Türkiye’nin önemli amut üreticisi olan Gürsu ilçesinde, armut ağaçlarındaki armut psillidi, yaprak biti, kırmızı örümcek, iç kurdu gibi birçok zararlı böcek, üretim verimliliğini düşürmesinin yanı sıra ürün kalitesini de ciddi anlamda etkiliyor.
Zararlı böceklere karşı ucuz ve kolay uygulanabilir bir yöntem olan kimyasal tarım ilaçlarının çevreye ve insan sağlığına zarar veriyor. Ayca tarımsal ilaç kullanılması ile birlikte bitkiler bağışıklık geliştirip direnç göstermesi ile her yıl bir önceki yıldan daha fazla kimyasal ilaca ihtiyaç duyuluyor. Tarımsal ilaçların yurt dışından temin edilmesi ile birlikte son yıllarda artan maliyeti de çiftçiyi düşündürürken zararlı böceklerle biyolojik mücadeleye geçilmesi için önemli bir adım atıldı.
Doğada 300 milyon yıldır var olan faydalı böcekler, kimyasal ilaçların kullanılması ile birlikte azalarak etkisini yitirdi. Faydalı böceklerin tekrardan çoğaltılarak doğaya salınmasıyla, kimyasal tarım ilaçlarının kullanımının yarı yarıya azaltılması hedefleniyor. Belirli metrekare alana bırakılan böcek yumurtaları, 2 gün içerisinde yumurtadan çıkarak, zararlı böcekleri imha ediyor. Tarımsal ilaçlarla aynı maliyeti olan faydalı böceklerin kullanılmasıyla birlikte çevre ve insan sağlığına zararın azaltılmasının yanı sıra, tarımsal ilaçlama için kullanılan su israfının önüne geçiliyor ve yerli üretim olan böceklerle milli servet içeride kalıyor. Bir buçuk yıllık bir deneme süresi olan biyolojik mücadelenin başarılı olması halinde kimyasal tarım ilaçlarının kullanımı yarı yarıya azaltılması bekleniyor.
“Tarımsal ilaç kullanımını yarı yarıya düşüreceğiz”
Tarımsal ilaç kullanmanın faydalarının yanında birçok zararı da beraberinde getirdiğini söyleyen Gürsu Ziraat Odası Başkanı Kamil Dönmez, “Buradaki amacımız tarım ilacı kullanımını azaltmak. Biz üretici olarak şu an kimyasal ilaç kullanmak zorundayız. Tarım ilacının insan sağlığına ve çevresel zararları var. 2030 yılına kadar tüm dünyada tarımsal ilaçların kullanımının azaltılması hedefleniyor. İlk kez Gürsu’da, armut üretiminde yoğun ilaç kullanımı yapıldığı için akademisyenler iş birliği ile kontrollü entegre mücadele çerçevesinde faydalı böcek salımı gerçekleştiriyoruz. Hiç ilaç kullanılmayacak demiyoruz, kullanılan ilacı yarıya düşürmek ve tekrar sayısını azaltmak gibi bir amacımız var. Bu yıl ve 2025 üretim sezonunun sonuna kadar denenecek. Bu deneme sonuçlarında başarılı olursak hem çevreye hem de insan sağlığına faydamız olacak. Kimyasal ilaçları yurt dışından dövizle alıyorduk, böcek üretimi yerli üretim, milli servet cebimizde kalacak. Ayrıca kullanımı rahat, sağlık yönünden faydalı, inşallah başarılı oluruz ve ilaç sayısını azaltırız. Türkiye su zengini bir ülke değil, her ilaç atımında da binlerce ton su da israf ediliyor. Bu yöntemle bu israfın da önüne geçmiş oluyoruz. Aslında bu böcekler doğada var. Çiftçiliğe ilk başladığımızda 4 kez ilaçla sezonu bitirirdik. Şimdilerde tekrar sayısı 20’le çıktı. Bunun nedeni bizim kullandığımız kimyasallar doğada olan faydalı böcekleri öldürdü, dengeyi bozduk. Aslında doğada olan böcekleri tekrar doğaya salarak ve çoğalmalarını sağlayarak zararlı böceklerle mücadele etmesini sağlıyoruz. Bizim en çok zarar gördüğümüz armut psillidi, iç kurdu ve yaprak biti. Şu anda saldığımız böcekler de bunlara karşı etkili olacak” şeklinde konuştu.
“Çiftçiye ilaç kullanma diyemezsiniz, derseniz çözüm sunmanız gerekir”
Daha önce farklı bitkilerde denendiğini ve başarılı sonuçlar verdiğini söyleyen Organik Tarım Programı Uzmanı Şahin Tatlı, aynı başarıyı armutta da yakalamak istediklerini söyledi. Programın başarıyla sonuçlanması halinde çiftçinin tarımsal ilaç kullanma mecburiyetini yarı yarıya azaltacaklarını belirten Tatlı, “Bursa’nın Gürsu ilçesinde tarımsal ilaçların azaltılması ile ilgili bir çalışma yapıyoruz. Bunu yaparken de biyolojik mücadele temelli entegre mücadele yapıyoruz. Yaptığımız ön incelemelerde bu bölgede çiftçi sezonda 25 kez ilaç kullanıyor, içindeki katkı maddeleri de sayarsak 75 yapıyor bu ciddi bir sayı. Amacımız bu ilaçlama sayısını yarıya indirmek. Bugüne kadar armut haricinde elma, ceviz, domates, mısır gibi bitkilerde ilaçlama sayısını yarıya indirdik. Türkiye tarım ilaçları için 600 milyon dolar para harcıyor. Biz kendi zenginliğimizi ekonomiye çevirmek istiyoruz. 300 milyon yıldan bu yana böcekler var ama biz yoğun ve bilinçsiz kullandığımız ilaçlardan dolayı hem hayvan hem de bitki zenginliğimizi yok ettik. Bu bölgede iç kurdu, armut psillidi, kırmızı örümcek, beyaz sinek gibi zararlı böceklere karşı mücadele ediyoruz. Şu anda ikinci salımı gerçekleştirdik. Saldığımız böcekler zararlı böcekleri imha ediyor. Zararlı böcek sayısı azaldıkça da ilaç ihtiyacı da azalıyor. Üreticiye ilaç kullanma diyemezsiniz, derseniz çözüm sunmanız gerekir. Biz bu çözümü bulduk. Bu böceğin maliyeti tarım ilacının maliyetiyle eşdeğer. Ama tarım ilacının bir sürdürülebilirliği yok. Çiftçi tarım ilacını kolay kullanım ve maliyetinden dolayı tercih ediyor. Bu böcek salınımı oldukça kolay. Tarım ilaçlarında belli bir süre sonra bitkide direnç oluşur ve daha fazla ilaç atmak durumunda kalırsınız. Bu böceklerde direnç problemi olmaz” ifadelerini kullandı.