatov, “Örneğin eğitimde yüzde 7,9, sağlıkta yüzde 10,9, konut ve toplumsal servislerde yüzde 41’lik bütçe kısıtlamasına gidilecek” ifadelerini kullandı.
Bulatov, Rus rublesinin, kriz başladığından bu yana yaklaşık yüzde 50 değer kaybetmesinin ise ihracat vergilerini arttırdığını, bunun da bütçeye katkı sağladığını anlatarak, “Yaklaşık 66 milyar dolarlık Rus Rezerv Fonu ve 74 milyar dolarlık Ulusal Refah Fonu da 2016’da Rusya ekonomisi için önemli yer tutacak” diye konuştu.
Mevcut krizin, Rus ekonomisindeki zayıf noktaları gösterdiğini vurgulayan Bulatov, “Rus hükümetinin bu noktaları nasıl düzelteceğine dair kesin ve detaylı bir cevabı yok” yorumunda bulundu.
“Rusya’da yılın ilk yarısında yatırımlar yüzde 8 azaldı”
Yeni Ekonomi Üniversitesi Finans Bölümü Öğretim Üyesi Oleg Shibanov da yaptırımlar nedeniyle özellikle Rus petrol şirketlerinin Batılı firmalardan aldığı ekipmanların engellenmesi nedeniyle büyük zorluk yaşadığını söyledi.
Rusya’da yılın ilk yarısında yatırımların yüzde 8 azaldığının altını çizen Shibanov, “Rusya’daki şirketler makro belirsizlikten ötürü yatırım yapmaya çekiniyor” dedi.
“Önümüzdeki yılın Rus ekonomisi için en zorlu yıl olacak”
St. Petersburg Avrupa Üniversitesi Uluslararası Enerji Merkezi Direktörü Shamil Yenikeyeff de önümüzdeki yılın Rus ekonomisi için en zorlu yıl olacağı görüşünü dile getirdi.
Yaptırımların yanı sıra önümüzdeki yıl da petrol fiyatlarının da düşük seyredeceğini belirten Yenikeyeff, dolayısıyla kriz durumunun devamı nedeniyle Rusya’da ekonomik anlamda sıkıntılı bir yıl beklendiğini kaydetti.
Renaissance Capital Başkan Yardımcısı Oleg Kozmin ise Batılı finans şirketlerine erişimi engellenen Rus firmaları için yerel kredi imkanlarının önümüzdeki yıl da olumsuz koşullarda seyredeceğini vurguladı.
Rus pazarındaki yerel talebin 2016’da da fazla toparlanamayacağını aktaran Kuzmin, Rusya’da sanayinin bu yıl yüzde 3,4 küçülmesinin, seneye ise yüzde 0,8 büyümesinin beklendiğini anlattı.
Rusya krizle boğuşuyor
Ukrayna’ya bağlı Kırım Özerk Cumhuriyeti’nde 2013 sonunda ortaya çıkan protestolar ve Rusya’nın Kırım’ı ilhakı sonrası Batılı ülkeler Mart 2014’te Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’e yakın siyasetçi ve iş adamlarına bazı yaptırımlar uygulamaya başladı.
Rusya’nın, Ukrayna’daki askeri faaliyetlerini durdurması amacıyla AB ülkeleri ve ABD, doğrudan Rus ekonomisini hedef alan yaptırım paketini devreye soktu.
Rus bankacılık, enerji ve savunma sektörlerine yönelik bu yaptırımlar neticesinde, Rus şirketlerin Batılı kurumlardan kredi alması yasaklanırken, Batılı şirketlerle birçok alanda yürütülen ticari ilişkiler donduruldu veya ertelendi.
Dünyanın en büyük petrol ve doğalgaz ihracatçısı ülkelerinden Rusya’nın geçen yıl bu kaynakların satışından elde ettiği gelir, ülkenin toplam milli gelirinin yüzde 68’ini oluşturdu.
Petrol fiyatlarındaki 10 dolarlık düşüş, Rusya’nın döviz gelirlerini 20 milyar dolar azaltıyor.
Rusya, bu yılın 8 ayında bütçe açığını kapatabilmek amacıyla Rezerv Fonu’ndan yaklaşık 13 milyar dolar harcamak zorunda kaldı.