Orta gelirliye yönelik yeni konut kampanyasının finansmanına ilişkin düzenlemelerin yer aldığı yasa, Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girdi.
Yasayla, ilk üç yılda taksidin hane halkı gelirinin yüzde 30’unu aşan kısmı kadar destek sağlanacak. Cumhurbaşkanı bu oranı ve destek süresini değiştirmeye yetkili olacak.
Konut satış bedelinin yüzde 5’i müteahhit firmadan alınıp kredi veren bankaya aktarılacak. Böylece kredi kullanan kişinin ödediği taksit tutarının azaltılması sağlanacak. Müteahhit firma desteği Cumhurbaşkanı kararıyla 3 yıla kadar uzatılabilecek.
Yasayla, kampanyadan sonra fiyat artışı yaptığı tespit edilenlere verilecek cezalar da belirlendi. Yanlış değerleme yapan firmalara cezalar 10 kat artırılarak uygulanacak. Konut bedelinin en az yüzde 10’u kadar ceza kesilebilecek. Konutu alan da hatalı değerleme tespit edilirse kredinin yüzde 5’i kadar ceza ödeyecek.
Bu şartlarla 31 Aralık 2023’e kadar konut kredisi verilecek. Cumhurbaşkanı bu süreyi bir yıl uzatabilecek.
Yasayla vatandaşların taksit ödemelerini kolaylaştırmak amacıyla bankalar tarafından sağlanan konut finansmanı taksitlerine katkı sağlanmasına yönelik olarak Cumhurbaşkanı tarafından belirlenecek bir kamu bankası aracılığıyla 5411 sayılı Kanun kapsamında faaliyet gösteren bankalara nakit kaynak aktarılacak.
Nakit kaynak aktarımı için Hazine ve Maliye Bakanlığı bütçesinde mevcut ya da yeni açılacak tertiplere ödenek eklemeye Hazine ve Maliye Bakanı yetkili olacak ve bir yıl içerisinde bankalarca sağlanacak konut finansmanının toplam anapara tutarı 220 milyar lirayı aşamayacak.
Daha önce satılmamış ve yüklenicilerin mülkiyetinde olan konutlar ile yapımına henüz başlanmamış veya yapımı devam eden konut projelerinden konut edineceklere sağlanacak konut finansmanlarına katkı sağlanabilecek.
Yapımına henüz başlanmamış veya yapımı devam eden konut projeleri açısından mülkiyeti yüklenicilere geçecek konutlara ilişkin sağlanacak finansmanlar da bu kapsamda değerlendirilecek. Bu kapsamda gayrimenkul geliştiriciler ve arsa payı karşılığında inşaat sözleşmesi çerçevesinde arsa payı sahipleri de yüklenici olarak kabul edilecek.
Kullanılacak finansmana yönelik bankacılık mevzuatı ve ilgili diğer mevzuat kapsamında yeterli ödeme gücüne sahip olduğu bankalarca değerlendirilen ve katkı talebinde bulunan vatandaşlar için ilk 3 yıldaki finansman taksit tutarının hane gelirinin yüzde 30’unu aşan kısmı kadar, Hazine ve Maliye Bakanlığı bütçesine belirlenen kamu bankasının talebi üzerine katkı aktarılabilecek.
Yüzde 30’luk oranı yüzde 30 ila yüzde 50 arasında belirlemeye, 3 yıllık süreyi bir yıla kadar indirmeye ise Cumhurbaşkanı yetkili olacak.
Konut satış bedeli üzerinden yüzde 5 katkı payı yüklenici hesabından veya finansman tutarından tahsil edilerek finansmanı sağlayan bankalarda geçici hesaplara aktarılacak. Bu tutarlar 1 yıla kadar finansman taksitlerinin ödemelerinde kullanılacak.
Cumhurbaşkanı tarafından belirlenecek usul ve esaslar çerçevesinde, bu tutarın bir kısmı ya da tamamı finansman anapara tutarından peşin olarak indirilebilecek ve 1 yıllık süre ise 3 yıla kadar uzatılabilecek. Tahsil edilen tutar, hiçbir şekilde yükleniciler tarafından geri istenemeyecek.
Belirlenen kamu bankası, her ayın ilk 5 iş günü içerisinde, içinde bulunulan aya ilişkin toplam katkı tutarını Hazine ve Maliye Bakanlığına bildirecek. Hazine ve Maliye Bakanlığı talep edilen katkı tutarını, bildirim yapılan ayın 15’ini takip eden ilk iş günü belirlenen bankaya aktaracak. Bu katkının aktarım günü ile finansmana ilişkin taksit ödemeleri bankalarca aynı gün olarak belirlenecek.
Sağlanan katkıların geri ödeme tutarları, geri ödemelerin başlayacağı tarihe kadar, finansmanın faiz oranı üzerinden basit faiz yöntemiyle hesaplanacak.
Bankaların, geri ödeme tutarlarını katkıdan yararlananlara, bankacılık mevzuatı ve ilgili diğer mevzuat kapsamında rücu etme hakkını kullanması durumunda uygulayacakları faiz oranı dışında, geri ödemelerin başlamasından sonra ek bir faiz oranı uygulanmayacak.
Geri ödemeler en geç konut finansmanı vadesi bitimine kadar Hazine ve Maliye Bakanlığına aktarılmak üzere ilgili kamu bankasına, finansmanı sağlayan bankalarca aktarılacak.
Geri ödemelerin katkıdan yararlananlarca yapıldığına bakılmaksızın tam ve zamanında Hazine ve Maliye Bakanlığına aktarılmasından finansmanı sağlayan bankalar sorumlu olacak.
Geri ödemelerin, finansmanı sağlayan bankalarca tam ve zamanında yapılmaması durumunda, katkı geri ödemeleri, 6183 sayılı Kanunun 51’inci maddesine göre hesaplanacak gecikme zammıyla birlikte finansmanı sağlayan bankadan ilgili vergi dairesince tahsil edilecek.
Bu kapsamda, finansmanlara ilişkin icra takip sürecinin başlatılması durumunda hesaplanacak geri ödemeler, finansmanı sağlayan bankalar tarafından icra takibinin başlatılmasından sonra en geç 30 gün içerisinde Hazine ve Maliye Bakanlığına aktarılmak üzere belirlenecek bankaya aktaracak.
Katkıdan yararlanmak istemeyen vatandaşlar için konut finansmanına yönelik diğer mevzuat kapsamında oluşturulan geri ödeme planlarında taksit tutarlarının hane gelirinin yüzde 30’unu aştığı durumlarda, ilgili bankalar bu kişilere ödeme kolaylığı sağlamak üzere taksit planında ilgili ayda alması gereken anapara ve faiz oranı/kar payı tutarını, finansman ile aynı faiz oranı/kar payı ile kalan anapara üzerine ekleyerek erteleyebilecek.
Bu finansmanların vadesinden önce kapanmasının talep edilmesi durumunda diğer mevzuatta belirlenmiş kapama koşullarına ek olarak ertelenmiş anapara ve faiz oranı/kar payı tutarı var ise bunların tamamının ödenmesiyle kapama gerçekleştirilebilecek.
Yeni Konut Finansman Programı kapsamında alınan konutların, bildirilen finansman tarihinden itibaren 5 yıl süreyle satış ve devri yapılamayacak.
Sağlanacak finansman konusu konuta ilişkin düzenlenen değerleme raporunun yanlış veya gerçeğe aykırı olması halinde, raporu düzenleyen gayrimenkul değerleme uzmanı veya gayrimenkul değerleme kuruluşu hakkında, 6/12/2012 tarihli ve 6362 sayılı Sermaye Piyasası Kanununun 76’ncı maddesinin onuncu fıkrası uyarınca verilecek idari para cezası tutarları 10 kat artırılarak uygulanacak. Uygulanacak idari para cezası tutarı, finansmana konu konutun satış bedelinin yüzde 10’undan az olamayacak.
Aktarılacak katkının hak sahipliğinin tespiti ile doğru ve tam hesaplanmasından, ibraz edilen belgeler çerçevesinde konut finansmanını sağlayan banka sorumlu olacak.
Haksız olarak verildiği tespit edilen katkı tutarı 6183 sayılı Kanunun 51’inci maddesine göre hesaplanacak gecikme zammıyla birlikte finansmanı sağlayan bankadan tahsil edilecek.
Yeni Konut Finansman Programı kapsamında katkılardan faydalanacak vatandaşların, yanlış veya yanıltıcı beyanlarda bulunduğunun tespit edilmesi durumunda, sağlanan katkılar geri alınacak ve kullanılan finansman tutarının yüzde 5’i kadar idari para cezası uygulanacak.
Finansman sağlanan konutun sahiplerinin yanlış veya yanıltıcı beyanlarda bulunduğunun tespit edilmesi durumunda, ev sahiplerine konutu alırken beyan edilen satış bedelinin yüzde 25’i kadar idari para cezası uygulanacak.
Hazine ve Maliye Bakanlığı ile belirlenecek kamu bankası, bankalardan gerekli her türlü veri ve bilgiyi talep edebilecek. Bankalar, talep edilen veri ve bilgiyi, Hazine ve Maliye Bakanlığının belirleyeceği şekil ve süreler içerisinde vermekle yükümlü olacak. Söz konusu veri ve bilginin iletilmesinde diğer kanunlardaki yasaklayıcı ve sınırlayıcı hükümler uygulanmayacak.
Bankalar tarafından sağlanacak finansmana ilişkin tutar, vade, faiz oranı/kar payı, finansman sağlanacak konutların azami satış bedeli, katkılardan faydalanacak gerçek kişilerin kapsamı, bu kişilerin konut sahipliği, hane geliri, hane geliri artış katsayısı ve hanedeki diğer kişilerin konut sahipliği gibi hususları belirlemeye ve finansmana ilişkin nitelikleri il bazında farklılaştırmaya, katkı olarak aktarılacak kaynağın kullandırılmasına, katkının sonlandırılmasına, katkı geri ödemelerine, katkı geri ödemelerinin faiz hesaplama yöntemi, bu ödemelerin vade koşulları, vadesinden önce ve toplu ödeme hususlarına, uygulamaya ve denetime ilişkin usul ve esasları belirlemeye, uygulamaya ilişkin olarak ortaya çıkabilecek tereddütleri gidermeye ve bu madde kapsamında gerçekleştirilecek işlemlere ilişkin diğer hususları belirlemeye Cumhurbaşkanı yetkili olacak.
Yeni Konut Finansman Programı kapsamında katkılardan 31 Aralık 2023’e kadar faydalanılabilecek. Cumhurbaşkanı bu süreyi 31 Aralık 2024 tarihine kadar uzatabilecek.